‘Genoeg gepraat. Verbreek de banden met Israël nu’

Gisteren hebben studenten van de UvA een protestkamp op Roeterseiland opgezet. Daarmee roepen zij opnieuw op om een einde te maken aan de medeplichtigheid van onze universiteit aan de aanhoudende genocide in Gaza en bezet Palestina, gepleegd door Israël. Het protestkamp vindt plaats tegen de achtergrond van een veranderende publieke opinie over Israëls toegenomen bombardementen, de hongersnood en de voortdurende verdrijving van Palestijnen.

Een groeiend aantal burgers, politici, maatschappelijke organisaties en bestuurders spreekt zich uit tegen het buitensporige geweld van Israël en roept op tot concrete stappen om de genocide te stoppen. Vanuit heel Europa klinkt de oproep van collega’s om een einde te maken aan de Europese financiering van Israëlische instellingen via de associatieovereenkomst tussen de EU en Israël. Afgelopen week riepen meer dan 1500 Nederlandse wetenschappers de CvB’s publiekelijk op om de samenwerking met Israëlische instellingen te beëindigen en het politiegeweld op Nederlandse universiteitscampussen een halt toe te roepen.

Als medewerkers van de UvA blijven wij de eisen van het huidige protestkamp volledig steunen: transparantie, het verbreken van de banden, en desinvestering uit instellingen en bedrijven die medeplichtig zijn aan oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid in Palestina. Wij roepen het CvB op om deze oproepen serieus te nemen en werk te maken van het herstellen van haar gespannen relatie met de UvA-gemeenschap. We vragen het CvB om de dialoog aan te gaan met de protesterende studenten en medewerkers, in plaats van opnieuw de politie in te schakelen tegen studenten en medewerkers, hen daarmee bloot te stellen aan buitensporig en onwettig politiegeweld, en hen te ontmoedigen om zich op de campus te begeven.

Geen woorden, maar daden
De verschuiving in de publieke opinie is ook de UvA-leiding niet ontgaan. Onlangs sprak Christa Boer, decaan van FMG, haar steun uit voor het #TrekdeRodeLijn-protest in Den Haag, waar meer dan 100.000 mensen de Nederlandse regering opriepen om Israël tot naleving van het internationaal recht te dwingen. Afgelopen week erkende rector magnificus Peter-Paul Verbeek bovendien dat Israël zich schuldig maakt aan genocidaal geweld en mensen­rechten­schendingen.

We waarderen deze publieke uitspraken en het feit dat de universitaire leiders eindelijk de genocide erkennen. Dit besef van ernstige mensen­rechten­schendingen vraagt noodzakelijkerwijs om concrete daden om de medeplichtigheid van onze instelling te beëindigen. Dit is niet alleen een ethische en morele plicht, maar ook een juridische verplichting. Dat blijkt uit de voorlopige maatregelen van het Internationaal Gerechtshof van januari 2024 en het advies van juli 2024, waarin het recht van de Palestijnen in Gaza op bescherming tegen genocide werd erkend, evenals de plicht van staten en instellingen om geen steun te verlenen aan Israëls illegale bezetting.

Als de rector zijn recente verklaring serieus meent, dan is het duidelijk dat dit gevolgd moet worden door concrete actie. Israël doodt en verhongert Palestijnen meedogenloos, terwijl het hen systematisch en illegaal etnisch zuivert en hun land bezet. De rector heeft de macht om hieraan een einde te helpen maken door onze samenwerking met academische instellingen en bedrijven die dergelijke daden ondersteunen te beëindigen — niet indirect en onbewust, maar systematisch en met overtuiging.

De illusie van wetenschappelijke diplomatie
De nauwe vervlechting van Israëlische universiteiten met het koloniale nederzettingenbeleid en het militair-industrieel complex van Israël laat zich niet oplossen via dialoog. Dit bleek ook uit de ervaringen van het CvB van de Tilburg University met de Bar-Ilan University en de Reichman University: “Het bleek onmogelijk om een dialoog te voeren over hoe onze samenwerking risico’s met zich meebrengt in relatie tot systematische en ernstige mensen­rechten­schendingen en fundamentele vrijheden.” Onder omstandigheden van genocide, apartheid en bezetting is wetenschappelijke diplomatie onmogelijk. Wat nodig is, zijn concrete stappen: boycots, desinvesteringen en sancties (BDS) om de banden met Israëlische instellingen te verbreken.

Niet alleen onderzoek
Ondanks herhaalde verklaringen blijft het CvB vasthouden aan het standpunt dat er niets meer valt te openbaren of te desinvesteren – een hardnekkige misvatting die dringend moet worden rechtgezet. De universiteit besteedt jaarlijks miljoenen euro’s aan externe inkoop, waaronder bij bedrijven als HP en Microsoft, die aantoonbaar betrokken zijn bij het ondersteunen van Israëls bezettings- en apartheidsregime, dat op structurele wijze mensenrechten schendt in de voortdurende genocide in Gaza en andere bezette Palestijnse gebieden. Het CvB dient zich onvoorwaardelijk te committeren aan het beëindigen van deze contracten. Daarnaast moet het bestuur werk maken van een betekenisvol ethisch inkoopbeleid en een grondige herziening van andere door de instelling gefaciliteerde uitgaven, zoals reis- en gastvrijheidsregelingen. Transparantie moet ook betrekking hebben op actieve betrokkenheid bij lopende Horizon-projecten. Zo moet duidelijk worden welke maatregelen coördinatoren van het InHerit-consortium hebben genomen om hun samenwerking met mensenrechten-schendende partners te beperken. Welke risicobeoordelingen zijn uitgevoerd in andere gevoelige projecten?

Genoeg gepraat. Elke vertraging van zinvolle actie van onze kant is onverantwoordelijk. Het is al te laat voor te veel Palestijnen, waaronder veel van onze collega's en hun studenten in Gaza wier universiteiten meer dan een jaar geleden volledig door Israël zijn gedecimeerd. We staan ​​achter de oproep van onze studenten om de medeplichtigheid van onze instelling aan genocide te stoppen en roepen ons CvB op tot passende maatregelen die al zo lang nodig zijn: verbreek de banden nu!

Auteurs:
• Marina Tulin, universitair docent, Faculteit Maatschappij en Gedrag
• Jill Toh, promovendus, Faculteit der Rechtsgeleerdheid
• Valentina Carraro, universitair docent, Faculteit Maatschappij en Gedrag
• Sruti Bala, universitair hoofddocent, Faculteit der Geesteswetenschappen
• Candida Leone, universitair hoofddocent, Faculteit der Rechtsgeleerdheid

De lijst met medeondertekenaars is via deze link te raadplegen.