‘Wij zien onze ervaringen in Polen als een les dat we altijd het recht op protest moeten waarborgen’
Poolse UvA-studenten zijn teleurgesteld in de reactie van de UvA op de Palestina-demonstraties. ‘Deze manier van politiek bedrijven hadden we nooit van Nederland verwacht.’
Toen het Poolse Constitutionele Tribunaal in 2020 een vonnis publiceerde dat abortus verbood, hielden Polen en heel Europa hun adem in en keken toe hoe de toen heersende Wet en Rechtvaardigheidspartij reageerde op deze impuls die onze samenleving op zijn grondvesten deed schudden.
Het was vanaf het begin duidelijk dat het autoritaire karakter van de regering, samen met de beschikbare middelen in de vorm van COVID-19 verzamelverordeningen, protesteren niet gemakkelijk zou maken. Als middelbare scholieren dachten we dat geen enkele democratische regering verder kon gaan dan wat we in 2020 in ons thuisland zagen gebeuren. Hetzelfde gold voor ons, onze families, vrienden en leraren toen we marcheerden voor LGBTQ+ rechten, klimaatactie of de rechtsstaat onder diezelfde onderdrukkende regering.
Voor velen van ons was Nederland een plek waar we dachten dat dit niet kon gebeuren, een plek waar we ons veilig konden voelen als vrouwen, LGBTQ+ mensen, als voorstanders van democratie en mensenrechten. Tijdens lessen op de middelbare school, ontmoetingen met publieke figuren en politici, hebben we zo vaak Nederland naar voren gebracht als een voorbeeld van openheid, democratie en rechtsstaat. Met juist deze hoop zijn we hier naartoe verhuisd met als doel de Nederlandse civiele en democratische samenleving verder te versterken en te ondersteunen.
Wat we de afgelopen dagen in Amsterdam hebben meegemaakt, heeft het beeld van Nederland dat we nog maar een paar weken geleden deelden, volledig aan diggelen geslagen. De mate van afkeer die Nederlandse politici hebben geuit jegens protesterende studenten en medewerkers doet maar al te veel denken aan de haatzaaiende uitspraken van onze vorige regering over vrouwen en de LGBTQ+ gemeenschap. Dat de demissionaire minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yeşilgöz, demonstranten “puur tuig” noemde, past bij wat we meemaakten toen een woordvoerster van Justitie vrouwen die voor hun rechten protesteerden vergeleek met “stadionhooligans”.
Deze manier van politiek bedrijven hadden we nooit van Nederland verwacht. Het voelt alsof studenten, die hun overtuigingen vaak baseren op het kritische onderwijs en het diepe begrip van mondiale problemen die de UvA biedt, hun recht op spreken wordt ontzegd.
Als jonge Polen kennen we de waarde van het recht op protest en vrije meningsuiting. Onze ouders en grootouders hebben de autoritaire heerschappij van de Volksrepubliek Polen meegemaakt en wij later de extreem-rechtse heerschappij van Recht en Rechtvaardigheid. Het recht om te protesteren is fundamenteel geweest voor de veranderingen in Polen, zowel in de 20e als in de 21e eeuw. Het was door grootschalige actie, met tactieken die vaak veel agressiever waren dan de Amsterdamse protesten, dat Polen er keer op keer in slaagde om te streven naar rechtvaardigheid en democratie. Dit fundamentele begrip van protest als een instrument voor bewustwording, mobilisatie en uiteindelijk verandering.
Tijdens de eerste acht weken van protesten voor vrouwenrechten in Polen in 2020 zijn in totaal ongeveer 80 mensen gearresteerd of vastgezet. Honderdduizenden mensen namen deel aan deze demonstraties, met een enkel protest in Warschau op 30 oktober waaraan ongeveer 100.000 mensen deelnamen. Eerder dat jaar, toen protesten uitbraken na de arrestatie van een LGBTQ+ activist, Margot, werden in totaal 48 mensen gearresteerd, met een paar honderd aanwezigen.
