.jpg)
Internationals lopen in studentenraden tegen taalbarrière aan
Op papier is de UvA een tweetalige universiteit, maar internationals in de studentenraden lopen alsnog tegen een taalbarrière aan. Dat is een probleem, want steeds meer internationals komen in de raden terecht. ‘Als we om een vertaling vragen zegt de UvA: “Als de begroting definitief is, vertalen we hem helemaal”. Maar wij moeten daarvoor al ingestemd hebben, anders wordt de begroting niet definitief.’
.jpg)
‘Ik heb gemerkt dat veel documenten, werkgroepen en bijeenkomsten in het Nederlands worden gehouden,’ zegt Elias Hidoussi. Hij is 21 jaar oud en lid van de Centrale Studentenraad (CSR) van de UvA. Binnen de CSR is hij de voorzitter van de commissie Organisatie & Financiën. De Noorse student is verkozen namens studentenpartij UvASociaal. ‘Het is voorgekomen dat studenten die geen Nederlands spreken belangrijke werkgroepen niet kunnen bijwonen omdat de andere aanwezigen alleen maar Nederlands wilden spreken. Dit is een voortdurend probleem waar ik persoonlijk mee heb geworsteld, omdat ik soms het gevoel heb dat het me belemmert in het werk dat ik wil doen.’
Tien procent vertaald
CSR-voorzitter Nina Hol herkent zijn moeilijkheden. Ze vertelt dat niet alle UvA-documenten tweetalig worden opgesteld. Hol: ‘Neem de begroting. Dat is een bestand van tweehonderd pagina’s, waarvan de UvA dan de eerste twintig vertaalt. Hoe kunnen internationale studenten dan deelnemen in die discussie? Als we dan om een vertaling vragen zegt de UvA: “Als de begroting definitief is, vertalen we hem helemaal”. Maar wij moeten daarvoor al ingestemd hebben, anders wordt de begroting niet definitief.’
Zulke obstakels zijn van invloed op de hele raad, want het raadswerk laat niet op zich wachten. Hol: ‘Vaak gaan andere leden van de raden dan aan de slag om het zelf te vertalen, maar dat zijn dus studenten die niet professioneel bezig zijn met vertalingen. In de discussie is dan de Nederlandse versie leidend. Dat is niet echt handig.’
Bepaalde dossiers zijn moeilijk te volgen voor internationale studenten, vertelt raadsvoorzitter Hol. ‘Het universiteitskwartier is een thema dat nu actueel is. Alle studenten die zich hebben aangemeld voor de functie van dossierhouder zijn internationals, terwijl die discussie in het Nederlands wordt gevoerd met bijvoorbeeld de architecten, de gemeente en de bewoners. Wat er nu dus gebeurt is dat een Nederlandstalig lid naar die bijeenkomsten moet, maar daar niet echt namens de CSR zit, en die dat vervolgens doorvertelt aan de internationals die zich wel met dat dossier bezighouden.’
Je zou kunnen denken: dan houden de internationale raadsleden zich maar niet bezig met Nederlandstalige dossiers. Zo simpel is dat echter niet. Allereerst bestaat de CSR merendeels uit internationale studenten. Bovendien verliest een CSR-commissie, voor bijvoorbeeld het universiteitskwartier, aan representativiteit als internationale studenten er geen deel van uitmaken.
De tweetalige universiteit
De UvA is een tweetalige instelling, en studenten die het Nederlands (nog) niet beheersen, kunnen meepraten over het reilen en zeilen op hun universiteit. Internationale studenten weten dan hun weg te vinden naar de studentenraden, vertelt Stijn van Uffelen, student aan de Radboud Universiteit en bestuurslid bij het Landelijk Overleg Fracties. ‘Bij de UvA gaat de internationalisering van de studentenraden al heel snel, is mijn indruk, veel sneller dan op andere universiteiten. In andere steden zie je dat in facultaire raden en opleidingscommissies langzaamaan wat internationale studenten komen.’
