Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
wetenschap

De man van het getal voor de komma

Dirk Wolthekker,
2 december 2014 - 06:41
Neerlandicus Thomas Vaessens is een man die tot de kern van de zaak wil doordringen. Thomas is niet iemand van de kleine dingetjes in de marge, maar iemand van de grote zaken. Zijn goede vriend en medeneerlandicus, de Vlaming Geert Buelens, als hoogleraar werkzaam in Utrecht, zegt het zoals alleen een Vlaming het kan zeggen: ‘Thomas zet niet een bestaand getal ná de komma, maar een nieuw getal vóór de komma. Hij is iemand die de zaak in de kern aanpakt. Daarbij past ook zijn mentaliteit om grote stappen te willen zetten. Hij maakt een analyse en zet vervolgens een grote stap. Zo zit hij academisch, maar ook bestuurlijk in elkaar en dat komt de geplaagde faculteit nu misschien goed van pas. Thomas is iemand die aan de knoppen wil zitten. Hij wil meedenken en meebepalen hoe de toekomst van zijn vakgebied eruit ziet.’

Neerlandicus en literatuurhistoricus Thomas Lambertus Vaessens (Maastricht, 1967) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 1998, ook in Utrecht, op een proefschrift met de titel Circus Dubio & Schroom. Nijhoff, Van Ostaijen en de mentaliteit van het modernisme. Hij publiceerde verschillende boeken over het modernisme en postmoderne poëzie en is sinds 2005 gewoon hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde. In 2009 verscheen De revanche van de roman; literatuur, autoriteit en engagement, waarin hij aan de hand van werk van verschillende auteurs ingaat op het nieuwe maatschappelijke engagement van wat hij noemt de ‘laat-postmoderne’ roman. Thomas is sinds september dit jaar onderzoeksdirecteur van de Faculteit der Geesteswetenschappen en maakt derhalve deel uit van het faculteitsbestuur dat onlangs het gewraakte en heftig bekritiseerde onderwijshervormingsmodel Profiel 2016 presenteerde. Het plan werd grotendeels ingetrokken, maar een nieuw plan is in de maak om de in problemen verkerende faculteit van een nieuwe toekomst te voorzien.

Bij zijn aantreden als onderzoeksdirecteur liet Thomas aan studenten en medewerkers weten het aan de UvA zo naar zijn zin te hebben ‘omdat er zulke leuk mensen werken: slim, vol plannen en onconventioneel’. Thomas voegde eraan toe: ‘Het is belangrijk dat die mensen uitgedaagd worden door het ambitieuze onderzoekklimaat aan onze faculteit en de vrijheid hebben om hun creativiteit ten volle te benutten.’ Een mooie opvatting, maar wel een opvatting die de vraag opwerpt hoe slim, creatief en onconventioneel Thomas zelf eigenlijk is.

Creatief en onconventioneel

Dat vragen we aan neerlandica Yra van Dijk, tot voor kort collega van Thomas in Amsterdam, maar nu werkzaam in Leiden. Ze zegt lachend: ‘Misschien is het ook een zelfportret. Thomas is heel creatief en onconventioneel, ook in zijn academisch denken. Dat zag je vorig jaar ook in zijn toen verschenen handboek Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur. Een heel goed handboek, maar anders van toon en inhoud dan waar iedereen aan gewend was. Dat hij nu tot het bestuur van de faculteit is toegetreden verbaast me niet. Besturen vindt hij leuk. Misschien omdat hij niet alleen een dromer is, maar vooral een doener. Hoe hoger het niveau waarop je bestuurt, hoe beter de bestuurders ook zijn, vertelde hij mij eens. Het gaat hem niet om de macht of zo, maar om de fascinatie voor onderwijs en onderzoek en de vraag hoed dat beter kan worden. Ik denk dat dit voor hem ook de drive is bij de huidige problemen op de faculteit. Hij wil de FGw een hele goede agenda voor de toekomst geven en daaraan bijdragen. Thomas wil productief zijn binnen de situatie die zich aandient en daar het beste van maken. Hij is helemaal niet iemand die bij de pakken neer gaat zitten.’

We blijven even in Leiden, waar Esther op de Beek docent is. Eerder was ze docent aan de UvA, waar Thomas haar baas was. Inmiddels zijn ze vrienden. Ze noemt Thomas ‘heel gedreven, iemand met een visie, zorgzaam, maar ook met een zeker fanatisme’. Daarmee bedoelt ze niet alleen de manier waarop hij omgaat met zijn werk, maar ook met zijn grote passie: hardlopen. ’t Liefst elke ochtend, gedisciplineerd ontspannen. ‘Lopen zou ik bijna een verslaving van hem noemen,’ zegt Esther. In zijn werk voelt Thomas een grote verantwoordelijkheid om het goed of nog liever beter-best te doen. ‘Maar hij is geen koele manager. Bij de bezuinigingen die er nu voor de deur staan bij de FGw wil Thomas zo goed mogelijk zorgen voor zijn mensen. Hij is niet iemand die wat met de poppetjes schuift en dan komt het wel goed, helemaal niet. Hij is een energiek en opgewekt denker die een klus wil klaren zonder alleen aan zijn eigen vierkante meter te denken.’

Op 3 december zendt Folia Radio een interview uit met Thomas Vaessens. Aan de orde zullen komen de Nederlandse letterkunde, de (financiële) situatie van de FGw, masteronderwijs en onderzoek en samenwerking met de VU. Bijwonen kan: de uitzending vindt plaats om 16 uur vanuit OBA aan de Oosterdokskade. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl