Op z'n Duits | UvA, huur gewoon studenten in als coronahostess
Eerst dacht ik altijd dat het een bepaald type vrouw was dat stewardess wilde worden. Lang haar, dol op make-up. Nu weet ik dat vliegtuigmaatschappijen een bepaald uiterlijk afdwingen: in 2010 werd een vrouw ontslagen omdat ze te kort haar had. De rechter was het met KLM eens dat dit niet representatief is. Zou je eigenlijk aan de UvA mogen werken met kort haar?
Dan bedoel ik natuurlijk niet als wetenschappelijk personeel. Wij mogen alles. Academische vrijheid zou je dat kunnen noemen, je mag het helemaal zelf weten. Aan de UvA is dat nog een stapje vrijer dan in de rest van het land, we hebben hier immers een reputatie hoog te houden. Geinig bedoelde T-shirts, slippers, versleten broeken: zolang je maar genoeg publiceert doet het er niet toe.
Nee, ik heb het over een nieuwe functie aan de universiteit, de Covid-19-host/hostess. Ik had hun bestaan gemist, maar ik las erover in Folia. Modellen en uitzendkrachten bewaken tegenwoordig de UvA tegen het virus, dat wil zeggen er zijn nu gastpersonen m/v die bezoekers ‘wegwijs maken in de anderhalvemeter-UvA’. Er stonden een paar opmerkelijke dingen in dat stuk.
Allereerst is er de schimmige inhuurcultuur. Folia-redacteur Dirk Wolthekker achterhaalde dat Facility Services dit personeel inhuurt via Profi-Sec, volgens hun website ‘meer dan “zomaar een” beveiligingsbedrijf’. De gastpersonen werken niet direct voor de UvA en zelfs niet voor Profi-Sec, maar worden aan Profi-Sec verhuurd door nog een weer een andere tussenpartij. Dat kan uitzendbureau Adecco zijn, maar ook evenementen- en modellenbureau Good Vibes Agency levert mensen. Saillant detail waar je makkelijk overheen leest: Jeroen Frieser, hoofd beveiliging van de UvA en dus verantwoordelijk voor deze constructie, was vroeger manager Operations bij Profi-Sec. Dat geeft een smerig luchtje aan dit inkoopproces.
Daarnaast stinkt het idee van representativiteit als voorwaarde. Het is een vaag begrip waarmee je makkelijk mensen uitsluit. Er is dan ook al een klacht: een dame stelt dat ze niet als ‘echte’ hostess mocht werken vanwege haar maatje meer. ‘Representativiteit’ gaat bijna altijd om voldoen aan traditionele codes van vrouwelijkheid. Nu.nl vroeg vorig jaar aan luchtvaartmaatschappijen wat zij daaronder verstaan. Het beeld: slank, opgemaakt, lang haar. ‘Fris en verzorgd’ heet dat. Knellend en achterlijk, noem ik het.
Op de website van Profi-Sec is de beschrijving van gastheer/vrouw leeg. Als ik google vind ik wel deze vacature voor de HvA, uit naam van Profi-Sec. Ook daar wordt het vage criterium van representativiteit voorop geplaatst. Daarnaast wordt duidelijk dat vrouwen een rok en een sjaal moeten dragen, terwijl mannen een T-shirt aan mogen.
Tijd om op onderzoek uit te gaan op een doodstil Roeterseiland. In de gebouwen tref ik inderdaad hostesses. Knappe jonge meisjes met rood-gestifte lippen, gerokt en op lage pumps. Ze moeten lachen als ik vraag of zij de coronameisjes zijn. Er hebben maar weinig mensen hulp nodig, vertellen ze. Eigenlijk staan ze er maar gewoon een beetje te nietsen.
In gebouw J/K geen meisjes bij de deur, maar ik tref in de portiersloge een olijke man met Profi-Sec-polo. Hij is wel in voor een praatje. Hij is helemaal uit Tilburg gekomen, dit is zijn eerste dag aan de UvA. Hij is blij dat hij werk heeft, net als de vrouw die bij de uitgang een boek zit te lezen. Dat snap ik helemaal, en ik gun het ze van harte. De UvA als werkverschaffer, waarom ook niet.
Ik besluit Facility Services te bellen om te vragen waarom deze inhuur nu precies nodig is. Er blijken niet genoeg eigen portiers (of nou ja eigen, portiers die de UvA regulier ook inhuurt via Profi-Sec) om deze rol te vervullen. Die zijn druk met het bewaken van de gebouwen. Zou het niet beter zijn mensen te hebben die de UvA een beetje kennen? Nee hoor, zegt de medewerker. De boel in goede coronabanen leiden blijkt te betekenen: bezoekers manen hun pasje te scannen. Waarom worden er eigenlijk geen studenten ingehuurd? Nou, de hostesses kunnen ook student zijn, maar Facility Services kan Profi-Sec niet dwingen studenten aan te nemen.
Dat is best raar, want student-zijn is nou juist een veel betere en terechtere ingangseis voor deze functie dan representativiteit. Het geeft geen pas dat de universiteit eisen stelt aan het uiterlijk van haar personeel, ook niet als dat gebeurt als gevolg van de inhuurketen. Het is überhaupt absurd dat zoveel tussenpartijen verdienen aan een klusje dat onze studenten prima kunnen en willen doen. De UvA heeft gewoon een eigen studentenuitzendbureau (dat, voor de volledigheid, op dit moment geen host(esse)s zoekt). Schakel dat in en alle middenmannen uit. Dat bespaart de UvA geld en een gênant schandaal over vrouwen met te kort haar.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
Naschrift
De Secretaris van de Universiteit en de Directeur Facility Services laten het volgende weten: ‘Wij achten het zeer kwalijk dat mevrouw Duits zonder enige grond meent de integriteit van één van onze medewerkers in een kwaad daglicht te moeten stellen. De aantijging is onjuist en de goede naam van de bewuste medewerker wordt ten onrechte publiekelijk aangetast. Dat is Folia, als medium dat kwaliteit en zorgvuldigheid hoog in het vaandel zou moeten hebben, onwaardig.’
