Het zouden studentenwoningen worden; de appartementen in het NorthOrleans-complex in Noord, net over het IJ. In plaats daarvan zijn de studio’s van dertig vierkante meter nu te huur voor 1.250 euro, meldt Het Parool. En de gemeente kan niet ingrijpen. ‘Bij nieuwe contracten leggen we sinds de nieuwe regels de maximale huurprijs wél vast.’
‘Beschamend’ vindt wethouder Laurens Ivens (bouwen, wonen, dierenwelzijn en stadsdeel Noord) het, dat woningen van dertig vierkante meter voor zoveel geld verhuurd worden. Ook al komt er in het complex aan de Spijkerkade in Noord elke week een schoonmaker langs en hebben de studio’s een opklapbed dat met een druk op de knop uit de muur komt. ‘Het is geen mooie boodschap voor studenten dat woningen die voor hen bedoeld waren opeens in een ander segment verhuurd worden.’ Helaas kan Ivens aan dit voorbeeld niets meer veranderen. ‘Maar we hebben er wel van geleerd.’
Wat de gek ervoor geeft
Dat er zoveel gevraagd kan worden voor de kleine appartementen die in de bouwvergunning zijn omschreven als ‘woningen voor studenten’, komt door de aangepaste regels uit 2015 voor het puntensysteem waarop huren gebaseerd worden. Sindsdien wordt de huurprijs niet alleen bepaald door zaken als de kwaliteit, isolatie en omvang van een woning, maar telt de marktwaarde ook mee. ‘En gezien de gespannen huizenmarkt en de gestegen huizenprijzen in Amsterdam schieten de huren de lucht in,’ zegt Ivens. ‘Door dit nieuwe beleid van de regering worden woningen sneller vogelvrij en is het eerder “wat de gek ervoor geeft”.’
In maart 2016 maakte de gemeente een soortgelijk voorbeeld mee. Toen verloor Amsterdam een rechtszaak over het oude ROC-gebouw in Nieuw-West. In het vergunningsplan stond dat de nieuwe bestemming ‘studentenwoningen’ zou zijn. Uiteindelijk bleken er vooral Oost-Europese arbeiders in te wonen. Volgens de Raad van State was de term ‘studentenwoning’ in de vergunning niet voldoende om af te dwingen dat er daadwerkelijk studenten in het complex moeten wonen.
Bovengrens
Sinds de invoering van de nieuwe regel voor het puntensysteem heeft de gemeente Amsterdam bij veel contracten wél laten vastleggen wat de maximale huurprijs van nieuwbouwwoningen wordt. ‘Bij studentenwoningen stellen we vaak 403 euro als bovengrens. Dan zie je wel dat dat ook de uiteindelijke huurprijs wordt, maar dit betekent in ieder geval dat jongeren onder de 23 ook huursubsidie kunnen aanvragen.’
Er ligt volgens Ivens nog een nieuw voorstel bij de regering waarbij alle nieuwe kleine woningen geliberaliseerd worden. ‘Maar daar doet Amsterdam niet aan mee. We hebben ingesteld dat alle nieuwbouwwoningen onder de veertig vierkante meter sowieso tot het gereguleerde segment behoren.’ Deze woningen kosten dan maximaal 710 euro aan huur per maand.
Helaas veranderen deze regels niets aan bestaande woningen en al verstrekte vergunningen. Ivens is bang dat voorbeelden zoals het NorthOrleans-complex nog veel vaker zullen voorkomen, dus kijkt hij hoopvol naar de nieuwe minister met de portefeuille Wonen: Ronald Plasterk – die twee weken geleden de taken overnam van Stef Blok, die de afgetreden minister Ard van der Steur opvolgde. ‘Hopelijk vindt hij betaalbaarheid wel belangrijk. Regels die zijn verruimd kunnen ook weer verengd worden.’