Het Landelijke Overleg Fracties is een organisatie die alle raden, raadsleden, opleidingscommissies, assessoren van Nederlandse universiteiten ondersteunt. Studentenraden kloppen soms bij de organisatie aan de deur met taalkwesties. Van Uffelen: ‘Vorig jaar en dit jaar krijgen we steeds vaker verzoeken om ondersteuning, dan gaat het bijvoorbeeld om universiteiten of hogescholen die bepaalde documenten weigeren te vertalen, of die weigeren in het Engels te vertalen.’
Goede afspraken
Kunnen internationale studenten op deze manier wel goed deelnemen aan discussies aangaande de universiteit? Volgens een woordvoerder van de UvA worden er goede afspraken gemaakt over taalgebruik tijdens officiële vergaderingen. ‘Voor de gezamenlijke vergaderingen is bijvoorbeeld de afspraak dat de voertaal Nederlands is. Er wordt een fluistertolk ingehuurd zodat de internationale leden kunnen deelnemen. Dat loopt over het algemeen goed.’
De woordvoerder zegt dat het ingewikkelder wordt als internationale studenten als vertegenwoordiger van een studentenraad deelnemen aan projectgroepen. ‘In dat soort werkoverleggen is de voertaal soms Nederlands en wordt het als belemmering ervaren om het om te zetten naar het Engels. Maar er zijn ook task forces en projectgroepen waar de voertaal juist Engels is vanwege de deelname van internationale studenten en staf. In de context van sommige dossiers zijn (externe) stukken, bijvoorbeeld van de overheid, alleen in het Nederlands beschikbaar. We proberen dan altijd de kern tijdens de bespreking in het Engels samen te vatten. Deskundige collega’s geven bovendien vaak een Engelstalige toelichting over de historische en beleidsmatige achtergrond.’
Volgens de woordvoerder van de UvA zijn bijna alle stukken voor de studentenraden tweetalig. Maar: ‘een uitzondering zijn uitgebreide financiële rapportages zoals de begroting. Daarvan worden nu de belangrijkste hoofdstukken vertaald. We onderzoeken of het mogelijk is om - binnen de strakke financiële planning - de hele begroting in het Engels aan te bieden. Omdat het dan vaak gaat om ingewikkelde materie organiseren we technische briefings waarin we een toelichting geven op de begroting, zowel in het Nederlands als Engels.’
En hoe zit het dan met een dossier als het universiteitskwartier? ‘Het gaat hier om een programmagroep waarin ontwikkelingen zoals het ontwerp, bouwlogistiek en gebiedsontwikkeling worden besproken. De medezeggenschap is hierbij vooral als toehoorder aangesloten om voeling te houden met de ontwikkelingen. Het is dan wellicht handiger een aparte afspraak te maken in plaats van de voertaal te wijzigen’.
Nederlands leren
Nederlands beheersen is geen vereiste om zitting te nemen in de UvA-studentenraden, maar de praktijk leert dat het wel handig kan zijn. De UvA biedt een cursus Nederlands aan gedurende het jaar dat een student in de medezeggenschap zit. Zou dat niet vooraf moeten gebeuren?
‘Studenten worden meteen bij de “proclamatie” van de verkiezingsuitslag aangemoedigd om in de zomermaanden al wat Nederlands te leren,’ vertelt een woordvoerder van de universiteit. ‘Overigens krijgen alle internationale studenten bij hun aanmelding al een uitnodiging om Nederlands te leren. De cursus Nederlands start aan het begin van het collegejaar, dat is het meest praktische moment. Vóór de start van het raadsjaar is niet handig omdat studenten dan andere verplichtingen of vakantie hebben.’
Dan rest de vraag: Vindt de UvA dat internationals volwaardig aan de studentenmedezeggenschap kunnen deelnemen? De woordvoerder antwoord daar instemmend op. ‘Jazeker, en daar hebben we ook veel maatregelen voor genomen.’ Volgens raadslid Hidoussi valt er echter nog winst te boeken: ‘De Universiteit van Amsterdam is een tweetalige universiteit die zowel Nederlandse als internationale studenten verwelkomt. Daarom vind ik het belangrijk dat de universiteit gelijke kansen biedt voor beide partijen.’
Dit is het tweede artikel in een tweeluik over internationale studenten in de medezeggenschap. Lees hier het eerste artikel terug:
