In Nederland zijn de Amerikaanse verkiezingen het gesprek van de dag, in ieder geval in zijn academische omgeving. Maar in de Amerikaanse staat New Mexico is de stilte oorverdovend, constateert onze columnist Han van der Maas, op werkbezoek in de VS.
Dat mijn werkbezoek aan de VS samenviel met de Amerikaanse verkiezingen realiseerde ik me pas nadat ik geboekt had. Over een week is het zover en een paar dagen later weten we de uitkomst. Mogelijk ontvlucht ik daarna een land waar ernstige onlusten zijn uitgebroken of een land dat afglijdt naar een dictatuur naar Russisch model.
In Nederland zijn de Amerikaanse verkiezingen het gesprek van de dag, in elk geval in mijn academische omgeving. Maar hier, in New Mexico, is de stilte oorverdovend. Na een week tel ik vier Harris- en één Trump-bordje langs de weg. Als ik tijdens de koffie informeer naar de verkiezingen valt er een pijnlijke stilte. We hadden het net zo gezellig over Halloween, of over het weer, of over wetenschap: Don’t mention Trump. En als ik vraag waarom krijg ik steeds hetzelfde antwoord: Posttraumatische stressstoornis. Academici zijn getraumatiseerd, niet eens zozeer door Trump zelf, maar omdat vijftig procent van de bevolking hem steunt. Academici spreken hier over de opt out option. Als Trump wint dan zetten ze alles uit; geen nieuws en kranten meer, geen sociale media en dat uit zelfbescherming.
Ik spreek ook mensen die wakker liggen over de keuze op Harris te stemmen of helemaal niet. En dat terwijl in deze niet-swing staat de stem er niet toedoet. Maar ik begrijp het wel. Als we de Amerikaans opties in het Nederlandse spectrum plaatsen is het een verkiezing tussen Dilan Yeşilgöz en Thierry Baudet, een keuze tussen een rechtse politica en een idioot.
Uitwassen
Hoofdvraag blijft natuurlijk waarom vijftig procent van de Amerikanen Trump steunt. Een belangrijke reden is de enorme inflatie. Die beperkte zich uiteraard niet tot de VS en is het laatste jaar sterk afgenomen, maar dat soort overwegingen zijn voor veel Amerikanen te hoog gegrepen. Die geloven in de reset knop, disruptie, even terug naar af en dat komt alles goed. Ook veel linkse Amerikanen denken er zo over. Men ziet geen continue pad naar een oplossing voor het vastgelopen medische systeem, de uitwassen van het verkiezingsstelsel zelf, de tweedeling in arm en rijk en de klimaatproblemen. De tweede reden is immigratie. Links heeft nooit een antwoord gehad op de succesformule van het populisme: vreemdelingenangst. Die formule is zo succesvol dat een groot deel van de niet-witte Amerikanen op Trump gaat stemmen.
Een andere reden die in de verkiezingen steeds meer aandacht krijgt, is de hang naar de traditionele rol voor de man. Overal op de wereld zien we een toenemend verschil in de politieke voorkeuren van mannen en vrouwen. De gender-gap is enorm in de VS. Trump krijgt steun van Hulk Hogan, Dr. Phil en Elon Musk, Harris van Taylor Swift, Oprah Winfrey en Beyoncé. Vermoedelijk wint Harris elke staat als alleen vrouwen mogen stemmen. Dit is belangrijk omdat we niet goed snappen waarom vijftig procent van de Amerikanen, los van hun meningen, stemmen op een narcistische, vunzige, criminele en domme bejaarde eikel.
Waarom zien ze in Trump een sterke leider? Het is mijn vakgebied, maar ik kan er alleen maar sprakeloos naar kijken. Maar het moet iets te maken hebben met de ‘man op drift’ in steeds verder emanciperende maatschappij. Ik verbaas me ook voortdurend over het onverbloemde seksisme in De Telegraaf als onze Amsterdamse burgemeester besproken wordt. We zullen het maar zien als een overgangsfase, met ups en downs. Maar als Trump wint, tja, dat wil niemand doordenken. Ik ook niet. Dat is vragen om een pre-traumatische stressstoornis.