Oekraïense commandant bij Room for Discussion: ‘Dokters begrijpen niet dat ik terug wil naar de frontlinie’
Gewond, goedlachs en ongebroken, zo komt Oleksandr Yabchanka dinsdag over tijdens het interview bij Room for Discussion over zijn rol in de verdediging tegen de Russische invasie. ‘Broederschap, wederzijds respect en overtuiging is de kracht van ons bataljon.’
Via een bodycam is een Russische aanval op Oekraïens grondgebied te zien. Een Oekraïense commandant geeft orders aan een groepje soldaten. Het filmpje is één jaar oud en van commandant Oleksandr Yabchanka, te gast bij Room for Discussion, waar zo’n vijftig studenten zich verzamelen om zijn verhaal te horen.
Het filmpje is tevens een snapshot van een van de bloedigste slagen sinds de Russische invasie op Oekraïne in februari 2022: de slag om Bachmoet. De strijdmachten op beeld verdedigen een belangrijke positie in de provincie Donetsk en worden door het geluid van kogels en de inslag van granaten haast onverstaanbaar. De ondertiteling geeft daarbij nog enig inzicht in wat er op beeld gebeurt.
Via een zoomverbinding vanuit het militair revalidatieziekenhuis in het Oekraïense Lviv is Yabchanka in legeruniform bij Room for Discussion op de Roeterseiland te zien. Zo’n acht maanden geleden raakte hij voor de derde keer gewond en was genoodzaakt zich terug te trekken van de frontlinie.
Yabchanka kent een bewogen levensloop. Eerst was hij dokter, maar na de omstreden presidentsverkiezingen in 2004, die gekenmerkt werden door grootschalige corruptie, kiezersintimidatie en verkiezingsfraude, stelde hij zich activistisch op. ‘We gingen massaal de straat op, het hele onafhankelijkheidsplein in Kiyv stond vol. We eisten een waardig land waarin de democratie, vrijheid en rechtvaardigheid voorop komt te staan en niet eentje vervlochten met Russische inmenging via corrupte politieke leiders.’
Die ideologie hielt Yabchanka later ook vast door zijn betrokkenheid als medisch adviseur bij het Oekraïense ministerie voor volksgezondheid. ‘Ik stond aan de wieg van de hervorming van de gezondheidszorg in Oekraïne, waar elke vorm van structuur nog aan ontbrak. Helaas brachten politieke verschuivingen en de Russische annexatie van de Krim in 2014 een halt toe aan die ontwikkelingen.’
Yabchanka had niet gedacht dat hij tien jaar later aan de frontlinie stond te vechten voor de vrijheid van zijn land. ‘Ik had geen keus. Met de invasie van Rusland wist ik dat ons land vernietigd zou worden als we niets zouden doen. Ik moest naar het front.’
Samen met vrienden gaf Yabchanka zich vrijwillig op om mee te vechten in de strijd. ‘Onze vrijwillige keuze had niets te maken met de mobilisatie van het leger vanuit de overheid, maar met pure noodzaak om ons land en onze toekomst te beschermen. Ik ben ervan overtuigd dat ons geloof in die noodzaak in combinatie met broederschap en respect ons onbreekbaar maakt en heeft geleid tot grote successen zoals de slag om Charkiv, de op een na grootste stad van Oekraïne.’
Sinds zijn deelname in het leger bleek zijn medische achtergrond cruciaal, benadrukt Yabchanka. ‘Als dokter kan ik mijzelf en vrienden helpen bij verwondingen. Dat is veel voorgekomen. Nu, als commandant, vind ik het dan ook erg belangrijk dat iedereen van de groep een beetje dokter moet zijn. Soms word je geraakt en ben je in je eentje, dan moet je in staat zijn jezelf te helpen.’
Ook na zijn huidige revalidatie wil Yabchanka terug. ‘De dokters kunnen lastig begrijpen dat ik terug wil naar de frontlinie. Maar ik kan inmiddels weer drie kilometer hardlopen,’ lacht hij. ‘Daarnaast hebben mijn kameraden aan de frontlinie mijn optimisme nodig en zijn er Oekraïense burgers die wachten op hun bevrijding. Ik moet en zal terugkeren.’
