Vereeuwigd in de kosmos: UvA-sterrenkundige krijgt planetoïde naar zich vernoemd
Planetoïde 12948 is vernoemd naar UvA-sterrenkundige Nathalie Degenaar en haar naam is daarmee vereeuwigd in de ruimte. Ze mag zich voegen bij het lijstje van bekende wetenschappers als Einstein en Galileo, die ook elk een eigen planetoïde hebben. ‘Het voelt bijzonder in dat rijtje te staan.’
De sterren staan universitair hoofddocent Nathalie Degenaar gunstig: de sterrenkundige heeft sinds kort een eigen planetoïde. De Internationale Astronomische Unie besloot onlangs het rotsblok met catalogusnummer 12948 haar naam te geven. In totaal kregen zeventien Nederlanders recentelijk een planetoïde naar hen vernoemd.
Volgens Degenaar is het proces rond de naamgeving behoorlijk geheimzinnig. Ze weet dat kandidaten moeten worden voorgedragen bij de Internationale Astronomische Unie en dat er twee belangrijke criteria zijn; de wetenschapper moet een belangrijke bijdrage geleverd hebben aan astrofysisch onderzoek en/of een breed publiek betrekken bij de wetenschap. Waarschijnlijk is het een combinatie van de twee dat Degenaar is gekozen als de naamgever, denkt ze. Daarnaast bestaat er inmiddels een traditie dat door Nederlanders ontdekte planetoïden vaak ook de naam van een landgenoot krijgen. Zo is deze planetoïde in 1971 ontdekt door een Nederlands astronomen-echtpaar. De Internationale Astronomische Unie geeft vooralsnog geen gehoor op de vraag waarom zij Degenaar hebben gekozen als naamgever van het rotsblok.
Het is hoe dan ook heel bijzonder dat een planetoïde, eigenlijk een rotsachtig hemellichaam dat rond de zon draait, een naam krijgt. Alleen planetoiden waarvan bekend is hoe ze zich door de ruimte verplaatsen, krijgen een nummer toegekend. Dat zijn er nu 811.552. Slechts rond de 25.000 daarvan dragen ook een officiële naam, waaronder nu dus Nathalie Degenaar.
De planetoïde die naar de sterrenkundige vernoemd is, is niet per se heel uniek, volgens Degenaar. Planetoïde nummer 12948 is vijf kilometer breed en dat is vrij gemiddeld voor een planetoïde. Wel is het rotsblok groot genoeg om een oneindige levensduur te hebben en zal dus voor altijd rondzweven. Gelukkig vormt hij geen gevaar voor de aarde; sommige planetoïden komen gevaarlijk dichtbij, maar deze niet, weet Degenaar.
Het object is helder genoeg om met een kleine telescoop te kunnen waarnemen. Dit zal er echter niet heel spectaculair uit zien, want het zal een klein lichtvlekje zijn, verwacht Degenaar. Door de beperkte afmeting en de grote afstand van het object kan het zelfs met de grootste telescopen die we nu hebben, zoals de Very Large Telescope (VLT) in Chili of de James Webb Space Telescope, niet met veel detail in beeld worden gebracht.
Degenaar vindt het vooral bijzonder en ‘best wel cool’ dat er een hemellichaam door de ruimte zweeft dat voor altijd haar naam draagt. ‘Er zweeft nu een rotsblok rond dat eeuwig mijn naam zal dragen. Historisch gezien zijn er wetenschappers die dat ook hebben, zoals Einstein en Galileo, en het voelt bijzonder om in dat rijtje te staan.’
