UvA-alumnus Marco Kraal over 30 jaar Vis TV: ‘Opvallend populair onder studenten’
Vissen als de ultieme vorm van ontspanning? Voor sommigen misschien, maar voor Vis TV-presentator Marco Kraal (62) is het bittere ernst. De jubilerende UvA-alumnus vertelt over zijn studententijd in Amsterdam, cameraschuwe vissen en snoekbaars vangen in het IJ: ‘Onderzoek doen naar vis werd mij zwaar afgeraden.’
Je studeerde in 1991 af als aquatisch ecoloog, waarom koos je voor die opleiding?
‘Al op m’n vierde schijn ik gezegd te hebben dat ik bioloog, dierenarts of piloot wilde worden. Die liefde voor de natuur kreeg ik mee van mijn vader, hij was een enorme dierenvriend. Nu had ik als kind – nu nog steeds trouwens – zware adhd, ik ben altijd druk in m’n kop en was soms dus niet te genieten. Uiteindelijk gaf de buurman mijn vader het advies: “geef die jongen een hengel, dan wordt ie wel rustig.” Daarmee was de liefde voor het vissen geboren. Ik kwam er al snel achter hoe die ecosystemen in elkaar zaten, en had interesse in de relaties en verbanden tussen de dieren en hun omgeving. Daarmee kon ik bij biologie, en later aquatische ecologie, dus goed terecht.’
Hoe was jouw tijd aan de UvA?
‘Dat was een fantastische periode. Ik had ook naar Wageningen kunnen gaan, maar dat leek me een saaie stad om als student te wonen. Dat bleek achteraf totaal niet te kloppen trouwens, maar toch wilde ik liever naar Amsterdam. Dat was dé stad om uit te gaan, waar alles gebeurde. Ik vond het studeren aan de UvA één groot feest, daar heb ik alleen maar goede herinneringen aan. Aquatische ecologie was nog een jonge studierichting, dus daar gebeurde allerlei nieuwe dingen. Filosofische discussies over ecologie en ecosystemen, dat was echt een spannende tijd. Ik vond het jammer dat ik in ’91 moest afstuderen. Al mijn vrije uren besteedde ik aan vissen en feesten, dat ging goed samen. In de zomermaanden was ik fanatiek aan het karpervissen, zat ik zo tweeduizend uur aan de waterkant, en van oktober tot april was ik alleen maar aan het feesten.’
Werd er veel onderzoek gedaan naar vissen aan de UvA?
‘Nee, totaal niet. Het ging op de universiteit alleen om de primaire productie in het water. Dat wil zeggen: het begin van de voedselketen, watervlooien en algen bijvoorbeeld, daar draaide alles om. Vis werd door de wetenschappers hooguit gezien als leuk om op te eten, maar verder niet interessant. Toch wilde ik onderzoek naar vis doen, hoewel mij dat zwaar werd afgeraden. Uiteindelijk kreeg ik toch toestemming, en heeft het zelfs tot een publicatie geleid.’
Begon je na de studie meteen bij Vis TV?
‘Ik heb eerst kort in de advieswereld gewerkt, bij milieubureaus. Dat was best leuk, maar mijn passie lag toch bij het vissen. Dus toen ik kon solliciteren bij de vakbond voor de hengelsport heb ik dat meteen gedaan, voor de helft van m’n salaris. Ik dacht dat ik het hooguit twee jaar zou doen, maar ik ben toch wat langer gebleven. Toen ik er drie jaar werkte besloten we met een tv-programma te beginnen. Mijn collega Ed Stoop was in eerste instantie de presentator, maar al snel wilden we ook wat biologische items aan het programma toevoegen. Toen kwam ik in beeld als sidekick van Ed. Toen ik hem een keer voor een hele aflevering moest vervangen, omdat hij ziek was, beviel dat zo goed dat we als duo zijn gaan presenteren. Dat ben ik altijd met plezier blijven doen, ook nu Ed met pensioen is. Zelfs na dertig jaar gaat het niet vervelen.’
Van je hobby je werk maken, dat klinkt als een droombaan.
‘Dat is het zeker. Toch ben ik tijdens de opnames niet met m’n hobby bezig, dat is echt hard werken. Het zijn zware dagen, want de vissen willen vaak niet meewerken, die zijn cameraschuw. Dan zit je daar toch wat gestrest, want je wil wat vangen en laten zien aan de kijkers. Vissen is een ontspannen bezigheid, maar als ik aan het werk ben is het één en al spanning, dat is echt serieuze shit. We beginnen vaak met het ochtendschemer, en gaan door tot het ’s avonds donker wordt. In de zomer zijn dat soms dagen van achttien uur. Dat is taai, zeker als je ook nog naar Zuid-Limburg moet. Maar het is dankbaar werk.’
Wordt het programma goed bekeken?
‘Ja, grappig genoeg ook veel door studenten. Het is een soort slow tv, dus als ze zijn wezen stappen zetten ze de volgende ochtend Vis TV aan om te relaxen. Laatst liep ik door de parkeergarage van het UMC in Utrecht toen ik werd aangesproken door een stel coassistenten in witte jassen: “Hé, jij bent toch van Vis TV.” Stond ik met zeven van die studenten op de foto. Ze waren allemaal fan van het programma, maar zelf vissen deden ze dan weer niet.’
Voor studenten die nu toch enthousiast zijn geworden, valt er eigenlijk een beetje te vissen in Amsterdam?
‘Zeker, ook in mijn studententijd viste ik al regelmatig op het IJ, maar het bijzondere is: de vissen die je toentertijd in Amsterdam ving waren niet te vreten, zelfs m’n katten aten er niet van. Tegenwoordig is dat totaal anders. Het water in de grachten is gewoon veel schoner. Het waterschap doet goed werk, dat merk je meteen als je een vis uit de Amsterdamse grachten eet. Nog steeds vis ik wel eens op het IJ, maar waar je in de jaren ‘80 aan de noordkant van het water vooral de doffe ploffen van de wapens hoorde wanneer er weer een afrekening plaatsvond, is dat tegenwoordig een fantastisch mooi gebied geworden. In het water zit een enorme variatie aan vis, je kan er zo veertig soorten tegen komen. Ik denk dat weinig Amsterdammers dat beseffen. En wat is er nou leuker dan ’s ochtends vroeg, na het stappen met je studiematen, met een hengeltje en wat kunstaas achter het Centraal te zitten en op snoekbaars te vissen? ’s Avonds je gevangen vis met een goede fles witte wijn naar binnen werken, en je dag is compleet.’
