Met studentenarts Peter (62) op campagne voor de waterschappen
Peter Vonk, directeur van Bureau Studentenartsen van de UvA, doet 20 maart mee aan de waterschapsverkiezingen met de (door hem opgerichte) Algemene Waterschaps Partij. We spraken hem in zijn dijkhuisje en gingen mee op campagne. ‘Bij talkshows zie je wel dodelijke auto-ongelukken, maar nooit iemand zoals ik die komt vertellen over de waterschappen.’
Brievenbusrondes doet hij niet meer, zegt Peter Vonk. Te veel gedoe: bij elk huis moet je eerst een tuinhek door, en met regen krijg je van die plakkerige foldertjes. ‘Eén keer stormde een man op zijn sloffen naar buiten, die zei: ik hoef je reclame niet. Ik zei toen: meneer, dit is geen reclame, dit is informatie!’
Vonk (62), directeur van het Bureau Studentenartsen van de UvA, vertelt het lachend in zijn keuken van het dijkhuisje aan de Landsmeerderdijk in Amsterdam-Noord. Volgende week, op 20 maart, doet hij mee met de waterschapsverkiezingen voor de Algemene Waterschaps Partij: niet politiek, wel deskundig. Van eigen geld liet hij flyers en oranje campagneparaplu’s bedrukken, en in de achterbak van zijn zilvergrijze Skoda ligt steevast een emmer stijfsel en een ladder, perfect om posters mee te plakken. Onlangs reed hij ervoor naar Edam en Volendam – hing-ie toch mooi naast politici als Geert Wilders en Thierry Baudet. ‘Die partijen zijn heel groot daar.’
Op woensdag 20 maart kun je stemmen voor de Provinciale Staten en voor het algemeen bestuur van het waterschap. Dat is vergelijkbaar met de gemeenteraad: het algemeen bestuur van het waterschap controleert het dagelijks bestuur. Nederland heeft 21 waterschappen, die beslissen over controle en beheer van het water. Ze houden zich onder andere bezig met natuurbeheer, zuiveren van afvalwater, kwaliteit van zwemwater en dijkonderhoud. Hier meer over de Algemene Waterschaps Partij van Peter Vonk.
Vorige keer nam hij nog twee weken vrij voor de campagne, maar inmiddels doet hij alles in de avonden. Zijn vrouw blijft thuis – veel te gevaarlijk, zegt zij, om op zijn leeftijd nog zo’n trappetje op te klimmen. ‘Mensen hebben de nou eenmaal neiging om dingen te doen zoals ze het doen,’ zegt Vonk, terwijl hij theewater opzet. ‘Waterschapsbestuurders moeten overal een beetje tegenaan duwen: zodat er zonnepanelen op het hoogheemraadschap komen, of zodat de rioolzuivering werkt. Het riool moet wel geregeld worden, maar je ziet het pas als het stinkt. Of als je moet betalen.’
Resten van antidepressiva
Waterschappen zijn er – in zijn woorden – voor zaken die niemand ziet en waar niemand zin in heeft. Terwijl Vonk het juist fijn vindt om zich ergens tegenaan te bemoeien, en zich ook heus weleens boos maakt. Bijvoorbeeld om medicijnresten, microplastics en resistente bacteriën die via de wc in de natuur terechtkomen omdat ze niet worden gefilterd door de waterzuivering. ‘Denk aan uitgeplaste resten van antidepressiva of anticonceptiepillen,’ zegt hij. ‘Visjes en eendjes drinken dat op en raken gedesoriënteerd, en kleine waterbeestjes kunnen door de hormonen van geslacht veranderen of onvruchtbaar raken. Door antibioticaresten worden bacteriën resistent, waardoor de antibiotica niet meer werken – dat is nu een enorm probleem in Griekenland. Daar moet wetgeving voor komen, maar allereerst moet zo’n waterschapsbestuur er wel achteraan gaan.’
