Astronaut André Kuipers over briljante ideeën en aardse kwetsbaarheden
Een onderwaterstad als oplossing tegen overbevolking en een stijgende zeespiegel. Een gigantische ijsmachine om de aarde af te koelen. Genetische gemodificeerde kwallen om microplastics op te ruimen uit de oceaan. In het NL MOONSHOTS ‘24 programma van astronaut en UvA-alumnus André Kuipers zijn het de ‘crazy ideas’ die als startpunt dienen voor oplossingen voor wereldproblemen. ‘Ik hoop dat we ideeën tegenkomen waarvan we later zeggen, dit redt de mensheid’
In 2024 vindt de 35e editie plaats van de ASE Planetary Congres in Nederland, hét jaarlijkse congres voor astronauten wereldwijd. André Kuipers fungeert als host van deze editie en heeft in de aanloop naar dit congres een programma voor studenten gelanceerd: NL MOONSHOTS ‘24. In dit programma kunnen studenten hun briljante ideeën pitchen en ontwikkelen. Uiteindelijk krijgen de studenten de mogelijkheid hun ideeën op het congres te presenteren.
Het programma is erop gericht studenten uit te dagen om na te denken over de toekomst van de aarde. Gedurende een jaar worden honderd studententeams begeleidt door astronautcoaches en andere experts. Folia sprak met Kuipers over het programma, zijn blik op de toekomst en zijn eigen gekke ideeën.
- André Kuipers rondde in 1987 zijn studie geneeskunde af aan de UvA.
- Tijdens zijn studie werkte hij op de evenwichtsafdeling van het AMC.
- Na zijn studie deed hij uitgebreide onderzoekservaring op bij de Koninklijke Luchtmacht, vooral op het gebied van ruimteziekte en evenwichtsgevoel.
- In oktober 1998 doorstond Kuipers de selectieprocedure voor astronaut. Een jaar later trad hij toe tot het Europese Astronautenteam.
- Kuipers heeft in totaal 203 dagen onderzoek gedaan naar de ruimte op het internationaal ruimtestation ISS.
André, wat voor ‘crazy ideas’ had je vroeger als student?
‘Toen ik twaalf was in 1970 droomde ik er al van om astronaut te zijn, maar dat leek toen iets dat alleen Amerikaanse testpiloten deden. Dat zijn piloten die gespecialiseerd zijn in het testen van luchtvaarttoestellen. Het idee dat ik de ruimte in wilde was behoorlijk ongewoon: het was nog niet gangbaar in Europa. De European Space Agency werd vijf jaar later pas opgericht, in 1975. Dus ja, dat was toen zeker een ‘crazy idea’, vooral voor mijn vrienden en kennissen. Ze zeiden vaak, ‘Dream on!’.’
‘Naast mijn droom om astronaut te worden had ik later, als student, ook enkele onconventionele ideeën over innovatie, zoals hoe je jezelf in de ruimte kunt beschermen tegen straling. Water kon straling tegenhouden, dus ik stelde me voor om draaiende watertanks in een ruimteschip te hebben, om zo astronauten te bescherm tegen ruimtestraling. Misschien is dat nog steeds een goed idee, maar helaas kan ik niet meedoen aan mijn eigen programma.’
Het programma is toegespitst op ‘radicale innovatie’. Op welke uitvindingen van collega-astronauten en onderzoekers ben je misschien wel een beetje jaloers?
‘Nou, jaloers is niet het juiste woord. Het Engelse envy zou een passender woord zijn. Het is meer dat ik niet meer zo jong ben en mijn hersenen ook niet meer zo jong zijn. Je hebt juist jonge mensen nodig, studenten waarvoor ‘het onmogelijke’ niet bestaat. De gemiddelde leeftijd van de mensen die de Apollo-astronauten op de maan hebben gezet was 26 jaar. De Apollo 11-missie werd gered door een ingenieur van 23. Dus ja, in die zin ben ik ben ik jaloers op het oplossend vermogen van jonge mensen om out of the box te denken.’
Jongvolwassenen worden vaak geconfronteerd met dat zij met oplossingen moeten komen voor aardse problemen. Zijn de ouderen niet ook aan zet?’
‘Het is een combinatie. Want nieuwe ideeën moeten komen van jonge geesten. Zij denken namelijk nog onbegrensd, het onmogelijke bestaat voor hen niet. Maar dan moet het natuurlijk praktisch toegepast kunnen worden. Het moet haalbaar zijn in bepaalde vormen. Uit NL MOONSHOTS ‘24 komen hopelijk allemaal ideeën uit waarvan ik denk, nou, fantastisch, maar als ze het gaan uitwerken… Dan kan het idee misschien niet lukken omdat het niet samenhangt met de wetten van de fysica. Of financieel is het onmogelijk om dit nu te doen. En daar heb je natuurlijk ook de mensen met ervaring voor nodig. Het is dus een combinatie. Wilde ideeën, en dan kijken, oké, wat is haalbaar?’
De kwetsbaarheid van de aarde begint langzaam ook bij overheden en de industrie in te dalen. In verschillende interviews met astronauten wordt het zogeheten overview effect regelmatig aangehaald, het fenomeen waarbij opeens het besef komt hoe kwetsbaar de aarde eigenlijk is na een ruimtemissie. Maak je je zorgen?
‘Ja. Op aarde lijkt alles oneindig, maar in de ruimte realiseer je de beperktheid van de planeet. Ineens zie je dat alles bij elkaar hoort, alle mensen, alle dieren, alle planten: het voelt als één levend wezen. Ik maak me zorgen om de mensheid. Maar ik geloof heel erg in jonge mensen met briljante ideeën. Maar komende tijd gaan we nog een hoop verliezen als het gaat om biodiversiteit, de temperaturen zullen blijven stijgen.’
Waar hoop je op bij NL MOONSHOTS '24? Wat is jouw crazy dream?
‘Mijn crazy dream is dat we fantastische ideeën binnenkrijgen waarvan sommige worden opgepikt door de European Space Agency en andere organisaties. Ik hoop dat we ideeën tegenkomen waarvan we later zeggen “wauw!”, dit redt de mensheid, dit lost het ruimtepuin op, of andere grote problemen. Ik word dan ook erg optimistisch van de jeugd én van moonshots.’
