‘Mensen hebben nu eerder moeite om los te komen van hun werk’
Nu we massaal thuiswerken, wordt het steeds lastiger om de grens tussen werk en privé te handhaven. UvA’er Michelle Van Laethem doet onderzoek naar workplace telepressure: de drang om snel te reageren op werkberichten, ook na werk. ‘Mensen hebben nu eerder moeite om te ontspannen en los te komen van het werk, omdat ze thuis steeds geconfronteerd worden met hun werk.’
Arbeids- en organisatiepsycholoog Michelle Van Laethem deed twee jaar geleden al onderzoek naar workplace telepressure bij 116 mensen in loondienst. Ze zag dat 58 procent van die mensen een vrij hoge drang had om zo snel mogelijk op werkmails en andere werkgerelateerde berichten te reageren. ‘Die groep scoorde een 3 of hoger op een vijfpuntenschaal van telepressure. En 12 procent van de deelnemers scoorde zelfs een 4 of hoger. Dat is verontrustend, want het kan allerlei consequenties hebben zoals slecht slapen en verminderde concentratie voor werk, wat weer kan leiden tot een burn-out.’
Telepressure tijdens coronacrisis
Een groep masterstudenten die Van Laethem begeleidt, begon net aan een onderzoek naar telepressure bij werknemers en zzp’ers toen de coronamaatregelen in Nederland werden ingevoerd. Aan het onderzoek werkten 156 deelnemers mee via online vragenlijsten. ‘Dit onderzoek was dus al gepland,’ legt Van Laethem uit. ‘Maar de coronacrisis maakt het wel nog interessanter.’
In eerste instantie dacht Van Laethem wel dat het aantal mensen met telepressure hoger zou uitvallen door de coronacrisis, maar dat blijkt nu niet het geval. ‘Tot nu toe zien we hetzelfde als in mijn eerdere onderzoek, maar het is lastig om de twee studies met elkaar te vergelijken omdat we nu ook naar zzp’ers kijken. Zzp’ers hebben waarschijnlijk wel vaker last van telepressure, want vaak is hun inkomen afhankelijk van het binnenhalen van klanten en projecten. Dus daarbij is het belangrijk om goed bereikbaar te zijn en snel te reageren op berichten.’
Zorg voor kinderen speelt ook een rol
‘Wel moeten we de resultaten nog beter bekijken. Er zijn nog veel factoren die erbij komen. Ik denk dat het ook veel uitmaakt of werknemers en zzp’ers kinderen hebben. Een collega van mij heeft bijvoorbeeld geen kinderen en vindt het werken heel goed te doen zo.’
Zelf heeft Van Laethem twee kinderen van 1 en 6 jaar oud en zit ze tijdens het interview met Folia bij een speeltuin ondertussen haar kind in de gaten te houden. ‘Dat is toch wel anders,’ zegt ze. ‘Ik heb moeite om werk en zorg voor de kinderen te combineren. Mijn leidinggevende heeft daar begrip voor; die kijkt ook naar de omstandigheden. Maar dat is afhankelijk van de organisatie.’
‘Duidelijke, open communicatie met je werk is belangrijk. Spreek verwachtingen uit. En richt thuis een werkplek in als dat kan. Maak ook goede afspraken met je partner of huisgenoten. Spreek irritaties uit. Dat is heel belangrijk nu.’
Goede balans is belangrijk
De balans tussen werk en privé vinden is nog lastiger als je continu thuiswerkt. Waar begint je werk en waar stopt het? ‘Mensen hebben moeite om te ontspannen en los te komen van het werk,’ vertelt van Laethem. ‘Ik denk nu nog meer, omdat ze thuis steeds geconfronteerd worden met hun werk. Daarnaast verhoogt de zorg voor kinderen en ouderen de druk.’
‘Je moet in deze crisis extra goed op jezelf letten om voldoende te herstellen. Op de korte termijn kan stress geen kwaad, maar als het langer aanhoudt, is de kans op burn-out groter. Nu nemen mensen bijvoorbeeld ook geen vakantie, waardoor ze mogelijk te veel met werk bezig zijn en te weinig ontspannen – wat er weer voor kan zorgen dat ze over een paar maanden toch uitvallen. Dus werkgevers: zorg dat je werknemers goed voor zichzelf zorgen en ook eens loskomen van het werk.’
