‘Nieuwe accenten’ bij bachelors geesteswetenschappen
Het gaat goed met de kwaliteit van de geesteswetenschappen, maar om die positie te behouden en uit te bouwen moeten onderwijs en onderzoek bij de tijd worden gebracht, vindt de faculteit. Een werkgroep ontwikkelt momenteel plannen en ideeën. Docent Neerlandistiek Jan Don, van werkgroep Humanities in Context, legt uit. ‘We moeten de geesteswetenschappen beter verbinden met de wereld om ons heen.’
Geesteswetenschappen in context. Over welke context hebben we het dan precies?
‘Waar we momenteel mee bezig zijn is het nadenken over de vraag hoe de geesteswetenschappen beter aansluiting kunnen vinden bij actuele vraagstukken, onder meer in een nieuw bachelorprogramma. Het gaat heel goed met de faculteit: we bekleden een vooraanstaande positie in Europa, onze opleidingen worden kwalitatief zeer gewaardeerd en er wordt heel goed onderzoek gedaan. Die positie willen we behouden en uitbouwen, maar het aantal studenten loopt terug, in het bijzonder bij de talen, waaronder ook de opleiding Nederlands. Die profiteert niet de UvA-brede groei die we dit jaar hebben gezien. Daar moeten we mee aan de slag.’
De opleidingen zijn nu niet actueel genoeg?
‘De nieuwe bachelor is in het algemeen bedoeld als onderdeel van een project om de geesteswetenschappen beter te verbinden met de wereld om ons heen. Dat gebeurt nu nog te gefragmenteerd, niet systematisch en niet zichtbaar genoeg, terwijl dat wel moet om relevant te blijven. Die relevantie gaan we meer verweven met ons onderwijsaanbod, onder meer door samenwerkingsverbanden te zoeken met externe partners als de gemeente Amsterdam. Gemeentelijke problemen als mobiliteit of overtoerisme zijn problemen waar ook geesteswetenschappers wat aan bij te dragen hebben, en dat willen we nadrukkelijker onderbrengen in het curriculum. Hetzelfde geldt op landelijk niveau voor de stikstofcrisis of het klimaat.’
Kiezen studenten niet liever een bèta-opleiding? Dan is een baan verzekerd.
‘Het bètaprofiel dat op de middelbare scholen wordt aangeboden – natuur & techniek en natuur & gezondheid – is in dat opzicht voor studiestarters inderdaad een aantrekkelijke optie. Aan de andere kant: ik denk dat veel aankomende studenten een slecht ontwikkeld beeld hebben van wat wij hier allemaal doen en kunnen, en wat ons maatschappelijke relevantie is. Neem als voorbeeld het onderzoek dat literatuurwetenschapper Esther Peeren hier doet naar de beleving van het platteland. Daarover bestaat nog steeds een idyllisch en romantisch beeld, terwijl de werkelijkheid heel anders is. Als je dat nadrukkelijker in het curriculum onderbrengt draag je ook bij aan de oplossing van de stikstofcrisis.’
Een paar weken geleden zei u dat er meer aandacht moest komen voor maken en doen, waar de aandacht nu meer op reflectie ligt. Gaat de faculteit praktijkopleidingen aanbieden?
‘Nee, maar we gaan wel wat ze noemen tinkering-achtige opdrachten in de curricula verwerken. Daarmee wordt bedoeld dat we ontwerp- en constructie-elementen in de opleidingen gaan brengen. Een student Nederlands bijvoorbeeld zal door vanuit een ontwerpaanpak naar teksten te kijken en die zelf te maken, actiever leren hoe een tekst overkomt en daardoor ook beter leren schrijven. Ook de actualiseringsagenda moet je in dit verband zien. Een student zou bijvoorbeeld naast de bestudering van klassieke theaterstukken ook zelf een theaterstuk kunnen maken waarin de klimaatcrisis is verwerkt.’
Het klinkt ook een beetje als het verguisde beleidsstuk Profiel 2016, praktisch en interdisciplinair.
‘Dat is zeker niet het geval. Profiel 2016 kende een bezuinigingsagenda omdat de faculteit in de rode cijfers verkeerde. Humanities in Context is een investeringsagenda, daar is ook ruimte voor, want de faculteit schrijft weer zwarte cijfers. We gaan ons voorstel begin volgend jaar voorleggen aan de facultaire medezeggenschap en hopen dat we het in september 2022 kunnen toevoegen aan ons onderwijsaanbod.’
