Geëmotioneerde docent Laurens Buijs hekelt ‘nalatige’ houding van UvA
ISW-docent Laurens Buijs verwijt de UvA in een kort geding nalatige bescherming onder de klokkenluidersregeling. Maar hij steekt in de rechtbank Amsterdam ook de hand in eigen boezem. ‘Soms verdween mijn hoop op een goede en rechtvaardige afloop, en kreeg mijn vergeldingsimpuls te veel de ruimte.’
UvA-docent Laurens Buijs maakt een aangeslagen indruk in de rechtbank van Amsterdam. Had hij geweten wat hij allemaal over zich heen zou krijgen, dan had hij de ‘klokkenluidersmelding’ over een ‘acute bedreiging van de academische vrijheid’ binnen zijn faculteit Maatschappij en Gedragswetenschappen (FMG) naar eigen zeggen ‘nooit gedaan’, vertelt hij. Hij zou doodsbedreigingen hebben gehad. Buijs: ‘Mijn carrière is verwoest en mijn persoonlijke vrijheid in gevaar gebracht.’
De UvA is daar debet aan, vindt Buijs. In plaats van hem op grond van de klokkenluidersregeling te beschermen tegen onder meer ‘uitsluiting, intimidatie en pesterijen’, is hij door de universiteit op non-actief gesteld; voor Buijs de reden om een kort geding aan te spannen tegen de universiteit.
Dus richt hij zich deze maandagochtend in de rechtszaal tot zijn (inmiddels voormalige) leidinggevende Agneta Fisher – decaan van FMG – die aan de andere kant aandachtig meeluistert. ‘Waarom greep niemand in toen de heksenjacht tegen mij landelijke vormen aannam?’ Zijn stem breekt. ‘Was er dan niemand die zag dat achter mijn boosheid, angst en radeloosheid schuilging?’
Spijtbetuiging
Want dát hij zich soms – voornamelijk in twitterberichten – te veel heeft laten gaan, onderkent hij nu. ‘Hier en daar verdween mijn hoop op een goede en rechtvaardige afloop, en kreeg mijn vergeldingsimpuls te veel de ruimte,’ verklaart hij. ‘Daar heb ik spijt van.’
Voor de UvA waren deze uitingen van ‘boosheid’ de reden om hem als ISW-docent op non-actief te stellen, aldus de advocaat van de universiteit op de zitting. Buijs noemde collega’s en andere wetenschappers ‘monsters’ en ‘extremisten’. Ook zou hij Fisher onder meer een ‘zieke psychopaat’ hebben genoemd en een ‘door en door ziek persoon’. ‘Die spijtbetuiging heb ik nog niet eerder gezien,’ reageert Fisher op de zitting. ‘Maar het is wel een beetje laat.’
Verstoorde arbeidsverhouding
Zijn inactiefstelling zou volgens de UvA-advocaat volkomen losstaan van het externe onderzoek dat de universiteit instelde naar aanleiding van zijn klokkenluidersmelding. Er is simpelweg sprake van een ‘verstoorde arbeidsverhouding’, meent de UvA-advocaat tijdens de zitting. En ‘het melden van een misstand is tenslotte geen vrijbrief om je vervolgens als werknemer niet goed te gedragen,’ zei hoogleraar arbeidsrecht Evert Verhulp al eerder tegen Folia.
De situatie werd volgens de UvA onwerkbaar, na vergeefse pogingen om de zaak tot bedaren te brengen. Maatregelen konden helaas niet uitblijven, aldus de UvA-advocaat. ‘Alle handelingen die Buijs de UvA verwijt, zijn uitsluitend een reactie geweest op andere omstandigheden dan de melding.’
En dat er sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding, daar zullen beide partijen het over eens zijn, denkt de advocaat van de UvA. ‘Buijs zegt zelf op Twitter namelijk: “als je met zo’n bestuur geen verstoorde arbeidsrelatie hebt, dan ben je onderdeel van de misstanden en schender van grondrechten.” Als daar dus nog enige twijfel over zou bestaan, heeft hij dat hiermee zelf hopelijk weggenomen.’
De rechter doet binnen twee weken, uiterlijk op maandag 5 juni, uitspraak.
