‘We moeten echt iets nieuws gaan proberen bij Neerlandistiek’
De enige plek in Amsterdam waar je nog Nederlands kan studeren is aan de UvA. De Vrije Universiteit besloot vanwege een teruglopend studentenaantal om de opleiding stop te zetten. Wat betekent dit voor de studie Nederlands? ‘Wij worden gecorrigeerd door de veranderde aandacht van studenten.’
Studenten die in Amsterdam een opleiding tot neerlandicus willen volgen, zijn vanaf nu aangewezen op de UvA. Het afgelopen weekend kondigde de Vrije Universiteit namelijk aan te stoppen met de bachelorstudie Nederlands. Met slechts vijf eerstejaars studenten was de opleiding niet langer rendabel. Ook aan de UvA neemt het aantal eerstejaars studenten af. ‘We moeten echt iets nieuws gaan proberen bij Neerlandistiek,’ stelt universitair hoofddocent taalkunde Jan Don.
Het nieuws van zijn collega’s kwam niet als een verrassing bij de sectie Neerlandistiek, vertelt hij. ‘Laat ik voorop stellen dat de problematiek van de VU niet speelt op de UvA. Zij hadden te maken met vijf eerstejaars, wij met vijftig,’ stelt Don. Toch kampt ook hier de bachelor Nederlandse taal & cultuur, zoals de studie voluit heelt, al jaren met teruglopende aanmeldcijfers. ‘In tien jaar tijd is het aantal eerstejaarsstudenten ongeveer gehalveerd.’
Cultuur & Maatschappij
Ook Gerard Steen, afdelingsvoorzitter van het departement Neerlandistiek, ziet de aantallen slinken, maar benadrukt eveneens het verschil met de VU. ‘De bachelor Nederlands zoals wij die kennen bestond daar al een paar jaar niet meer. Die werd in 2013 opgeheven. Taalkunde is toen ondergebracht in de studie communicatie- & informatiewetenschappen en de letterkunde in literatuur & samenleving. Die laatste is nu opgeheven.’ Voor de traditionele opleiding Nederlands, met zowel taal- als letterkunde, kunnen studenten nog bij de UvA terecht. ‘De VU dacht de studie op deze manier relevanter te maken, maar dat is een foute inschatting geweest,’ zegt Steen.
Desalniettemin maakt men zich bij de UvA ongerust om het slechte imago rondom de opleiding. Deels is dat volgens de docenten te wijten aan de manier waarop het middelbaar onderwijs met het vak omgaat. ‘Nederlands op de middelbare school is saai en inspiratieloos. Het is logisch dat weinig leerlingen denken: hé, dat ga ik studeren,’ zegt Don. Ook het imago van het cultuurprofiel C&M draagt daar niet aan bij. ‘Cultuur en Maatschappij wordt nu weggezet als loserprofiel. Als je nergens goed in bent, kun je altijd nog C&M doen, is de gedachte,’ zegt Don. Terwijl het juist de scholieren met een C&M-profiel zijn die Nederlands gaan studeren. ‘We hebben een klein vijvertje om uit te vissen. Het aantal C&M-ers is de afgelopen jaren vijftien jaar teruggelopen van 30 naar 7 procent. Dan houd je weinig potentiële studenten Nederlands over,’ zegt Steen.
Statistiek en schrijven
Om meer studenten te trekken, moet de studie zich dus aanpassen aan de wensen van toekomstige neerlandici. ‘Misschien zijn wij een beetje lui geworden. Wij roepen al jaren dat studenten op de arbeidsmarkt alle kanten op kunnen, maar die markt is veranderd. Zo wordt er nu gevraagd naar content managers en dat zou je met Nederlands prima kunnen worden. Dat moeten toekomstige studenten alleen wel weten,’ zegt Don.
Don hoopt in september 2020 een nieuw curriculum voor de bachelor aan te bieden, waarin de klassieke taal- en letterkundestudie flink zal worden aangepakt. ‘Om ook N&G- en N&T-scholieren te trekken, kunnen we misschien meer aandacht geven aan statistiek en data-analyse, iets dat perfect bij onze huidige onderzoeken past.’ Ook wil hij creatief schrijven en andere praktische vaardigheden een plek geven in het lesprogramma. ‘Het helpt ons wel om minder vanzelfsprekend naar de studie te kijken. We worden nu gecorrigeerd door de veranderende aandacht van studenten,’ zegt Don.
De studie Nederlands zal aan de UvA niet verdwijnen, stellen Steen en Don. ‘Dat gaat niet gebeuren. De kleine moderne talen hebben het aan de universiteit veel zwaarder dan wij. Neerlandistiek gaat zich wel redden,’ zegt Steen.
