‘Internationals worden met open armen ontvangen, de ambitieuze hbo’er niet’
.jpg)
Nu er steeds meer studies Engelstalig worden, is het voor hbo-studenten steeds moeilijker om de overstap te maken naar de UvA, betoogt sociologiestudent en stapelaar Eva Agelink. ‘Op het moment dat ik vanuit het hbo naar de UvA doorstroomde werd de bachelor die ik volgde gelukkig nog in het Nederlands aangeboden. Als dit niet het geval was geweest dan was ik niet doorgestroomd.’
De UvA richt zich steeds meer op de internationale arbeidsmarkt. Steeds meer masters en bachelorstudies worden daarom aangeboden in het Engels. Waar de een verengelsing ziet als een noodzaak om de internationale positie van de UvA te handhaven en te verbeteren, ziet de ander de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaan. Het toenemende aantal Engelse studies zorgt tegelijkertijd voor een toename in het aantal internationale studenten. Door de verengelsing wordt de UvA voor hen toegankelijker.
In het debat over de verengelsing wordt alleen niet gesproken over hoe zit het met de toegankelijkheid van de UvA voor ambitieuze studenten van eigen bodem. Voor de studenten die vanuit het hbo naar de universiteit willen doorstromen lijkt de UvA namelijk steeds minder toegankelijk te worden. Hbo’ers die na het behalen van hun propedeuse of bachelordiploma willen doorstromen krijgen namelijk te maken met verschillende obstakels.
Selectie
Allereerst is een hbo-bachelordiploma of propedeuse lang niet altijd meer genoeg om door te stromen naar de universiteit. Om toegelaten te worden kunnen aanvullende eisen worden gesteld. Ook werd het leenstelsel ingevoerd. Hoewel dit voor alle studenten geldt, vormt dit alsnog een extra drempel voor doorstromers. Hun onderwijsroute is namelijk langer en zij zullen dus meer moeten investeren in hun eigen onderwijs door het aangaan van een lening. De verengelsing van de universiteit kan voor hbo’ers een nieuwe drempel zijn. Voor hen kan het de doorstroom moeilijker maken. Uit cijfers van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW) blijkt ook dat het aantal doorstromers vanuit het hbo naar het wetenschappelijke onderwijs sinds 2012 daalt. Dat is een slechte zaak, omdat in onze samenleving het behalen van diploma’s en het stapelen van studies juist steeds belangrijker worden.
Binnen het huidige onderwijssysteem is het van belang dat er genoeg mogelijkheden zijn om te kunnen doorstromen. In Nederland worden leerlingen namelijk op zeer vroege leeftijd geselecteerd op onderwijsniveau. Voor de laatbloeiers heeft dit het risico dat zij op een te laag niveau worden geplaatst. Om op latere leeftijd te kunnen stijgen in onderwijsniveau, zijn zij afhankelijk van de doorstroommogelijkheden.
Engels
Helaas verhindert de verengelsing van de UvA dit. De masters van de UvA worden immers grotendeels in het Engels aangeboden, en ook steeds meer bachelors worden Engels. Voor hbo’ers kan dit de doorstroom moeilijker maken omdat zij over het algemeen korter Engelse les hebben gehad en vaak niet op een wetenschappelijk niveau.
Ik heb zelf ook ervaren dat de Engelse taal iets kan zijn waardoor een succesvolle doorstroom lastiger wordt. Op het moment dat ik vanuit het hbo naar de UvA doorstroomde werd de bachelor die ik volgde gelukkig nog in het Nederlands aangeboden. Als dit niet het geval was geweest dan was ik niet doorgestroomd.
Mijn niveau Engels zou dan te laag zijn, en ik ben niet de enige. Dit signaal geven meerdere studenten, zowel studenten die na het behalen van hun propedeuse zijn doorgestroomd, als studenten die met een hbo-diploma willen doorstromen naar een master. Het is dus mogelijk dat het toenemende aantal Engelse studies een negatieve invloed kan hebben op de keus om wel of niet door te stromen vanuit het hbo. Een belangrijk onderdeel van het debat over de verengelsing, zou dus ook moeten gaan over de toegankelijkheid van de UvA. En dan niet alleen over de toegankelijkheid voor internationale studenten maar ook over de toegankelijkheid voor doorstromers.
Diversiteit
De daling van het aantal hbo’ers op de universiteit draagt ook niet bij aan de diversiteit van de UvA. Wat opvalt is dat er weinig interesse lijkt te zijn voor de diversiteit die doorstromers met zich mee kunnen brengen. In het debat over diversiteit wordt vrijwel niet gesproken over het aantrekken van studenten met een andere onderwijsachtergrond, doorstromers dus. Dit terwijl de UvA zich juist meer wilt richten op studenten met verschillende achtergronden.
Helaas lijkt deze doelstelling zich dan alleen te richten op etnische en religieuze diversiteit. Hoewel een gemakkelijkere doorstroom vanuit het hbo ook zou kunnen zorgen voor meer etnisch-religieuze diversiteit onder studenten, lijkt er geen verband gelegd te worden met aantrekken van studenten met een andere onderwijsachtergrond, of een andere sociaal-economische achtergrond. Het is daarom belangrijk om het debat over diversiteit breder te voeren. Het aantrekken van internationale studenten leidt automatisch ook tot meer diversiteit maar het is ook belangrijk om te beseffen dat doorstromers vanuit het hbo andere vormen van diversiteit met zich mee kunnen brengen.
Wanneer hier meer aandacht voor zou zijn dan zou het debat over de verengelsing ook breder gevoerd worden. Dan zou niet alleen het toenemende aantal internationale studenten of de kwaliteit van het onderwijs een punt van discussie zijn, maar zou de toegankelijkheid van de UvA ook centraal staan.
De verengelsing kan voor een groep ambitieuze hbo’ers een reden zijn om de sprong naar de UvA niet te wagen. De verengelsing kan een negatief effect hebben op een succesvolle doorstroom van deze groep. Een groep die al veel moet overwinnen om een plekje op de UvA te bemachtigen en vervolgens hun studie succesvol te kunnen afronden. De ambitie van deze hbo’ers zou juist aangemoedigd moeten worden. Het is gek dat internationale studenten vrolijk onthaald worden terwijl het voor de ambitieuze hbo’ers steeds moeilijker lijkt te worden.
Eva Agelink ging naar het vmbo en kwam via het mbo en een hbo-propedeuse op de UvA terecht. Ze hoopt in maart haar bachelor sociologie af te ronden.
