De beelden uit Gaza staan helder denken in de weg
Om het lot van de Palestijnen in Gaza te verbeteren zou het mooi zijn als verschillende opties wetenschappelijk zouden worden geanalyseerd, maar dat gebeurt volgens Jeroen Bruggeman niet.
Om het lot van de Palestijnen in Gaza te verbeteren zou het mooi zijn als verschillende opties wetenschappelijk zouden worden geanalyseerd en voor- en nadelen duidelijk zouden worden gemaakt. Ik hoopte zo’n analyse te vinden in een rapport van maar liefst 93 pagina’s over de banden met Israëlische universiteiten, geschreven door twaalf wetenschappers, onder wie ook UvA-wetenschappers.
Maar dat viel tegen. Bij voorbaat kozen de auteurs voor een boycot. Gesteund door dit rapport zetten ruim 70 UvA-hoogleraren hun handtekening vorige week onder een open brief met gelijke strekking. Maar een analyse van mogelijke gevolgen van een boycot ontbreekt, bijvoorbeeld het beëindigen van gezamenlijk onderzoek naar medicijnen, en alternatieven worden niet overwogen.
Obsessie
Het blijft vreemd dat van alle moordkuilen op de wereld, wetenschappers massaal geobsedeerd zijn door het Israëlische geweld in Gaza. Over andere plaatsen zal niemand de moeite nemen een rapport te schrijven, al zijn er tien keer meer slachtoffers. Dat zal voor een deel komen door een gebrek aan beelden.
Het is begrijpelijk dat de beelden uit Gaza die we dagelijks te zien krijgen sterke emoties oproepen die aanzetten tot handelen, maar het probleem is dat ze helder denken in de weg staan. Het idee voor een boycot is gebaseerd op de boycot van het apartheidsregime in Zuid-Afrika, zo valt in het rapport te lezen. Maar een oorlog heeft een heel andere dynamiek dan onderdrukking, zo blijkt ook uit de studie On Wars, over de geschiedenis van oorlogen, van de Brits-Amerikaanse socioloog Michael Mann. De analogie tussen de oorlog in Gaza en het onderdrukkende apartheidsregime van Zuid-Afrika gaat helemaal niet op.
Geen bewijs
Een boycot zou juridische noodzakelijk zijn, terwijl samenwerkingsprojecten zorgvuldig worden beoordeeld juist om juridisch niet de fout in te gaan. Na twee jaar is er nog steeds geen bewijs gevonden dat academische kennis van de UvA is misbruikt om Palestijnse burgers te doden. Het lijkt er daarom sterk op dat de academische medeplichtigheid aan genocide die men wil beëindigen nooit is begonnen. Daardoor zakt ook het morele appèl door het ijs. Dit rapport is een gemiste kans om verder te kijken dan een boycot, die vooral een gebaar is naar het eigen publiek van de auteurs.
Jeroen Bruggeman is universitair hoofddocent culturele sociologie aan de UvA.
