Kirsty McHenry | ‘Herstel van vertrouwen’ in de UvA vereist het leggen van een nieuw fundament
Het herstellen van het vertrouwen tussen de UvA en de demonstranten zal geen gemakkelijke opgave worden, schrijft columnist Kirsty McHenry. ‘Voor het bestuur zal het einddoel altijd een “terugkeer naar de orde van de dag” zijn.’
De dag na de brute vernieling van het Oudemanhuispoort-kampement liep ik mee met een protestmars van studenten, als een van de velen die woedend waren over de gewelddadigheden in Palestina en op mijn eigen universiteit. Bij aankomst bij het Maagdenhuis (het bestuurscentrum van de UvA) werden we opgewacht door een kleine menigte Mobiele Eenheid (ME). Met wapenstokken in de aanslag en arrestatiebusjes in de buurt stonden ze klaar voor wat de vierde dag op rij van confrontatie zou worden. Terwijl ik dit registreerde, werd mijn blik getrokken door twee ME’ers die de wacht hielden bij de deuren van het Maagdenhuis - en een paar agressieve politiehonden tegenhielden. Ondanks de vele incidenten van brutaliteit, chaos en paniek die ik de afgelopen maand heb gezien, is het dit beeld dat het felst in mijn gedachten brandt elke keer als ik de UvA-administratie hoor praten over ‘het veilig houden van [haar] studenten’.
De berichtgeving over de pro-Palestijnse studentenprotesten in Amsterdam en het geweld dat daartegen werd gebruikt heeft velen geraakt, waaronder de inmiddels (sinds afgelopen vrijdag) oud-voorzitter van de UvA, Geert ten Dam. In een afscheidsinterview beweerde ze dat ze ‘de video's van het vreselijke geweld hier op onze campussen niet uit [haar] hoofd kan krijgen’, een gevoel dat enigszins ironisch lijkt gezien het feit dat zij en de rest van het College van Bestuur (CvB) veel van dit geweld persoonlijk hebben goedgekeurd. De bereidheid van het CvB om ME uit te nodigen op de campus van de UvA en hun standvastige verdediging van het geweld dat daarbij werd veroorzaakt, heeft het vertrouwen dat er nog was tussen het CvB en een groot deel van de studenten en medewerkers gebroken.
Geen berouw
Zelfs nu, een maand na het eerste kampement op Roeterseiland, is er geen echte erkenning van berouw voor het gevaar waarin het CvB zijn studenten doelbewust heeft gebracht. Het CvB houdt vol dat het platgooien van het kampement en de arrestatie van zo'n 140 demonstranten nodig was ‘omdat er uiteindelijk onveilige situaties ontstonden’, hoewel inmiddels algemeen wordt erkend dat de oorspronkelijke escalatie waar ze naar verwijzen een aanval was op het kampement door een groep buitenstaanders. Als je bedenkt hoe talloze andere studentenkampementen in Europa erin geslaagd zijn om vreedzaam samen te werken met hun universiteiten, is het moeilijk om niet te speculeren over hoe anders de afgelopen maand had kunnen verlopen als het CvB niet zo snel zijn toevlucht had genomen tot geweld.
Terug naar de orde van de dag
Ondanks dat hun reactie op de demonstraties anders doet vermoeden, blijft de UvA-leiding verkondigen open dialogen als oplossing te willen gebruiken. Het lijkt er echter op dat studentenprotestanten in deze dialogen zo welsprekend of luid mogen spreken als ze willen, zolang hun woorden maar bij woorden blijven; voor het bestuur zal het einddoel altijd een ‘terug naar de orde van de dag’ zijn. Het resultaat van deze aanpak is dat onderhandelingen en dialogen worden gezien als een soort truc, een afleiding om te de-escaleren in plaats van een betekenisvolle verandering te bewerkstelligen. Dit beeld werd versterkt door de acties van het CvB tijdens de onderhandelingen bij het Oudemanhuispoort kampement, waar later bleek dat ze al ME hadden georganiseerd om het kampement te ontmantelen terwijl de onderhandelingen nog aan de gang waren. Om het vertrouwen terug te winnen dat verloren ging door dit slechte vertrouwen zal de overheid waarschijnlijk meer moeten bieden dan de holle woorden die we tot nu toe gehoord hebben.
Nu het stof van de vernielingen van de afgelopen maand nog maar net is neergedaald, is het bestuur van de UvA bezig uit te zoeken hoe het vertrouwen kan worden hersteld. Maar zonder excuses voor het politiegeweld dat zij haar studenten en medewerkers heeft aangedaan en met haar banden met Israëlische instellingen die nog steeds intact zijn, zal dit geen gemakkelijke taak zijn. De grootste uitdaging voor het bestuur lijkt echter toegeven dat er überhaupt een fout is gemaakt. De bakstenen mogen dan vervangen zijn en de graffiti weggespoeld, de wonden die zijn toegebracht door hun keuzes van vorige maand zullen een blijvend litteken achterlaten.
