Dankzij Lakiescha (20) moeten alle scholen aandacht gaan besteden aan racisme
Samen met Veronikva Vygon en Sohna Sumbunu heeft aankomend UvA-student Lakiescha Tol (20) ervoor gezorgd dat middelbare scholen aandacht moeten besteden aan racisme. Inmiddels wordt er hard gewerkt aan nieuw lesmateriaal. ‘Je hoort weleens dat racisme een probleem is voor mensen van kleur, maar dat is niet zo.’
Laten we bij het begin beginnen, waarom zijn jullie een petitie gestart?
‘Het is nu alweer één jaar geleden, grappig hoe snel de tijd gaat. De directe aanleiding was de moord van George Floyd. We reageerden hier alle drie online op en zagen dat bij elkaar op Instagram. We kenden elkaar wel van middelbare school maar gingen niet echt met elkaar om. Tot dat moment. Veronika benaderde Sohna en mij om een petitie te starten om iets te veranderen in het onderwijs.’ Ze lacht. ‘En toen hebben we het maar gewoon gedaan.’
Wilde je eerder al iets tegen racisme doen?
‘Ik weet niet zo goed in hoeverre mijn eigen ervaringen een rol hebben gespeeld of hoe ik het moet uitleggen. Kijk, racisme is er gewoon. En ik heb natuurlijk zelf weleens dingetjes meegemaakt, zeg maar micro-agressiesDe term micro-agressie werd voor het eerst genoemd door Chester E. Pierce in 1970. Micro-agressies zijn kleine subtiele vormen van discriminatie of pestgedrag die gemakkelijk terzijde geschoven kunnen worden. Het zijn opmerkingen, grapjes, vragen of aannames die klein lijken, maar een grote impact kunnen hebben op de persoon over wie het gaat. De intentie van de spreker is vaak niet om iemand te kwetsen maar ze kunnen mensen zich wel ongemakkelijk of onveilig laten voelen.. Maar ik ben gelukkig nooit echt uitgescholden, of zoiets. Toch vind ik het wel echt moeilijk om te zeggen dat mijn eigen persoonlijke ervaringen ertoe hebben geleid dat ik actie heb ondernomen tegen racisme. Ik vind het sowieso kwalijk, en vind dat het moet stoppen.
Je hoort weleens dat racisme een probleem is voor mensen van kleur maar dat is niet zo. Ik heb daar moeite mee want het is een probleem van iedereen en iedereen zou zich ermee bezig moeten houden. Het is ook wel iets wat mij vanuit huis is meegegeven.’
Wat heb je zoal meegemaakt aan micro-agressies?
‘Als mensen weer eens aan mijn haar zitten. Ik werk al een tijdje in de horeca en er zijn soms mannen die het niet eens vragen maar het gewoon doen als ik met ze in gesprek ben. Ik ga toch ook niet aan het haar van iemand anders zitten? Je krijgt dan het gevoel alsof je een dier in de dierentuin bent. Ik merk wel dat mensen zich daar bewuster over worden, en vaker eerst vragen of het oké is. Maar ik vind het sowieso raar dat je de behoefte voelt om aan mijn haar te zitten.
Een ander voorbeeld is dat mensen niet verwachten dat ik heb gestudeerd aan de VU en na dit tussenjaar ga beginnen aan de UvA. Dus eigenlijk dat ze niet hadden verwacht dat ik daar slim genoeg voor zou zijn. Of de opmerking: “Wat praat je goed Nederlands”.’
Hoe ga je daarmee om?
‘Hoe ik reageer ligt aan de situatie en om wie het gaat. Ik heb niet altijd evenveel zin om er iets van te zeggen en wil ik ook gewoon mijn ding doen. Vroeger heb ik het weleens laten gebeuren, maar hoe vaker het gebeurt, hoe zieker je ervan wordt. Als mensen het nu aan me vragen dan zeg ik gewoon direct nee en daar blijft het dan bij.’
Terug naar de petitie, wat waren jullie verwachtingen?
‘We hadden maar één doel en dat was om die 40.000 handtekeningen binnen te halen. Qua tactiek hebben we influencers en BN’ers benaderd om het te delen en ons te steunen. Toen ging het snel: we werden genoemd in Elle, de dag erna hadden we een interview bij FunX, en weer een dag later zaten we al bij Op1.’
En toen werd de motie aangenomen in de Tweede Kamer, hoe ging dat?
‘Het behalen van ons doel en wat er in de Tweede Kamer is gebeurd waren twee aparte dingen. In eerste instantie was ons plan om die 40.000 handtekeningen op te halen en het burgerinitiatief in te dienen bij de Tweede Kamer. Dat zou een heel lang proces worden met een commissie die alles zou controleren. Maar doordat er zoveel media-aandacht op ons afkwam, werd de petitie opgepakt door de politiek. Als een geschenk uit de hemel was daar toenmalig Kamerlid Kirsten van de Hul van de PvdA. Zijn heeft ons gezien bij Op1 en benaderde ons over de motie die zij wilde indienen. De motie is ingestemd en we hebben het hele burgerinitiatief niet meer ingediend.’
Is er al iets concreet ingevoerd?
‘We waren eerlijk gezegd best sceptisch over het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap maar ze hebben flink doorgepakt, moet ik zeggen. Na de zomer wordt de motie in het beleid geïmplementeerd, zoals ze dat noemen. Het ligt nu nog even stil omdat het kabinet demissionair is, maar als er een nieuw kabinet komt dan wordt dat weer opgepakt.
Het beleid over burgerschapsonderwijs wordt aangescherpt en aangepast. Scholen moeten nu bijvoorbeeld verplicht optreden als er sprake is van een racistisch incident en de inspectie gaat erop letten dat scholen zich hieraan houden.
En de kerndoelen worden aangepast. De kerndoelen geven aan wat leerlingen op een bepaald punt moeten kennen en kunnen. Hierin kwam het woord racisme niet eerder in voor. ’
Wat gaan jullie na de zomer doen?
‘Ik ga na de zomer beginnen met de opleiding Politics, Psychology, Law & Economics (PPLE) aan de UvA. Wat wij nu eerst willen doen is het lesmateriaal afmaken en komend schooljaar een aantal pilots draaien. Een aantal scholen heeft zich al bij ons aangemeld, dus met een kleine club gaan we nu beginnen. We hopen vanaf het schooljaar 2022/23 het materiaal op te kunnen opleveren voor het grote publiek. Ik ben blij dat ik mijn tussenjaar zo heb kunnen besteden maar ik heb ook erg veel zin om weer gewoon te gaan studeren. We gaan zeker niet stoppen maar we gaan kijken hoe we Zetje in als stichting, met meer dan 40 vrijwilligers, kunnen combineren met onze studies.’
Zetje in is online te volgen via Instagram (zetjein) en op Linkedin (Zetje in).
