UvA-gebouwen | Tweedehands boekverkoper: ‘Het is allemaal heel braaf geworden hier’
De tweedehands boekverkopers zijn al sinds 1880 onlosmakelijk verbonden met de Oudemanhuispoort. Frans Roggen (75) is de langstzittende boekverkoper. Dagelijks ziet hij studenten en vooral toeristen door de Poort komen. ‘Wat studenten willen kopen is Winnie de Poeh en Harry Potter.’
Vijfentwintig jaar geleden kwam Frans Roggen terecht in de boekenstalletjes in de Poort. Het begon toen hij inviel bij een collega die een eind verderop zat. Geleidelijk aan kreeg hij zijn eigen stalletje en een zelfstandig contact met de UvA, die de plaatsen verhuurt.
Toen hij begon hingen er veel junkies in de Poort. ‘Als ik dan ‘s morgens kwam zat het er vol mee. Dan hingen er wietdampen in de Poort en moest je oppassen dat er niets gejat werd. Maar het is allemaal heel braaf geworden hier.’
Zijn boeken haalt hij bij bekende inboedelhandelaren. ‘Als er iemand overlijdt komt er nog wel eens een boekenkast of een kleine bibliotheek vrij.’ Ook gaat hij nog weleens langs bij een vriend uit de ontruimingswereld op het Waterlooplein. Soms komen voorbijgangers hem tassen met boeken brengen, maar als het hem niet bevalt geeft hij ze af bij de Kringloopwinkel.
Winnie de Poeh
Roggen houdt van moeilijke boeken. Zijn boekenstalletje is er tot de nok toe mee gevuld. ‘Ik verkoop het liefst non-fictie. Geschiedenis, ik ben altijd geïnteresseerd in Grieken en Romeinen. En teksten in de originele taal.’
Als iemand vraagt, wat is nu een goed boek, een mooi verhaal? Dan adviseert Roggen: ‘Lees eens een goeie Rus, lees eens Tsjechov. Tolstoj is misschien wat hooggegrepen. Dan kijken studenten me soms aan alsof ze water zien branden.’
Vroeger had Roggen – die zelf ooit rechten en economie studeerde – meer aanspraak door de aanwezigheid van de rechtenfaculteit. Dat is nu minder. ‘De juristen zijn weg. Wat ik aan studenten verkoop is Winnie de Poeh en Harry Potter. Maar dan niet in het Engels, daar ligt ongeveer het zwaartepunt.’
De hoofdmoot van de bezoekers die langskomen zijn toeristen. Roggen is naar eigen zeggen al duizenden keren gefotografeerd. ‘Mijn dochter vertelde laatst dat ik in de reisgids van Peru sta.’
(Lees verder onder de afbeelding.)
Marlboro-man
Twintig jaar geleden kwamen er nog veel Amerikaanse en Japanse toeristen langs. Zo was er een Amerikaan die een leren Bijbel wilde kopen uit 1794. ‘Toen ik hem vertelde dat ik de Bijbel voor vier tientjes verkocht, werd de Amerikaan compleet zenuwachtig. Ik moest een douaneverklaring tekenen, dat ik het hem had verkocht en dat het niet gestolen was. Met trillende handen vertrok hij. Dat ligt daar nu ergens in Amerika in een vitrine’, grinnikt Roggen.
Of zijn ontmoeting met de Marlboro-man. ‘Het was een zaterdagochtend. Ik was vrij vroeg aan het uitpakken toen er een lange kerel met een cowboyhoed en laarzen bij mijn kraam kwam staan. Leerachtig gezicht, blauwe ogen. Ik dacht, verrek dat is de Marlboro-man. Er kwam een heel verhaal. Hij was al twee weken in Amsterdam en had ervan genoten. Van de coffeeshops, de canals, de musea, gewéldig. En nu wilde hij een souvenir kopen. Of ik ook kunstboeken had. Ik was toevallig net bezig met een stapeltje boeken met de tekeningen van Rembrandt. Hij kijkt erin. “Oh, that is wonderful, great, amazing. I’ll think I buy it.” Hij pakt z’n portefeuille en kijkt me heel ernstig aan. “Are you sure he is a well-known artist?”’
Roggen noemt het de ‘culturele mismatch tussen de Amerikanen en Amsterdam’. De laatste jaren ziet hij de Amerikaanse toeristen niet meer. Volgens hem door de ‘uitroeiing van de Amerikaanse middenstand,’ ofwel de kloof tussen arm en rijk die groter is geworden. ‘Of ze zijn rijk en gaan op museumtours, of ze hebben geen cent en ze zitten in de coffeeshops. Af en toe mis ik ze wel, die Amerikanen.’
Privé-theorie
En dan is er nog de renovatie van de Oudemanhuispoort die de boekverkopers al jaren boven het hoofd hangt. ‘De boekenstalletjes zouden anderhalf jaar moeten sluiten omdat ze hier met hamers en klopboren aan de slag zouden. Nooit meer iets van gehoord. Waar we wel op wachten is de renovatie waarmee we hier vloerverwarming krijgen,’ grapt Roggen.
Volgens Roggen komt het omdat er asbest zou zitten in het deel van de Oudemanhuispoort dat in de jaren zestig is gebouwd. ‘Mijn privé-theorie is dat een paar mensen dat gebouw eens doorgelopen zijn, en zagen dat als je één hamer in de muur zet, dat al het asbest eruit komt. Dan ben je tien jaar verder. Dat maken wij niet meer mee.’
.jpg)
