Waarom deze UvA’ers meelopen met de Feminist March
Zaterdag is er in het kader van Internationale Vrouwendag opnieuw een Feminist March in Amsterdam. Deelnemers komen op voor vrouwenrechten. Folia vroeg een mannelijke en vrouwelijke UvA-student en een UvA-docent waarom ze meelopen. ‘Je merkt in Nederland dat de maatschappelijke toon ten opzichte van vrouwenrechten steeds negatiever wordt.’
De Feminist March begint om 13.00 uur op de Dam en zal eindigen op het Museumplein. Organisaties als Oxfam Novib en Amnesty International zullen ook aanwezig zijn.
Alex Ayoubi (27)
International Transnational Criminal Law
Waarom loop je mee?
‘Ik ben een hardcore feminist en vind individuele vrijheid belangrijk. Dit is de tiende keer dat ik meeloop. De problemen die zich nu voordoen in de maatschappij en politiek zijn onderling met elkaar verbonden. Zo staan de rechten van zowel transvrouwen als cisvrouwen onder druk. Omdat ik queer ben, gaat dit onderwerp mij extra aan.’
Kun je een voorbeeld geven van hoe die problemen verstrengeld zijn?
‘De Amerikaanse president Donald Trump heeft een wet uitgevaardigd die transpersonen ontkent. Volgens hem zijn er nu maar twee genders: man en vrouw. Tegelijkertijd gaat de overheid achter vrouwen aan door hen hun lichamelijke autonomie te ontnemen. Anti-abortuswetten komen van dezelfde conservatieve plek als anti-transgenderwetten.’
Hoe belangrijk is het dat ook mannen deelnemen aan de mars?
‘Ken je de uitspraak ‘niemand is vrij, totdat we allemaal vrij zijn’? Die vat voor mij samen waarom we de steun van mannen nodig hebben om gendergelijkheid te bevorderen en vrijheid te bereiken. Het is niet ‘mannen versus vrouwen’, we zijn een collectief. Iedereen zit in hetzelfde schuitje.’
Stella Küçüksen (26)
International Relations (Political Science)
Waarom loop je mee?
‘Er zijn heel veel redenen. De belangrijkste is om bij te dragen aan de strijd tegen onderdrukking en te vechten voor álle vrouwenrechten. Ik loop mee om mijn stem te laten horen, voor mezelf, maar bijvoorbeeld ook voor transvrouwen en slachtoffers van femicide. Feminisme is een tool om problemen op een andere manier te benaderen. Zo lijkt klimaatverandering in eerste instantie voor onder meer migratie te zorgen. Als je het daarna door een feministische lens bekijkt, zie je dat vooral mannen migreren en vrouwen (vaak met hun kinderen) achterblijven wegens sociale of culturele normen. Zij worden harder geraakt. En ik denk dat deze mars daar aandacht voor vraagt.’
Denk je dat vrouwenrechten in Nederland ook onder druk staan?
‘Absoluut. Je merkt in Nederland dat de maatschappelijke toon ten opzichte van vrouwenrechten steeds negatiever wordt. Er lijkt meer ruimte te komen voor vrouwenhaat, geweld tegen vrouwen en genderongelijkheid. Zo is femicide in Nederland een groot probleem. Bij zes op de tien vrouwen die in de periode 2018 tot en met 2022 werden vermoord, was de vermoedelijke dader een partner of ex-partner. Dus we mogen best kritisch naar ons eigen land kijken. Nu wordt er nog te erg geleund op feministische ontwikkelingen in de 20e eeuw. Vrouwenkiesrecht en toegang tot hoger onderwijs voor vrouwen bijvoorbeeld. Als samenleving hebben we op een bepaald moment besloten dat we geëmancipeerd zijn, maar dat is niet het geval.’
Wat hoop je dat met de mars bereikt wordt?
‘Concreet: agenda-setting. Dat we het onderwerp ‘vrouwenrechten’ opnieuw op de politieke agenda zetten. Je wordt als het ware overspoeld door alles wat er op het moment in de wereld gebeurt, waardoor je dit onderwerp vergeet. Of je laat het door angst maar even los. Ik hoop dat dit protest mensen eraan herinnert dat we hier iets mee moeten.’
Heb je een spandoek gemaakt?
‘Ik gebruik mijn spandoek van voorgaande jaren. Daar staat op: ontmantel het patriarchaat, het kapitalisme, imperialisme en witte overheersing.’
Liza Mügge (49)
Universitair hoofddocent bij Political Science
Waarom loop je mee?
‘Omdat ik wil dat jongere generaties dezelfde rechten hebben als onze generatie. Ik zou graag meelopen voor verbetering, maar ik vecht eerst voor behoud van de rechten die we nu hebben. Extreemrechts probeert alles belachelijk te maken wat zij bestempelen als ‘woke’. Feminisme komt toch al snel in een soort ‘wokegebied’ terecht. Het baart me zorgen dat het zo stil is in Nederland. Daarom wil ik bewustwording creëren. Mensen wakker schudden. Dolle Mina is ook weer actief, dat gebeurt niet zomaar.’
Wat is het doel van de Feminist March?
‘De mars, en ook feminisme, draait om gelijkheid bereiken voor iedereen. Gelijkheid is een kernwaarde voor democratie, dus gendergelijkheid is daar een kernonderdeel van. Ik vind het opmerkelijk dat er angst gezaaid wordt onder (jonge) mannen: alsof vrouwenrechten en initiatieven voor meer gelijkwaardigheid iets afnemen van hun mannelijkheid. Dat is onzin. Bovendien hebben niet alleen vrouwen, maar ook veel mannen last van het patriarchaat. Ze voelen zich bijvoorbeeld onprettig bij het idee van de terugkeer van ‘mannelijke energie’, dat onder meer door Andrew Tate en Elon Musk de wereld in roepen. We zouden moeten focussen op wat mannen, vrouwen en andere genders gemeen hebben. Zo kunnen we de mars, als bondgenoten, zo inclusief mogelijk lopen.’
De tweede feministische golf, aan het einde van de jaren 60 van de 20e eeuw, was een opzienbarende opleving van het feminisme. Het was een vervolg op de eerste golf in de 19e en vroeg 20e eeuw, een beweging waarbij vrouwen onder meer streden voor het vrouwenkiesrecht. De oprichting van Man-Vrouw-Maatschappij (MVM) in 1968 en Dolle Mina eind 1969 staat symbool voor het begin van de tweede golf in Nederland. In die periode maakten de actiegroepen zich hard voor de afschaffing van wettelijke discriminatie van vrouwen, en voor legale abortus, kinderopvang en vrouwenarbeid.
Waar zie je genderongelijkheid in de samenleving?
‘Overal waar je kijkt. De orgasmekloof, de loonkloof, ongelijkheid op de werkvloer en in de wetenschap zijn allemaal voorbeelden van genderongelijkheid.’
Wat zou je zeggen tegen mensen die twijfelen om mee te lopen?
‘Dat je de mars kunt invullen zoals je zelf wilt. Je kunt stilletjes aan de kant staan, roepen, protestborden maken, meelopen met een groepje vrienden of met een organisatie. Het is een plek om te leren, andere mensen te leren kennen en je politieke rechten uit te oefenen. Er heerst een krachtige energie. Je voelt dat je er met je zorgen niet alleen voor staat. Door je stem te laten horen in georganiseerd verband – te mobiliseren op grote schaal – bereik je toch het meest. Kijk maar naar wat de tweede feministische golf teweeg heeft gebracht.’
