‘Schenk meer aandacht aan culturele identiteit psychiatrische patiënten’
Psychiaters besteden nog te weinig aandacht aan de culturele identiteit van mensen die geestelijke hulp nodig hebben, vindt UvA-promovendus Simon Groen. Zijn onderzoek laat zien dat informatie over culturele identiteit meer inzicht in de psychopathologie bij vluchtelingen kan geven. ‘Sommige vluchtelingen zijn ruimdenkender opgevoed waardoor ze beter met traumatische gebeurtenissen kunnen omgaan dan andere vluchtelingen.’
Het is bekend dat vluchtelingen met hun culture identiteit worstelen, zegt antropoloog Simon Groen. Ze zijn gevlucht naar een ander land waar ze de taal niet gelijk verstaan en daardoor kunnen ze moeite hebben om in een ander land te aarden. ‘Ze kunnen heel erg het gevoel hebben van: wie ben ik nou, waar hoor ik bij?’
‘In verschillende studies komt naar voren dat vluchtelingen een veel hoger risico op depressie en angststoornissen hebben dan Nederlanders. Dat komt onder andere door de traumatische gebeurtenissen die ze meemaken.’
.jpg)
Verschil in psychische klachten vluchtelingen
Toch hebben niet alle vluchtelingen met traumatische ervaringen psychische hulp nodig. Groen deed onderzoek naar vluchtelingen die in Nederland veel voorkomen: Irakezen en Afghanen. Hij maakte daar twee groepen van die hij met elkaar vergeleek: een groep die geestelijke gezondheidszorg krijgt en een groep die dit niet nodig heeft. Hierbij bekeek hij ook of het aantal traumatische gebeurtenissen een rol speelt in de psychische klachten die iemand heeft.
‘Patiënten hebben wel meer meegemaakt dan vluchtelingen die geen geestelijke gezondheidszorg nodig hebben. Maar uit mijn onderzoek blijkt dat dit toch niet het grote verschil in psychische klachten tussen de twee groepen vluchtelingen veroorzaakt.’
Anders opgevoed
Via literatuurstudies en interviews met vluchtelingen kwam Groen erachter dat de groep die geen hulp nodig heeft andere normen en waarden aanhoudt die tezamen hun culturele identiteit beschrijven. ‘Die groep is flexibeler en ruimdenkender opgevoed. Zo willen patiënten bijvoorbeeld soms geen contact met een bepaalde etnische groep, omdat die in hun land ergens anders bij hoort. Ze blijven een beetje hangen in die sfeer. Mede om die reden hebben ze moeite met het contact met anderen. Diegenen zonder psychische klachten denken daar anders over. Die vinden dat het meer met een politieke kwestie te maken heeft en dat ze wel gewoon met andere etnische groepen kunnen omgaan. Ze kunnen het beter relativeren.’
Over het algemeen zijn die mensen die geen patiënt zijn wel hoger opgeleid, volgens Groen. ‘Maar die hogere opleiding geeft geen garantie. Het gaat er vooral om dat ze sneller kunnen schakelen tussen positief en negatief. En dat ze actief zijn ingesteld, bijvoorbeeld een taal gaan aanleren. Ze zijn niet vrij van klachten, maar het lijkt erop dat ze er beter mee weten om te gaan. Waardoor ze er misschien ook weer makkelijker over praten. In de landen waar ze vandaan komen hebben ze veel minder geestelijke zorg. Vaak rust er een stigma op psychische klachten. Mensen zijn bang om voor gek uitgemaakt te worden. Dit kan ervoor zorgen dat ze later om hulp vragen.’
Niet alleen naar symptomen kijken
Groen wil met zijn onderzoek laten zien dat je niet alleen naar de klachten zelf moet kijken. ‘Binnen de psychiatrie zijn we nog heel erg gefocust op de symptomen en geven we veel minder aandacht aan de context.’ Desalniettemin suggereert de Diagnostic and Statistical Manual of Mental DisordersIn de DSM staat welke internationale afspraken er zijn gemaakt over de criteria die bij bepaalde psychiatrische aandoeningen horen. (DSM) 5, waarmee psychiaters werken, dat behandelaars met dit soort dingen rekening moeten houden.
‘Als je kijkt naar de normen en waarden waarmee vluchtelingen zijn opgegroeid, zie je een verschil tussen niet-patiënten en patiënten. Door daar meer naar te kijken begrijpen we iemands klachten veel beter. Culturele identiteit krijgt nu nog te weinig aandacht.’
Simon Groen hoopt op woensdag 4 december om 11.00 uur te promoveren op zijn proefschrift ‘Cultural Identity and Trauma Construction of Meaning Among Afghan and Iraqi Refugees under Treatment in Dutch Mental Health Care.’ De plechtigheid vindt plaats in de Oude Lutherse Kerk en is vrij toegankelijk.
