Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Foto: Megumi Nachev (Unsplash)
wetenschap

Stikstofuitstoot blijft inderdaad niet beperkt tot boerderij, concluderen UvA-onderzoekers

Sija van den Beukel,
12 september 2023 - 13:15

Hoe verspreidt stikstof zich vanaf melkveehouderijen? Valt het enkel op het erf of belandt het kilometers verderop in natuurgebieden? En wordt het dan ook daadwerkelijk opgenomen door de vegetatie? Dat onderzochten UvA-onderzoekers de afgelopen vier jaar, nadat er over een eerder RIVM-rapport twijfels ontstonden. ‘91 procent van de stikstof valt buiten een straal van 500 meter van de melkveehouderij.’

Het overgrote deel van de stikstofemissies van een melkveehouderij komt niet op het erf zelf terecht maar en verplaatst over afstanden groter dan vijfhonderd meter en komt in hogere luchtlagen terecht. Dat is de voornaamste conclusie uit het stikstofrapport dat UvA-onderzoekers Albert Tietema, Emiel van Loon en Roland Bol van het Instituut voor Bio­diversiteit en Ecosysteem Dynamica (IBED) op dinsdag 12 september presenteren. 

 

De UvA voerde het onderzoek uit in opdracht van het Mesdag Zuivelfonds naar aanleiding van de onrust die in 2020 ontstond onder boeren over de meetmethodes van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid & Milieu (RIVM). Het RIVM maakt gebruik van modelberekeningen voor de stikstofdepositie op basis van de ammoniakconcentratie in de natuur. Volgens het Mesdag Zuivelfonds werd niet gemeten of die ammoniak ook daadwerkelijk van boerenbedrijven kwam of van verkeer of industrie, en of die ammoniak ook wordt opgenomen door de vegetatie.

‘Stikstof die planten opnemen zijn inderdaad afkomstig van melkveehouderijen en niet van verkeer of industrie’

Dat onderzoek heeft de UvA nu wel uitgevoerd bij twee melkveehouderijen in Nederland. De onderzoekers werkten onder meer met biomonitoren: planten die hongerig zijn voor stikstof die rondom de melkveehouderijen en in natuurgebieden geplaatst werden. Daaruit blijkt dat de stikstof die planten opnemen tot vijfhonderd meter vanaf de stal inderdaad voor het voornaamste deel afkomstig is van de melkveehouderijen en niet van verkeer of industrie.

 

Ook blijkt het rekenmodel van het RIVM de ammoniakconcentratie in de lucht rondom de stal goed te voorspellen. Al kon in deze studie het RIVM-model nog niet gevalideerd worden voor ammoniakneerslag rondom de stal.

 

Op woensdag verschijnt een uitgebreider interview over het rapport met onderzoeksleiders Albert Tietema en Emiel van Loon in Folia.