A.S.V. Gay: al vijftien jaar een veilige LHBTIQ+-haven
Vijftien jaar geleden kreeg de queergemeenschap haar eerste studentenvereniging in Amsterdam, maar de emancipatie van LHBTIQ+ lijkt na jarenlange vooruitgang weer onder druk te staan. ‘In deze tijd is het extra belangrijk dat A.S.V.Gay een veilige omgeving is om jezelf te ontwikkelen.’
Merel van Kessel kan bijna niet geloven dat het alweer vijftien jaar geleden is dat ze A.S.V.Gay oprichtte in 2010. Voordat ze de vereniging samen met medeoprichtsters – en toenmalige studenten – Suzanne Roodenburg, Nora Neuteboom en Fien de Vries bij de notaris gingen vastleggen, doken ze nog snel de Zara in. ‘We hadden helemaal niets nets in onze kasten hangen,’ vertelt Van Kessel, ‘dus we kochten alle vier een goedkoop colbertje’. Ze openden een rekening voor de vereniging en legden ieder vijftig euro in, een bedrag dat ze maar net konden missen. Ondanks hun gebrek aan ervaring hadden ze de ambitie iets blijvends op te bouwen.
Open platform
Van Kessel woonde in een dorp voordat ze ging studeren en had een romantisch beeld van het LHBTIQ+-uitgaansleven in Amsterdam. Eenmaal verhuisd, viel dat tegen. ‘Er waren wel clubs en kroegjes, maar weinig plekken waar je als queerstudent echt kon feesten.’ Het idee om een studentenvereniging voor LHBTIQ+-personen op te richten kwam van De Vries. Het viertal had een duidelijke visie: A.S.V.Gay moest een open platform worden waar álle Amsterdamse studenten welkom waren.
Het ledenaantal van A.S.V.Gay schoot binnen anderhalf jaar van vijftig naar tweehonderdvijftig. ‘Het is fijn om bij een groep te horen waar je begrepen wordt, herkenning vindt en niet hoeft uit te leggen wat je seksuele geaardheid of genderidentiteit is,’ zegt Van Kessel. Maar ook de laagdrempeligheid, het ontbreken van een strikte hiërarchie en de open, veilige cultuur zijn volgens haar belangrijke factoren voor het succes van de vereniging. ‘Door de jaren heen heb ik van leden gehoord dat die sfeer altijd zo is gebleven.’
Discriminatie
De huidige voorzitter, Tessel Wigboldus (21) ziet A.S.V.Gay anno 2025 als een plek waar leden zich gezien voelen en hun ei kwijt kunnen. ‘Voor queer mensen is het belangrijk om met gelijkgestemden om te gaan, zich even geen vreemde eend in de bijt te voelen.’ Dat gevoel van gemeenschap en wederzijds begrip is hard nodig. ‘Leden krijgen bijvoorbeeld nog steeds regelmatig te maken met discriminatie.’
Wigboldus is daar geen uitzondering op. ‘Ik ben non-binair, heb kort haar en ben geboren in een vrouwenlichaam. Daarom krijg ik best vaak vervelende opmerkingen naar mijn hoofd. Over zulke ervaringen praten we dan vervolgens binnen de vereniging met elkaar.’ A.S.V.Gay besteedt hier ook aandacht aan. ‘Laatst kregen we een workshop over micro-agressie. Dat zijn verbale en non-verbale uitingen die niet altijd kwaad bedoeld zijn, maar wel een negatieve impact hebben op minderheidsgroepen. Tijdens de workshop leerden we hoe we micro-agressie kunnen herkennen en erop moeten reageren.’
Zondebok
Soms gaat de discriminatie van queerleden verder dan verbale aanvallen. Lid Mercia Bernhard (24) – masterstudent docent geschiedenis aan de UvA – werd recent nog bespuugd. Ook een medelid kreeg te maken met fysiek geweld: die werd bekogeld met stenen. ‘Toch had ik een aantal jaar geleden meer last van straatintimidatie,’ zegt Bernhard. ‘Maar het gebeurt nog steeds.’ In de politiek ziet ze juist een groeiende backlash: ‘Meer mensen stemmen rechts en de queergemeenschap wordt vaker als zondebok neergezet voor problemen die niet door ons zijn veroorzaakt.’
Bernhard vindt het in deze tijd extra belangrijk dat A.S.V.Gay een veilige omgeving is om jezelf te ontwikkelen. ‘Sommige studenten twijfelen als ze lid worden bijvoorbeeld nog over hun genderidentiteit. Dat kunnen ze tijdens hun lidmaatschap ontdekken; iedereen is super vrij en ondersteunend.’ Ze merkt dat de vereniging daardoor nu ook studenten aantrekt die zich eerder misschien niet durfden aan te sluiten. ‘We hebben de laatste jaren meer trans leden. Dat voelt wel heel bijzonder.’
Kleur
Toch zou Bernhard graag zien dat A.S.V.Gay nog diverser wordt. ‘We hopen als vereniging dat meer mensen van kleur zich in de toekomst inschrijven. Ik gun hen niet alleen een plek binnen het studentenleven, ik geloof ook dat nieuwe perspectieven zorgen voor nieuwe inzichten. Je leert van elkaar.’ Ze begrijpt dat het spannend kan zijn om je aan te sluiten bij een groep waar nog weinig mensen op je lijken. ‘Daarom ben ik ook zo trots dat steeds meer trans personen hier een plek vinden.’
Hoewel medeoprichtster Van Kessel al jaren niet meer betrokken is bij A.S.V.Gay, herkent ze nog steeds de sfeer en onderlinge verbondenheid van vroeger. ‘Er zit toch een soort DNA in de vereniging,’ zegt ze. ‘Ik hoopte dat er een gevoel van eenheid zou zijn tussen de verschillende groepen. Dat de letters LHBTIQ voor verbinding zorgen, is niet vanzelfsprekend. Maar het schept natuurlijk ook een band dat je allemaal studeert en Amsterdam voor veel eerstejaars nog nieuw is. Dat het gelukt is om als vereniging samen een koers te varen – juist als gemeenschap die onder druk staat – vind ik heel speciaal.’
