Céline Zahno | Niet gevorderd genoeg

Universiteiten zijn het primaire contactpunt van internationals in Nederland. Toch blijven internationale en Nederlandse studenten grotendeels apart van elkaar leven. Los van een paar Nederlandse vriendengroepen hier en daar met een symbolische internationale vriend of andersom zijn er weinig tekenen van vermenging. En zonder die vermenging zal het streven van de Nederlandse overheid om internationals in Nederland te laten blijven na het afronden van hun studie er alleen maar toe leiden dat Amsterdam een stad wordt die verdeeld is in internationals en niet-internationals.

Ik kan me inleven in de huisgenoten in kwestie en ik begrijp hun keuze om het appartement Nederlands te houden. Als mijn vrienden allemaal in hetzelfde appartement zouden wonen, denk ik dat het een Engelstalig appartement zou zijn (en ook vrij krap). Toen ik hierheen verhuisde, moest ik me aanpassen aan een heel nieuw land. Daar kwam nog bij dat ik aan de universiteit begon, een kamer moest vinden midden in een huizencrisis en het me ook nog moest veroorloven om daar te kunnen wonen. Met zovelen tegelijk is het gemakkelijker om een band te smeden door het gevoel vreemd te zijn dan moeite te doen om te integreren. Mijn vrienden en ik kwamen terecht in netwerken van internationals; het was nooit een bewuste keuze, maar we gingen het ook niet actief tegen.

Toen ik een paar maanden in Amsterdam woonde, begon ik Het Parool te lezen met de Google Translate-functie aan. Ik voelde me schuldig over het feit dat ik bijna alleen maar internationale vrienden had en dat mijn Nederlands nog vrijwel onbegrijpelijk was. 

De Nederlandse regering spant zich nu in om meer internationals hier te laten blijven na hun studie. Daartoe wil demissionair onderwijsminister Robbert Dijkgraaf eisen invoeren voor internationale studenten om Nederlands te leren. Maar ik denk niet dat dat alleen tot het gewenste resultaat zal leiden.

Veel van mijn vrienden hebben geprobeerd Nederlands te leren. Maar wat heb je eraan als ze na een half jaar Duolingo beseffen dat ze het toch nooit gaan gebruiken? En dat onze humor blijkbaar niet gevorderd genoeg is om vrienden met elkaar te worden? Een taal is geen vaardigheid die je uit een boom kunt plukken. Realistisch gezien zullen studenten tijdens hun studie niet volledig vloeiend Nederlands spreken. Maar de kans is groter dat dit gebeurt wanneer ze het daadwerkelijk gebruiken in hun dagelijks leven.

Het zal wat meer inspanning vergen van zowel internationale als Nederlandse studenten om met elkaar in contact te komen en wat tekenen van vriendschap te tonen. Dit was nooit een actieve oorlog, maar een geëngageerde daad van uit elkaars buurt blijven. We moeten dat een beetje loslaten en een band smeden over de vele dingen die we gemeen hebben. Ik zou willen stellen dat het net zo gemakkelijk is om te migreren voor vriendschap als voor liefde.

Wat er gaat gebeuren met de hoeveelheid nieuwe internationale studenten die naar Amsterdam komen, is moeilijk te voorspellen. Maar als ze hier eenmaal zijn, wordt het vanzelfsprekender dat ze blijven. Dan hebben we de tijd om Nederlands te leren voor de rest van ons leven. En Amsterdam hoeft dan geen stad te worden die verdeeld is tussen buitenlanders en Nederlanders, maar een stad van vele, vele UvA-alumni.

Deze column werd voorgelezen door Céline Zahno op het Folia-jubileumfeest op donderdag 12 oktober 2023. Dit is Célines laatste column voor Folia.