Universiteiten verantwoordelijk voor studentenhuisvesting? Liever niet, zegt de UvA
De nood onder studenten om een woning te vinden is al jaren nijpend en de komende periode zal het woningtekort alleen maar toenemen. Zou de UvA niet de regie moeten nemen voor studentenhuisvesting?
Eerst nog maar eens even de cijfers. Er is een tekort aan 26.500 studentenwoningen. Dat zijn er ruim vierduizend meer dan vorig jaar. En het aantal studenten blijft toenemen, is de verwachting: over acht jaar zullen er 57.000 studenten zijn bijgekomen die allemaal een dak boven hun hoofd zoeken.
De landelijke overheid gaat dat niet oplossen, schrijft voorzitter Ama Boahene van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) in een opiniestuk voor Vrij Nederland: de krapte op de woningmarkt raakt veel mensen en studenten staan min of meer achteraan in de rij. Zou het geen oplossing zijn als hogescholen en universiteiten in dat gat springen en verantwoordelijk worden voor de studentenhuisvesting?
Wijzen naar elkaar
Op dit moment is het zo dat de UvA en de gemeente vooral naar elkaar wijzen, zegt Job Vermaas van Asva Studentenunie, de Amsterdamse dochterorganisatie van de LSVb. ‘Het maakt mij niet uit wié het probleem van studentenhuisvesting oplost, als het maar gebeurt.' De universiteit is zelf ook grotendeels verantwoordelijk geweest voor de flinke groei aan studenten, vindt Vermaas, dus dan moet de universiteit ook zorgen voor goede en veilige huisvesting.
Hoe kijkt de UvA er zelf naar? ‘We merken dat het onderwerp leeft,’ zegt een woordvoerder. De universiteit faciliteert in sommige gevallen ook woonruimte, voor bijvoorbeeld internationale studenten. Die moeten het vaak zonder netwerk stellen en kunnen niet vanuit het ouderlijk huis heen en weer reizen. Dit jaar hielp de universiteit 3.380 internationale studenten aan een kamer.
Maar in het algemeen is het toch de gemeente die op dit moment de regie heeft over de huisvesting. Die ziet het probleem en wil de komende vier jaar minimaal 10.500 woningen in de regio bouwen voor studenten en jongeren. Het is ook niet wenselijk dat de UvA die rol op zich neemt, meent de woordvoerder. ‘Het bouwen en exploiteren van woningen is een vak apart, daar hebben we de woningcorporaties voor. Er zitten vaak ook forse financiële risico’s aan vast. Onze hoofdtaak ligt bij het verzorgen van goed hoger onderwijs en het doen van onderzoek.’
Samenwerking
De universiteit werkt wel samen met de gemeente en woningcorporaties. Een convenant tussen de gemeente en onderwijsinstellingen moet er voor zorgen dat de komende jaren de woningnood onder studenten wordt teruggedrongen. Bovendien zag de woningmarkt er enkele jaren geleden heel anders uit en was er meer leegstand.
Dat betekende dat de universiteit wist te bemiddelen om studenten tijdelijk te huisvesten in bijvoorbeeld de Bijlmerbajes, of de Oudemanshuispoort. Maar nu is de woningmarkt oververhit en blijft het gebrek aan ruimte in Amsterdam een probleem, aldus de woordvoerder. Die schaarste drijft de prijzen op. ‘Het zijn niet alleen studenten die er last van hebben, maar andere mensen ook.’
Gemeenschappelijk
Zowel de LSVb als de Asva pleiten voor gemeenschappen waar de studenten kunnen wonen. Het aantal studentenhuizen is volgens de studentenvakbond de afgelopen jaren gedaald, terwijl het aantal studio’s is toegenomen. Dat zou eenzaamheid onder studenten in de hand werken: uit een onderzoek van Trimbos en het RIVM blijkt dat tijdens de coronapandemie driekwart van de studenten zich wel eens eenzaam voelde. Juist het wonen in een gemeenschap kan een oplossing bieden, denkt Vermaas.
Een voorbeeld van zo’n gemeenschap is het Amsterdam University College (AUC), waar studenten op de campus dichtbij de universiteit wonen. ‘Het voordeel daarvan was dat er inderdaad ruimte was’, zegt de UvA-woordvoerder. ‘Helaas hebben we die nu eenmaal niet in overvloed. We hebben jammer genoeg geen luxepositie wat betreft grond of gebouwen.’ Ze wijst op Almere, waar over een paar jaar honderden studentenwoningen op een campus gebouwd zullen worden. ‘Zo werken we samen met de gemeente. Wij geven de garantie dat er studenten gaan wonen en zij bouwen de faciliteiten. Natuurlijk wil je als student het liefst wonen waar je studeert, dat is ook goed voor de binding, alleen dat is dit moment gewoon – helaas – niet mogelijk.’
