Politierapport: twee agenten gebruikten ongeoorloofd excessief geweld tijdens UvA-demonstraties
De politie is met een rapport naar buiten gekomen waarin ze haar eigen optreden evalueert tijdens de UvA-demonstraties in de tweede week van mei. De politie erkent dat er veel geweld is gebruikt, maar zegt dat het onderscheid tussen ‘goedwillende demonstranten’ en ‘kwaadwillende relschoppers’ niet altijd te maken was.
Bij de demonstraties van afgelopen mei op verschillende UvA-locaties is veel geweld gebruikt, geeft de politie eerlijk toe in haar eigen evaluatierapport Geweldstoepassingen van politie bij demonstraties van 6 tot en met 13 mei, dat de Politie Eenheid Amsterdam gisteren naar buiten bracht. Daarbij ging de politie twee keer haar eigen boekje te buiten, dat wil zeggen: in twee gevallen voldeed het optreden van de politie niet aan het eigen toetsingskader voor het gebruik van geweld en is derhalve te kwalificeren als ‘excessief’.
In de tweede week van mei vonden op diverse UvA-locaties pro-Palestinademonstraties en -bezettingen plaats waarbij medewerkers, studenten, maar ook buitenstaanders betrokken waren. Op momenten dat de situatie uit de hand dreigde te kopen deed de UvA verschillende malen aangifte bij de politie wegens erf- dan wel lokaalvredebreuk, te meer daar er behoorlijke schade werd aangericht. De UvA deed verschillende malen aangifte, waarna politie-inzet van de ME volgde.
Slaan op ‘de grote spiergroepen’
Het ging er die dagen hard aan toe, geregeld met lichamelijk letsel tot gevolg. ‘Agenten wordt bij gebruik van de wapenstok aangeleerd te slaan op de grote spiergroepen (benen en armen). Aangezien mensen altijd in beweging zijn, kan een klap van de wapenstok onbedoeld op andere lichaamsdelen terecht zijn gekomen,’ aldus het rapport. Overigens is dit door meerdere demonstranten niet als ‘onbedoeld’ ervaren, lieten ze later aan verschillende media weten.
Overigens laat de politie weten dat ook haar eigen mensen ‘fors geweld hebben moeten incasseren’, in het bijzonder tijdens de bezetting op 6 mei van de REC, waar uiteindelijk 164 mensen werden aangehouden wegens openlijke geweldpleging en erfvredebreuk. Die zaken werden overigens allemaal geseponeerd door het OM, omdat helemaal geen sprake van erfvredebreuk sprake kon zijn van om het Roeterseiland ‘weliswaar een terrein van de universiteit is, maar ook een publiek toegankelijk gebied’.
Anarchistische groepen
Naast de REC vonden er ook demonstraties en bezettingen plaats op en bij het Binnengasthuisterrein, voor de deur van het Maagdenhuis en op Science Park. Met name op het BG-terrein vlogen de bakstenen door de lucht. Het ging volgens de politie bij al de demonstraties om ‘een vermenging van vreedzame demonstranten met actievoerders met andere motieven’. De actiemethoden vertoonden volgens haar ‘veel gelijkenis met die van extreemlinke en/of anarchistische groepen’. De politie spreekt van ‘kaping’ van de demonstraties door actievoerders
Omdat demonstraties vooraf niet waren aangemeld bij de gemeente had de politie naar eigen zeggen ‘minder tijd’ om de demonstraties te faciliteren en het onderscheid tussen ‘goedwillende demonstranten’ en ‘kwaadwillende relschoppers’ in kaart te brengen. Demonstranten werden verschillende keren door de politie gewaarschuwd te vertrekken, maar veel demonstrant en hoorden dat niet ‘en schrokken daardoor van het geweld door de politie’.
Leermomentje, schrijft de politie zelf: ‘Het is belangrijk dat het vorderen [om te vertrekken] nog beter hoorbaar wordt en ook in het Engels wordt uitgesproken, zodat het zeker is dat alle demonstranten bereikt worden.’ Ook streeft de politie ernaar in de toekomst voor de ontruiming van tentenkampen zoals op de REC ‘meer tijd’ te nemen en ‘bedachtzamer’ op te treden.
‘Onnodig geweld ingezet’
De politie geeft toe dat het geweld door de politie, maar óók de omvang van het verzet, ‘hoogst uitzonderlijk’ waren. ‘De ontruimingen gingen er soms ‘hard aan toe’ en de beelden zijn ingrijpend, realiseert de politie zich. ‘In enkele gevallen heeft de politie onnodig geweld ingezet. Dit had niet moeten gebeuren en de politie zet erop in dit in de toekomst te voorkomen.’ Er werden in totaal 59 klachten ingediend over het politieoptreden, maar bij 35 daarvan ontbreekt het de klagers aan direct belang, aangezien zij niet bij de demonstraties aanwezig waren. Er zijn dus 24 betrokkenen die aangaven fysieke (23) of mentale (1) schade te hebben opgelopen. Er zijn zes aangiften gedaan tegen de politie en één wordt nog opgenomen. ‘De beoordeling van de aangiften door het OM zal bijdragen aan de vorming van een totaalbeeld,’ aldus de politie.
