‘Regels voor kindacteurs moeten ook gelden voor kinderen van momfluencers’
UvA-student Joanne van Gool (21, rechtsgeleerdheid) schreef haar scriptie over de juridische positie van kinderen van ‘momfluencers’. Mag je je kind onbeperkt inzetten om speelgoed, kinderkleding of maaltijdboxen via vlogs en sociale media te verkopen? ‘We hebben wel strenge regels voor kinderen die in musicals of films spelen, maar rondom kinderen van momfluencers bestaat nog geen wetgeving.’
Waarom wilde je onderzoek doen naar kinderen van momfluencers?
‘Ik volg zelf veel momfluencers, het is een soort guilty pleasure. Bijvoorbeeld Elise Boers en Monica Geuze, hoewel je die laatste niet echt kunt kwalificeren als momfluencer omdat ze haar kind niet echt inzet. Ik zag vaak dat momfluencers hun kinderen inzetten om productcamapgnes te doen, en soms hoorde ik ook hun twijfels. Ze zeiden dan bijvoorbeeld in filmpjes dat ze een deel van hun inkomsten op een rekening van het kind zetten, of dat ze hun kind niet meer wilden laten zien in vlogs. Ze voelden zelf dus wel aan dat er het een en ander op aan te merken is.’
Er zijn nog geen wettelijke regels voor hoeveel kinderen van momfluencers mogen werken. Waarom eigenlijk niet?
‘We hebben wel strenge regels voor kinderen die in musicals of films spelen. Er is niet echt een reden om die regels niet toe te passen op kinderen van momfluencers, behalve dat er nog niet over lijkt te zijn nagedacht. Ik denk dat het ermee te maken heeft dat het werk zich achter gesloten deuren afspeelt. Mensen zijn thuis als ze de foto’s en filmpjes maken, als je die mensen niet volgt is het vrij onzichtbaar. Ik kan me voorstellen dat het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hier niet zoveel zicht op heeft, of in elk geval minder dan op kinderen die op tv te zien zijn. Die vloggers hebben natuurlijk een specifieke doelgroep.’
Je hoort vaak het argument: kinderen vinden het zelf gewoon leuk.
‘Kinderen kunnen het misschien leuk vinden om op de foto te gaan, maar is het volgens de arbeidstijdenwet niet per se uitgesloten dat het dan niet geldt als arbeid. Of ze het leuk vinden is niet zo belangrijk – het gaat erom dat kinderen niet meer moeten werken dan goed voor hen is. In de realityserie Chateau Meiland mocht kleindochter Claire maar een beperkt aantal uur op tv, maar volgens de huidige wetgeving kan zij nu wel worden ingezet om op Instagram onbeperkt kleding van haar moeder te promoten. Ouders hebben een financieel belang, dus het lijkt me heel logisch om de regels voor kindacteurs ook op kinderen van momfluencers toe te passen. In Frankrijk hebben ze daar al nieuwe wetgeving voor gemaakt.’
Wat vind je zelf van momfluencers die kinderen gebruiken om producten te promoten?
‘Ik vind het goed dat moeders op deze manier geld kunnen verdienen als ze anders niet kunnen werken, omdat ze thuis zijn met kinderen. Dat kan bijdragen aan een soort emancipatie van de huismoeder. Aan de andere kant vind ik het niet per se wenselijk dat een kind wordt ingezet voor commerciële doeleinden als het zelf nog niet kan zeggen wat het daarvan vindt. In Amerika vinden al schrijnende zaken plaats van kinderen die een rechtszaak aanspannen omdat ze als kind heel veel zijn vastgelegd en dat niet zo leuk vinden. Ik ben wel blij dat dat bij onze generatie nog niet echt is gebeurd.’