De Folia-fotograaf stapt binnen, doorweekt van de regen, en Vonk zet koffie met melkpoeder. Het keukenraam kijkt uit op een frisgroene polder met sloten, bruggetjes en kleine dijkjes – elk met een waterpeil van zeker vier meter onder NAP. Mensen staan niet te springen voor het waterschapsbestuur, zegt Vonk. Zo lukte het hem vorig jaar niet om kandidaten op te lijst te krijgen voor waterschap Amstel, Gooi en Vecht. ‘Mijn verantwoordelijkheidsgevoel is groot, ja,’ zegt hij. ‘Ik was de oudste van vier kinderen, en ik heb veel energie. Daarnaast raakt zo’n zaak als medicijnresten in rioolwater ook mijn vak als arts: ik vind dat er een lijst met “groene medicijnen” moet komen.’
Artsen hebben volgens hem een maatschappelijke verantwoordelijkheid. ‘Dat zeg ik ook tegen huisartsen die ik opleid. Artsen moeten vaker iets zeggen over hoe zaken gaan, bijvoorbeeld met zorgverzekeraars. En het huidige debat over de Q-koorts-rel is door dokters aangezwengeld. Zo hebben we ook voorgesteld dat campussen van de UvA rookvrij moeten worden.’
De procedures maken hem weleens moe. Alles duurt eindeloos in dit land, zegt Vonk. ‘Wil je een fietspad aanleggen, ben je zo twaalf jaar verder. Bezopen. Naarmate ik ouder word krijg ik steeds meer het gevoel dat ik moet opschieten.’ Het is goed dat er zo veel inspraakmogelijkheid is, zegt hij, maar het zou niet erg zijn als het iets sneller kon gaan. ‘Het is de vraag of we dingen kunnen bereiken, maar we gaan het proberen. Ik zou het wel heel fijn vinden als we de komende tijd bij vijftien zuiveringsinstallaties in Noord-Holland een nazuivering kunnen realiseren om die viezigheid uit het water te halen. Dat is ook haalbaar: het zou een tientje per persoon per jaar kosten. Dat is twintig cent per week, hallo!’
Media-aandacht
Even later rijden we in zijn Skoda naar het overdekte Banne Winkelcentrum, enkele straten verderop. Hier flyert Vonk regelmatig, zegt hij: lekker binnen, en relatief dichtbij. En er is een bibliotheek, waar hij direct wat folders kan neerleggen. ‘We hopen op een opkomst van 50 procent,’ zegt hij. Hij moet er zelf een beetje om lachen. ‘Voor mijn partij zou het beter zijn als er minder mensen stemmen,’ haast hij zich te zeggen. ‘Mensen die speciaal op ons stemmen, komen toch wel. Dus het volk dat komt en altijd CDA stemt, mag in dit geval thuisblijven van mij.’ Het voordeel van flyeren, zegt hij: mensen hebben een gezicht bij je verhaal. Dat blijkt ook in het winkelcentrum, waar hij tussen het Kruidvat, de Lidl en De Lekkere Dingen Bakker zo’n twintig folders weet uit te delen. Een stapeltje belandt in de bieb.
Of die mensen ook daadwerkelijk op hem gaan stemmen? Dat weet je nooit, zegt Vonk. ‘Het is verkiezingstijd, dus mensen nemen zo’n foldertje aan en we hopen dat het nog iets doet.’ Wat hij lastiger vindt, is de mate van media-aandacht. ‘De journalistiek, de pers, het Noordhollands Dagblad, het komt alleen op moord, seks en geld af,’ zegt hij. ‘Wel dodelijke auto-ongelukken, maar nooit iemand zoals ik die komt vertellen over de waterschappen. Dat is wel een grote ergernis.’
Zijn huis mag dan op een dijk staan: als het gemaal bij IJmuiden niet meer werkt, is er toch een probleem, stelt hij. ‘Als buitenlanders hier komen, zeggen ze: is het waterpeil in die sloot vier meter onder zeeniveau? Je zult zeker slecht slapen! Maar Hollanders realiseren zich dat niet,’ zegt hij. ‘Dan is het toch wel handig om te weten dat er een club is die daar gewoon rustig voor zorgt.’
