UvA-onderzoek: je thuisvoelen in de international classroom gaat niet vanzelf
UvA-docent Seval Gündemir (psychologie) deed samen met de Katholieke Universiteit Leuven een onderzoek naar sociale onveiligheid in international classrooms. Haar conclusie: voor docenten is een grote rol weggelegd. ‘Culturele verschillen kunnen clashes opleveren als studenten moeten samenwerken.’
De ‘international classroom’, wat is dat eigenlijk?
‘Ik heb zelf ruim vijftien jaar geleden gestudeerd, en de classroom van toen zou ik niet als internationaal beschouwen. Colleges waren in het Nederlands en alle studenten kwamen van een Nederlandse middelbare school. Met de komst van de internationale psychologiebachelor zien we veel eerstejaars die geen Nederlands spreken. Onder de international classroom verstaan we de collegezaal met mensen die uit allerlei verschillende landen komen, soms ook met een diversiteit aan etnische achtergronden.’
Wat is het probleem met die classrooms?
‘In Angelsaksische landen, die een verder gevorderde traditie hebben als het gaat om internationalisering, is veel onderzoek gedaan naar misverstanden die kunnen ontstaan als studenten met verschillende nationaliteiten en dus ook verschillende studieculturen bij elkaar komen. In sommige landen is de work/life-balance bijvoorbeeld anders en is het tijdig afmaken van een opdracht veel belangrijker dan in andere landen, waar sociale activiteiten meer prioriteit krijgen. Dat kan clashen als mensen moeten samenwerken, en het kan ten koste gaan van positieve dingen die international classrooms kunnen opleveren: leren van elkaars cultuur, flexibeler en creatiever worden, enzovoorts. Misverstanden kunnen ook ontstaan door nonverbaal gedrag of andere scripts die in andere culturen verschillend worden geïnterpreteerd, waardoor studenten minder makkelijk connecties kunnen maken.’
Jullie hebben eerstejaars van de UvA laten reflecteren op hun ervaringen met nationale en internationale classrooms. Welke vragen moesten zij beantwoorden?
‘De eerstejaars volgden een half jaar tutorials, sommigen de nationale en anderen de internationale versie. We vroegen hen in hoeverre ze awkward interaction hadden gehad, in hoeverre zaken lastiger liepen door culturele verschillen, of ze zich psychologisch veilig genoeg voelden om vragen te stellen, en of ze een gevoel van belonging en authenticiteit ervaarden. Uit dat onderzoek bleek dat studenten zich gemakkelijker voelden als de docent expliciet aandacht besteedde aan culturele verschillen – daardoor leken de eerder genoemde misverstanden te verdwijnen. Als de docent een kleurenblinde benadering hanteerde, en dus cultuurneutraal lesgaf zonder aandacht te schenken aan de verschillen tussen studenten, bleven die misverstanden bestaan.’
Moeten docenten op Engelstalige UvA-opleigingen dan niet allemaal iets leren over zo’n multiculturalistische benadering?
‘Dat is wel onze belangrijkste aanbeveling. Docenten zouden er goed aan doen met studenten te communiceren over het feit dat er niet één neutrale manier is om naar de wereld te kijken, maar dat je dingen bekijkt door een cultureel filter. Door dat te erkennen kun je ook een positieve lading geven aan culturele verschillen, je kunt het vieren zonder het te hoeven zien als iets wat mogelijk risico’s kan opleveren. Binnen het onderzoeksproject zijn al trainingen gaande voor docenten om beter met international classrooms te kunnen omgaan.’
De UvA heeft allerlei trainingen en toolkits als het gaat om sociale veiligheid en diversiteit. Voegt dit onderwerp daar nog iets aan toe?
‘Een van de belangrijkste dingen die we als universiteit moeten doen is het wetenschappelijk evalueren en monitoren van de effecten van zulke trainingen. Trainingsliteratuur is vrij ingewikkeld: enerzijds zien we dat ze kunnen werken en anderzijds zien we dat het kan tegenvallen. Ik denk dat we goed, kritisch en op de lange termijn moeten evalueren op welke manier we zulke trainingen geven.’
Internationalisering is natuurlijk niet nieuw. Komt dit onderzoek niet wat laat?
‘Binnen de psychologiebachelor zijn we niet zo laat, we zijn begonnen sinds de internationale opleiding is gelanceerd in 2018. Het is wel zo dat zeker in masterprogramma’s op Nederlandse universiteiten veel meer aandacht geschonken kan worden aan de vormgeving van dynamiek in international classrooms. In Angelsaksische landen is dit dus vrij bekend, maar ik denk dat we er in Nederland zeker meer aandacht aan kunnen besteden.’
Het volledige artikel over het onderzoek is hier te lezen.
