Willemijn van Dolen | Moeten we meer of minder gehecht raken aan onze spullen?
We houden van onze spullen, waardoor we er beter voor zorgen, blijkt uit onderzoek. Maar waarom hechten we ons makkelijker aan nieuwe aankopen en laten we tweedehands spullen sneller weer gaan? Over deze lastige spagaat schrijft columnist Willemijn van Dolen.
Ken je dat gevoel van blijdschap bij een jas die je met zorg hebt uitgezocht, de smartphone waar je maanden voor hebt gespaard, of dat vintage meubelstuk dat perfect in je kamer past? Volgens diverse onderzoekers kunnen we echt van spullen houden.
Maar wist je dat de manier waarop je aan deze spullen komt, bepaalt hoe makkelijk je er weer afstand van doet? Recent onderzoek laat een fascinerend patroon zien: mensen zijn eerder geneigd om tweedehands gekochte items weer door te verkopen dan nieuwe aankopen. Dit 'reuse and resale cycle' effect blijkt consistent aanwezig bij verschillende productcategorieën – van kleding tot elektronica en van verzamelobjecten tot fietsen.
De verklaring? Onze relatie met tweedehands spullen is anders; we voelen ons minder verbonden met spullen die al een geschiedenis hebben. Waar een nieuw product een blanco canvas is waarop we onze identiteit kunnen projecteren, draagt een tweedehands item al de onzichtbare vingerafdrukken van vorige eigenaren. Je maakt het voorwerp je eigen, maar er blijft altijd dat besef dat je niet de eerste bent.
Dit mechanisme kan goed nieuws zijn voor duurzame consumptie. Juist omdat we tweedehands items als minder 'van onszelf' zien, zijn we flexibeler in het doorgeven ervan, wat de circulaire economie ten goede kan komen. De jas die je tweedehands kocht, verkoop je makkelijker door aan de volgende liefhebber. Conclusie van de onderzoekers: we moeten niet alleen focussen op het stimuleren van tweedehands aankopen, maar ook op het verzwakken van onze emotionele binding met spullen.
In een eerdere column schreef ik over appreciative materialism: uit oogpunt van duurzaamheid zouden we méér waarde moeten hechten aan onze spullen, zodat we er beter voor zorgen en ze minder snel wegdoen.
En zo ontstaat een interessante paradox. Aan de ene kant wordt er gepleit voor het idee dat we onze spullen meer moeten waarderen om ze langer te gebruiken en beter te onderhouden. Aan de andere kant zorgt een verminderde emotionele binding er voor dat het makkelijker is om items door te verkopen, wat de circulaire economie bevordert.
Dus wat is wijsheid? Moeten we nu meer of juist minder gehecht raken aan onze spullen?
Misschien wel allebei: er meer van te houden zonder er aan vast te houden. Maximaal plezier beleven aan die nieuwe sneakers of die nieuwe keukenmachine, er goed voor zorgen – maar ze ook kunnen loslaten. Als de sneakers stof staan te verzamelen of de keukenmachine alleen nog dienstdoet als presse-papier is het misschien tijd voor een nieuwe eigenaar die er evenveel of nog meer plezier aan gaat beleven als jij, en ze daarna nog gemakkelijker doorgeeft aan een ander.
