UvA-gebouwen | Blokkendoos REC-V was jarenlang een hoofdpijndossier
Het leek simpel: de UvA barstte uit zijn voegen, en op de Roeterseilandcampus lag nog een braakliggend terreintje. Perfect voor nieuwe collegezalen. Maar zelden stond de bouw van een UvA-locatie onder zulk ongunstig gesternte als bij de totstandkoming van onderwijspand REC-V. Wat was er aan de hand?
Op Google Street View is de oude situatie nog te zien: een groen terreintje met wuivende grashalmen en aangeplante heggetjes. Niet erg rustgevend, zo naast een parkeerplaats en fietsenstalling, maar toch was de buurt eraan gehecht. Petit Versailles, zo noemde ze het postzegelpark liefkozend, verwijzend naar het Franse kasteel met paradijsachtige tuinen.
De UvA zag daarentegen een kans in het gebied. De universiteit had al eerder kennisgemaakt met het nemen van noodmaatregelen door zaalkrapte: zo werden studenten in 2017 ondergebracht in een drijvende collegetent door vertraging bij de bouw van REC-A. Door een onvoorziene groei van studentenaantallen was überhaupt meer collegeruimte nodig: de drie faculteiten op de campus (rechten, economie & bedrijfskunde en maatschappij- & gedragswetenschappen) hadden al jaren behoefte aan extra onderwijszalen, onder meer door de toestroom van internationals.
Zo besloot het College van Bestuur in 2018 tot het langetermijnplan om een multifunctioneel onderwijsgebouw – begrote kosten: 9,8 miljoen – te plaatsen op het braakliggende REC-parkje, met onder meer een collegezaal voor duizend studenten. In collegejaar 2019/2020 zouden de eerste colleges moeten plaatsvinden.
‘Doodskist’
Maar al bij de eerste voorlichtingsavonden – bij zulke bouwprojecten moet de buurt op de hoogte gehouden en betrokken worden – maakten buurtbewoners van de Sarphatistraat en de Sarphatiblokken bezwaar. Ze spraken van ‘een doodskist van achttien meter hoog’, vreesden voor ‘een ordinaire volgebouwde nieuwbouwwijk’, stelden dat de UvA de groei had moeten voorzien en schreven ronkende opinies. De UvA bracht daar onder meer tegenin dat de campus een ontwikkellocatie was, wat betekent dat het bouwen nooit klaar was. Meerdere onderzoeken werden gedaan – zo was een plan B dat studenten gevestigd werden in het Maagdenhuis of aan de Hogehilweg in Zuidoost – maar bouwen op andere plaatsen bleek voor de universiteit financieel en functioneel niet haalbaar.
Het geharrewar met de buurt was niet het enige wat voor vertraging zorgde. De bouwsector was oververhit, bouwprijzen stegen fors en bouwplannen vielen te duur uit. In 2020 was nog geen steen gelegd. De universiteit besloot intussen de opening uit te stellen naar 2022 en reserveerde ruim 4 miljoen extra.
De coronacrisis draaide alle plannen weer om. Plotseling waren campussen leeg en volgden studenten colleges online. Wat betekende dit voor de toekomst van het onderwijs? En zouden internationals komende jaren überhaupt wel naar de UvA komen? UvA-bestuurslid Jan Lintsen verklaarde in Folia dat meer ruimte moest ontstaan voor fysiek (in-persoon) contact en kleine groepen. Een collegezaal voor duizend man paste niet in dat plan, dus in 2021 blies de UvA de bouw van REC-V af. Een kostenbesparing kwam goed uit, want de nieuwe Universiteitsbibliotheek bleek duurder uit te vallen. Lintsen waarschuwde echter ook de opgeluchte buurtbewoners rond REC-V: de UvA had nog steeds een bouwvergunning, dus zou in de toekomst alsnog gebouwd kunnen worden op het postzegelpark.
Die waarschuwing bleek terecht. Begin 2022, bijna twee jaar na de start van de pandemie, verwelkomde de universiteit massaal weer studenten op de campussen en werden de plannen voor REC-V uit de la gevist. Het tijdelijke gebouw van 11 meter hoog, 45 meter lang en 35 meter breed zou vijf à tien jaar blijven staan en ingedeeld worden in kleine collegezalen. Een maand later ploegde een graafmachine al over het grasperkje. September 2022 moest de opening plaatsvinden – nu écht.
En zo geschiedde. De vergunning kwam er, voor tien jaar, en die september opende het containerachtige pand de deuren met zijn vierentwintig onderwijszalen, koffiezetapparaten, een lift en in totaal bijna drieduizend vierkante meter vloeroppervlak. Aan de buitenkant klommen klimopstekjes hoopvol tegen de gevels. Er werd geproost met croissants, wraps en champagne. ‘Het was een spannend traject, maar hier staat een opgelucht man’, aldus Jan Lintsen.
Inmiddels vinden studenten van verschillende opleidingen hun collegezalen in het gebouw. Van Petit Versailles is alleen de ‘V’ overgebleven – een schrale troost voor de buurt. Wellicht kunnen zij troost vinden bij dat andere stukje braakliggend groen dat de campus nog kent: Roetersweiland.
