Weer een paar maanden online colleges: studentenwelzijn staat onder druk
.jpg)
Het begin van het academisch jaar is normaal gesproken voor studenten al een lastige overgangsperiode. Maar nu door de coronamaatregelen niet de collegezalen maar de Zoom-meetings weer volstromen, kan dat voor sommige studenten de druppel zijn die de emmer doet overlopen. UvA’ers uiten hun zorgen.
Reinout Wiers, hoogleraar ontwikkelingspsychopathologie, is al jaren bezig om het onderwerp studentenwelzijn hoger op de agenda te krijgen. Tien jaar geleden werd zijn subsidieaanvraag voor onderzoek hiernaar nog weggelachen, maar nu lijkt het klimaat te zijn veranderd. En dat is maar goed ook, vertelt Wiers. ‘We weten dat 15 tot 20 procent van de studenten kampt met psychische problemen. Angst, depressie, verslaving en burn-outs zijn hier de grote boosdoeners. En dit zijn geen makkelijke tijden. Ik geef nu soms hele dagen online les en dat is toch heel kaal. Toen ik studeerde was in de kroeg napraten het sociaal motiverende element, maar dat kan ik op afstand niet realiseren voor mijn studenten.’
Corona veroorzaakt een tweedeling
Naar aanleiding van de enquête over studentenwelzijn die UvACare jaarlijks naar studenten stuurt om een beter beeld te krijgen, kon Wiers onderzoek doen naar de invloed van de corona crisis op studenten. ‘We bleken over een uniek sample te beschikken omdat we al de resultaten van de enquête van UvACare van vóór de coronacrisis hadden. Nu konden we dezelfde mensen vragen nog een vragenlijst in te vullen na de lock-down. Hierdoor hoefden de participanten niet in te schatten hoe ze zich voorheen voelde, wat mensen meestal lastig vinden, want we hadden als het ware een nulmeting.’
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de corona-maatregelen een tweedeling creëren binnen de studenten: studenten die juist floreren onder de rust en regelmaat en anderen die ten gevolgen van het ellenlange thuis zitten steeds angstiger worden voor wat buiten op hen te wachten staat. Wiers: ‘Het bleek dat studenten met wie het voorheen slechter ging zich juist nu beter voelen omdat bijvoorbeeld de constante sociale vergelijking met anderen weg is gevallen. Ook terug kunnen vallen op vrienden en familie maakt veel uit. Maar we zien ook studenten met wie het slechter gaat. Drugsgebruik is daarbij van invloed, net als negatieve coping mechanisms waarbij de student anderen of zichzelf de schuld geeft of vaak over het ergst mogelijke scenario nadenkt.’
Lastig om de draad weer op te pakken
Claudi Bockting, hoogleraar klinische psychologie in de psychiatrie, richtte drie maanden geleden de Stayfine-hulplijn op. Dat is een initiatief om jongeren die in het verleden al last hebben gehad van depressies of angststoornissen te ondersteunen. Sinds het academisch jaar weer is begonnen bellen veel jongeren naar de lijn omdat ze het lastig vinden om de draad weer op te pakken, vertelt Bockting. ‘Je kent het gevoel misschien wel als je een tijd ziek bent geweest en weer naar je werk of studie moet. Ineens zie je er heel erg tegenop terwijl je je werk eigenlijk leuk vindt.’
Volgens Bockting lopen veel jongeren die ooit een angststoornis hadden daar nu tegen aan. ‘Ze durven niet meer naar de supermarkt, naar het café of naar hun werkgroep. Sommige jongeren geven aan dat er een figuurlijke drempel is om naar buiten te gaan na een periode van isolatie door de corona-maatregelen en dat kan leiden tot terugval.’
Houd elkaar in de gaten
Hoewel er dus veel redenen voor zorg zijn, ziet studentenarts Peter Vonk op dit moment ‘eigenlijk geen’ studenten die stressklachten hebben vanwege de coronacrisis. ‘Maar ik weet ook dat studenten vaak lang, te lang, rond blijven lopen met psychische klachten. Het zijn nu heel ingewikkelde, vervelende tijden en het zou nog moeilijker kunnen worden. En ik zou eigenlijk willen zeggen zoals Van der Laan dat zo mooi zei “zorg goed voor onze stad en elkaar”. Studenten en studieadviseurs, hou elkaar in gaten, dat kan ook via Zoom. En trek op tijd aan de bel, of kom naar de studentenarts.’
Toch zien Vonk, Wiers en Bockting alle drie dat er veel wordt gedaan om studenten ook nu te helpen. Zo wordt er onder meer hard gewerkt aan het ontwikkelen en onderzoeken van e-health-interventies. Vonk: ‘Ik hoop dat veel studenten nu zoveel al online is, ook hun weg vinden naar online psychische hulp. Die is er, en we weten dat het helpt.’
