Koraalsoorten vinden op Curaçao wordt steeds lastiger voor UvA-masterstudenten
Elk jaar gaan studenten van de UvA-master mariene biologie duiken op Curaçao om koraalsoorten te identificeren en technieken voor wateronderzoek te leren. Maar dat wordt met de achteruitgang van de koraalriffen steeds lastiger. ‘Het is schokkend om te zien.’
Één van de plekken die UvA-promovendus Esmeralda Alcantar altijd bezoekt wanneer ze veldwerk doet op Curaçao, is een rif met een enorme kolonie hersenkoraal (Colpophyllia natans) in het midden. De koepelvormige koraalsoort heeft, zoals de naam al doet vermoeden, de structuur van hersenen en komt veel voor in de Caraïben. Afgelopen januari was dit hersenkoraal helemaal afgestorven.
.jpg)
Overal op de riffen van Curaçao zagen studenten van de UvA-master Coral Reef Ecology begin januari een de voortschrijdende achteruitgang van de Caribische koraalriffen. De riffen op Curaçao worden, naast klimaatsverandering en overbevissing, recentelijk ook aangetast door een nieuwe ziekte die zich sinds 2014 vanuit Florida door het Caribisch Gebied verspreidt en die sinds afgelopen augustus ook op Curaçao rondwaart. ‘Het is schokkend om te zien.’
Afgelopen jaar zijn de riffen extra hard getroffen door bleaching, het verbleken van koralen door onder andere temperatuurstijging en zonlicht. Koralen verbleken elk jaar, en kunnen daarvan meestal ook herstellen, maar afgelopen jaar was de zomer zo heet dat het zeewateroppervlak voor langere tijd steeg tot net boven de 30 graden Celsius, met redelijk wat koraalsterfte tot gevolg.
Daarnaast gaat er sinds augustus ook een besmettelijke ziekte rond op Curaçao, de stony coral tissue loss disease, die in 2014 voor het eerst werd ontdekt in Florida en sinds april al meer dan twintig soorten koralen in de Cariben heeft aangetast. De ziekte laat zich herkennen door luipaardachtige vlekken, die zich snel uitbreiden over het koraal.
Eén centimeter per dag
Dat gaat ontzettend snel: masterstudenten lieten in een klein onderzoek al zien dat de nieuwe ziekte zich met een snelheid van één centimeter per dag over het oppervlak van een koraalolonie kan verspreiden. Binnen enkele weken kan een koraalkolonie aan de ziekte overlijden.
Wanneer de ziekte net op een koraal verschijnt, kan het helpen om het koraal te behandelen met een antibiotische pasta. ‘Afgelopen zomer hielpen alle duikwinkels op Curaçao met het aanbrengen van die pasta,’ vertelt UvA-promovenda Kelly Latijnhouwers die op Curaçao woont en dagelijks werkt met de koralen. ‘Dat hielp, maar omdat het verbleken van koralen afgelopen jaar zo extreem was, moeten we nog afwachten hoeveel effect deze behandeling op termijn gaat hebben.’
UvA-onderzoekers werken onder andere aan rif herstel door nieuwe koralen op te kweken en uit te zetten. ‘Maar dat lost de doodsoorzaak niet op,’ verzucht Latijnhouwers. ‘Wij ontwikkelen gereedschappen om koralen te onderzoeken, te kweken, te ontdekken wat er misgaat, meer kunnen we niet doen. Uiteindelijk kunnen we klimaatverandering niet oplossen, maar moet het beleid veranderen om de riffen te redden.’
Jaren verder
Deprimerend is het wel voor de promovendi om de achteruitgang te zien. Ook voor studenten van de mastercursus die voornamelijk naar Curaçao komen om de koraalsoorten te zien die ze willen gaan bestuderen. Alcantar: ‘We bereiken nu een punt waarop het moeilijk wordt voor studenten om determinatieopdrachten goed uit te voeren. Sommige koraalsoorten die hier eerder veel voorkwamen zijn op sommige plekken amper meer te vinden.’
De promovendi hopen komende zomer op een minder heftige hittegolf in het gebied. Latijnhouwers: ‘Een lichtpuntje is dat niet alle koralensoorten door de ziekte geraakt worden en dat de jonge koralen die we de afgelopen jaren hebben uitgezet de verbleking en ziekte overleefd hebben omdat ze in de schaduw stonden van grotere koraalkolonies. Maar voordat deze jonge koralen uitgroeien tot een koraal ter grootte van een volwassen hersenkoraal, zijn we jaren verder.’
Correctie (14 februari 2024): in een eerdere versie van dit artikel stond dat de zeewatertemperatuur aan het oppervlak 34 graden Celsius bereikte in Curaçao, dat moest net boven de 30 graden Celsius zijn. Daarnaast is ook de kop aangepast: die eerder vermeldde dat de helft van de koraalsoorten zou zijn aangetast. Dit was een ruwe schatting, hoeveel koraal er precies zal afsterven is nog niet te zeggen, aldus de onderzoekers.
