Volgend academiejaar starten de UvA en de HvA een proefproject: studenten betalen niet meer een vast jaarcollegegeld, maar moeten betalen per vak. In Vlaanderen wordt het collegegeld al enkele jaren op die manier vastgesteld.
Hoe werkt het in Vlaanderen precies? Alle studenten betalen voor hun inschrijving een vast bedrag. Daarbij moet je een vast bedrag per studiepunt optellen om op het totaalbedrag uit te komen. Vooral deeltijdsstudenten hebben voordeel bij zo’n systeem. Wie minder vakken volgt, betaalt minder. Logisch, want je maakt minder gebruik van alle diensten die de universiteit je te bieden heeft. Betalen per studiepunt kan flexibel studeren en levenslang leren dus inderdaad bevorderen.
Toverwoord
Maar vorig jaar legde de minister van Onderwijs een addertje onder het gras bloot. Zij wilde het collegegeld namelijk verhogen en stond voor een keuze. Verhoog je het vast bedrag of het bedrag per studiepunt? Uiteindelijk koos ze voor een mix van beide, maar lag de grootste stijging toch bij de vaste poot van het inschrijvingsgeld. De vaste sokkel steeg van 61,90 naar 230 euro. De variabele kosten per studiepunt gingen van 9,30 naar 11 euro.
Zo kon het dat een systeem dat in eerste instantie vooral goed nieuws was voor de flexstudenten nu ineens tegen hen kon worden gebruikt. Studenten met minder dan 60 studiepunten per jaar, werden relatief gezien meer de kosten in gejaagd dan de ‘modelstudenten’. De keuze van de minister was niet toevallig. Was flexibilisering vroeger nog een toverwoord, tegenwoordig is het in de politieke geesten het symbool geworden voor alles wat er mis is met de hedendaagse student. Die studeren niet snel genoeg af omdat ze vakken kunnen blijven meenemen en overdoen. Ook de mensen met een zogenoemd ‘thesisjaar’ – een jaar om een scriptie te schrijven – zijn de (academische-) overheid een doorn in het oog.
Waarschuwing uit Vlaanderen
De hogere kosten zouden studenten kunnen ontmoedigen een jaartje extra voor hun masterscripties uit te trekken. Ineens kost dat namelijk evenveel als wat een heel jaar voltijds studeren voorheen moest kosten. En dat terwijl je in zo’n jaar niet eens vakken volgt en vooral eenzaam zit te ploeteren.
In het experiment van de UvA en HvA zit niet zoiets als een vaste startprijs inbegrepen. Maar het is natuurlijk niet ondenkbaar dat zoiets er in de toekomst zou komen. En dan is een kleine waarschuwing vanuit Vlaanderen wel op zijn plaats: houd de politieke mening over flexstudenten goed in de gaten. Want voor je het weet is dat niet meer zo hip en zit je zelf gebogen op een veel te duur betaalde scriptie.