De één Russisch, de ander Oekraïens en toch vriendinnen: ‘We willen allebei gewoon vrede’
De Russische Kate (18) en de Oekraïense Lera (17) studeren aan de UvA en zijn sinds september beste vriendinnen. Hoe kijken zij naar het gewapend conflict tussen Rusland en Oekraïne? ‘Toen ik Kate voor het eerst ontmoette, had ik eigenlijk een hekel aan haar.’
Kate Krylove (18) komt uit Rusland, Lera Kruk (17) uit Oekraïne. De twee doen sinds september een pre-bachelor sociale wetenschappen aan de UvA.
Hoe kijken jullie naar het nieuws?
Kate: ‘Het is beangstigend, heel beangstigend. We wilden geen oorlog en ik had deze ontwikkelingen niet zien aankomen. Als er al oorlog zou zijn in de 21ste eeuw, dan zou dat een informatie-oorlog worden, dacht ik.’
Lera: ‘Mijn familie en ik zijn heel erg gefrustreerd. Het vervelendste is dat ik momenteel niet even naar mijn familie toe kan, om ze te helpen en ze een knuffel te geven.’
Kate: ‘Ik schaam me voor mijn regering. Het is niet mijn overheid. Normaal gesproken zeg ik dat we enerzijds Rusland hebben en anderzijds een president, en dat deze twee los van elkaar staan.’
Hoe volgen jullie de situatie?
Lera: ‘Er is veel nepnieuws, dus we moeten wel onze bronnen kiezen.’
Kate: ‘In Rusland is veel propaganda, de televisiewereld zendt de denkbeelden van de regering uit. Alle onafhankelijke media wordt inmiddels gezien als ‘buitenlandse agent’, wat eigenlijk een vrijbrief is voor vervolging. Ik kijk daarom veel YouTube-filmpjes, op YouTube zitten veel professionele media. Veel Russen die in de Donbas-regio wonen steunen deze journalisten financieel, omdat zij ook graag het echte nieuws willen horen.’
Lera: ‘Dat speelt bij ons gelukkig niet. De bevolking en de overheid staan over het algemeen zij aan zij, op zo’n tien procent van de bevolking na. Ik volg het nieuws met name via de berichtendienst Telegram.’
Kate: ‘Die is ook in Rusland populair.’
Jullie spreken onderling Russisch. Hoe zit dat?
Lera: ‘De sociale media in Oekraïne zijn vaak in het Russisch, net als de films. In onze hoofdstad Kiev spreekt denk ik tachtig procent van de inwoners Russisch. Dat is een groot probleem, vind ik, want we zitten al acht jaar in een conflictsituatie en we spreken in ons land de taal van de agressor. Dat vind ik vreselijk.’
Kate: ‘De talen lijkt sowieso aardig op elkaar, ik begrijp zo ongeveer tachtig procent.’
Hoe hebben jullie elkaar ontmoet?
Lera: (lacht) ‘Toen ik Kate voor het eerst ontmoette, had ik eigenlijk een hekel aan haar.’
Kate: ‘Ik was met een Japans meisje van onze studie en we waren onderweg naar huis. Onderweg liepen we Lera tegen het lijf, die samen met een Oekraïense jeugdvriend op de campus liep. Ik zei tegen mijn studiegenoot: o, kijk, ze zijn ook Russisch.’
Lera: ‘Ik zei, nee, we komen uit Oekraïne.’
Kate (lacht weer): ‘Ze zei het nogal agressief.’
Lera: ‘Waar ik vandaan kom is het gebruikelijk dat we niet heel positief tegenover Rusland staan, gezien de geschiedenis. Toen ik Kate ontmoette was ik wel op mijn hoede.’
Kate: ‘Daarna liepen we elkaar steeds vaker tegen het lijf op gemeenschappelijke feestjes en raakten we meer en meer bevriend.’
Lera: ‘We kregen toen ook door dat de politieke situatie onze vriendschap niet perse in de weg hoefde te staan.’
Hebben jullie dezelfde denkbeelden?
Lera: ‘We willen allebei vrede.’
Kate: ‘Ik begrijp gewoon niets van deze oorlog. We hebben zo’n gedeelde geschiedenis, Rusland en Oekraïne, er wonen veel Russen in Oekraïne. Hoe kan ik dit uitleggen? Het maakt me verdrietig.’
Lera: ‘Ik ben het helemaal met Kate eens. Ik wil gewoon vrede.’
Al jaren zijn er spanningen tussen Oekraïne en Rusland, met de annexatie van de Krim in 2014 door Rusland als dieptepunt. De laatste weken laaide het conflict nog extra op, toen Rusland tienduizenden militairen bij de grens tussen Oekraïne en Rusland stationeerde. De Oekraïense gebieden Loehansk en Donetsk, gelegen in de oostelijke Donbas-regio, waren al jaren in handen van pro-Russische rebellen. Deze week riep president Vladimir Poetin ze uit tot onafhankelijke Volksrepublieken en zei hij ‘een vredemissie’ naar het gebied te willen sturen. Donderdagochtend viel Rusland dan alsnog Oekraïne binnen. Beelden van tanks die de grens overstaken worden via de media gedeeld. In zeker zeven steden in Oekraïne zijn explosies gehoord.
Merken jullie iets van de sancties?
Kate: ‘Ik ben vooral bang dat de sancties invloed hebben op de wisselkoers en dat het voor mij heel duur wordt om straks in Amsterdam te wonen. De Britse sancties, die gericht zijn tegen Russische banken en miljardairs, raken Poetin en zijn vrienden. De sancties van de laatste jaren raakten onze overheid nauwelijks.’
Lera: ‘Voor ons speelt dit minder natuurlijk, al ben ik natuurlijk net als Kate bang dat de oorlog onze persoonlijke, economische situatie beïnvloedt. We zitten natuurlijk ook al acht jaar in deze situatie, we moeten maar kijken wat ervan komt.’
En de toekomst? Hoe kijken jullie daarnaar?
Lera: ‘We kunnen alleen maar hopen dat alles in orde komt.’
Kate: ‘Ja. Dat is het enige wat we kunnen doen, niets meer. Ik kan niet zeggen dat alles goedkomt, want met hoe de situatie er nu uitziet, kun je zoiets gewoon niet stellen.’