Deze protesten vonden plaats in veel steden, waarvan sommige werden gecontroleerd door de Wet en Rechtvaardigheid partij, tijdens lockdown, waarbij de politie de volledige macht had om mensen te arresteren op beschuldiging van het overtreden van COVID-19 regels. Toch resulteerden deze twee demonstraties, die lijnrecht ingingen tegen de ondemocratische regering, op de een of andere manier in ‘slechts’126 aanhoudingen of arrestaties. Ondertussen heeft de Amsterdamse politie in de nacht van 7 mei op één dag 169 studenten met geweld gearresteerd, met nog eens 32 arrestaties een dag later. Velen werden bruut geslagen, bespoten met pepperspray en gemangeld - ook in Utrecht. Meer dan 200 arrestaties en vele brute mishandelingen in een tijdsbestek van 2 dagen in een land dat wij, Polen, als inspiratie zagen voor de rechtsstaat.
We willen solidair zijn en onze steun betuigen aan degenen die lijden onder de omstandigheden van de genocide die momenteel plaatsvindt in Gaza. Daarom vinden wij het essentieel dat de UvA, Amsterdam en de Nederlandse regering ervoor zorgen dat degenen die de benarde situatie van de Palestijnen steunen, dit kunnen doen zonder de dreiging van staatsgeweld. Wij zien onze ervaringen uit Polen als een les en een waarschuwing dat we altijd het recht op protest moeten waarborgen, de veiligheid van de mensen die hun mening uiten moeten garanderen en ons moeten onthouden van haatdragende retoriek en bruut geweld. De acties die wij zien, door een besluit van de UvA en de gemeente Amsterdam, brengen de openbare veiligheid in gevaar, en bovenal de veiligheid van de Amsterdamse studenten en wetenschappelijke staf. Wij roepen de UvA en de gemeente op om hun verplichting jegens studenten, wetenschappelijk personeel en omwonenden na te komen en de veiligheid van de demonstranten - voor onze en Palestijnse vrijheid - te waarborgen.
Update 13.14 uur:
Deze brief is geschreven op donderdag 9 mei. Naar aanleiding van de gebeurtenissen van maandag (14 mei) willen de ondergetekende studenten nogmaals opmerken dat, ongeacht iemands mening over de acties van protersters, geweld tegen studenten en medewerkers nooit acceptabel is, ongeacht de materiële schade. Het is in de eerste plaats de plicht van de universiteit om te de-escaleren en voor veiligheid te zorgen.
Ondertekend door
· Alicja Bejm, Political Science, UvA
· Mateusz Bełz, Sociology, UvA
· Antonina Białobrzeska, VAV - Moving Image, Rietveld Academie
· Katarzyna Bielak, Sociology, Human Geography and Planning, UvA
· Małgorzata Czachowska, Humanities, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Ksawery Dutkiewicz, Ancient Studies, UvA
· Wiktoria Dworzak, Sciences, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Zuzanna Dzierzędzka, Humanities, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Franciszek Dziduch, Humanities, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Bartosz Fingas, Cultural Anthropology and Development Sociology, UvA
· Karolina Galli, Humanities, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Katarzyna Gęsicka, Biological Sciences: Ecology and Evolution, UvA
· Jagoda Hanuszewicz, Sciences, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Ania Kazimierczak, Sociology, UvA
· Tomek Klaver, European Studies, UvA
· Julia Kowalczyk, Social Sciences, UvA
· Michalina Loch, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Krzysztof Ludwiczak, Human Geography and Planning, UvA
· Jagoda Łęgiewicz, Psychology, UvA
· Julia Łukuć, Humanities, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Amelia Malinowska, Political Science, UvA
· Lena Niedaszkowska, Political Science, UvA
· Jakub Orłowski, Sociology, UvA
· Zofia Pogorzelec, Economics & Business Economics, UvA
· Zuzanna Potoniec, Humanities, Global Arts Culture and Politics, UvA
· Maciej Saja, Human Geography and Planning, Economics and Business Economics, UvA
· Emilia Sternik, European Studies, UvA
· Karolina Szymanowska-Dao, Computational Social Science, UvA
· Axl Szyszko, Social Sciences, Liberal Arts and Sciences, UvA
· Antoni Tymiński, Political Science, UvA
· Maciej Żabiński, Psychology, UvA
