‘De laatste jaren worden psychedelica steeds populairder’
Vandaag begint het grootste elektronische dancefestival ter wereld: Amsterdam Dance Event. Het Amsterdamse uitgaansleven is enorm groot geworden, volgens UvA’er Ton Nabben die er onderzoek naar doet. ‘Uitgaan wordt gezien als een mini-vakantie. Het is deels gekoppeld aan middelengebruik, en ook aan het uitbreiden van je netwerk.’
UvA-onderzoeker Ton Nabben volgt de trends in het Amsterdamse uitgaansleven. Dit doet hij niet alleen, maar met behulp van een panel uitgaanders. Zelf gaat hij niet meer elk weekend uit, ook al zou hij dat nog wel kunnen, laat hij weten. ‘Ik heb gewoon andere interesses gekregen.’
Het panel van Nabben bestaat uit 25 deelnemers, waar een aantal studenten tussen zitten. Dat is nodig, want een groot deel van het uitgaanspubliek, 44 procent, is student op een hbo- of universitaire opleiding. ‘In ons panel komen verschillende muzieksoorten terug, zoals dance, urban en hardcore,’ vertelt Nabben. ‘Het zijn jonge mensen die midden in de uitgaansscene zitten: stappers, organisatoren, portiers en dj’s. Op deze manier kunnen we vroegtijdige ontwikkelingen volgen, bijvoorbeeld wat voor drugs in het nachtleven populair zijn.’
Laatste ontwikkelingen volgen
Nabben gaat soms met de mensen van het panel het uitgaansleven in, maar eigenlijk interviewt hij ze vooral. ‘We gebruiken een vaste vragenlijst die iedereen krijgt,’ legt hij uit. ‘Hierdoor weten we welke locaties mensen bezoeken, wanneer ze drugs gebruiken, waarom ze dan gebruiken, hoe je die drugs kunt krijgen, enzovoort. Zo krijgen we een goed beeld van de laatste ontwikkelingen.’
Het uitgaansleven in Amsterdam is volgens Nabben heel veelzijdig. Naast het clubcircuit zijn er tientallen festivals, waaronder het enorme Amsterdam Dance Event. Tijdens dit soort festivals wordt er aardig wat drugs gebruikt, blijkt uit verhalen van het panel. Promotor, stapper, en bardame Jasmin doet verslag van haar ADE in 2017.
‘Woensdag naar het Metropole Orkest in de Melkweg en een dj uit Canada groeten. Door naar een club om te netwerken met een jointje en coke. Slapen. Donderdagmiddag barkeeper tot middernacht. Tussenstop thuis, beetje speed, door naar de Wallen en daarna afspraak in een bar met vriend in Oost. Vrijdagochtend naar huis. Slapen. Vrijdagmiddag naar een lezing in the city over techno, kunst en filosofie. ‘s Avonds door naar club Tokyo dance op uitnodiging Japanse dj. Alles gedaan: snuifje coke, lijntje speed en tussendoor nakkies ketamine. Geen ecstasy. Anders in de dagen daarna nergens meer zin in. Tussendoor nog flyeren en dingen regelen voor clubs. Zaterdagochtend car to go naar huis. Slaapje, want nog wazig van de ketamine. Zatermiddag afgesproken in club met Belgische vrienden. Beetje speed erbij want “inkakken is bijnakken”. Naar huis, slapen en zondagochtend weer werken achter de bar. Daarna door naar andere club. Maandagochtend weer thuis.’
Deels gekoppeld aan middelengebruik
Het uitgaansleven is heel intensief, volgens Nabben. ‘Uitgaan wordt gezien als een mini-vakantie met een groepje vrienden, om stoom af te blazen na alle dagelijkse verplichtingen, even geen stress. Maar het wordt ook gezien als core, om je netwerk te verbreden en jezelf te promoten. Daarnaast werkt een deel van de studenten in het nachtleven als barkeeper, decorbouwer, in de garderobe of als dj.’
‘Uitgaan is deels gekoppeld aan de muziek en deels aan middelengebruik, bijvoorbeeld uppers, opwekkende middelen zoals ecstasy, cocaïne en amfetamine zijn populair. Natuurlijk gebruikt niet iedereen drugs tijdens het uitgaan of alleen bij bepaalde locaties. Dan wordt er bijvoorbeeld wel op een festival gebruikt, tijdens speciale clubavonden of privéfeesten, maar verder niet. Als mensen belangrijke verplichtingen hebben de volgende dag, houden ze daar rekening mee. Studenten werken naast hun studie, gaan uit, sporten en onderhouden social media. Het is best wel een vol leven. Drugsgebruik moet dan ook gepland worden.’
Ecstasy scoort nog steeds hoog
Uit onderzoek van het Trimbos-instituut, het Nederlandse kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke zorg, blijkt dat meer dan 90 procent van de studenten die uitgaan een zware drinker is en meer dan 60 procent een keer ecstasy heeft gebruikt.
Lees verder onder de diagrammen.
‘Het is verwonderlijk: ecstasy scoort nog steeds hoog na dertig jaar, zelfs bij de nieuwe generaties,’ vertelt Nabben. ‘Ecstasy blijft sterk verbonden met de feestcultuur en lijkt cannabis zelfs voorbij te streven. Het is een typisch uitgaansmiddel, maar wordt ook thuis gebruikt om te raven. De meerderheid gebruikt het echter maar een paar keer per jaar. Mensen zijn toch wel redelijk voorzichtig, omdat het impact op je stemming kan hebben na afloop.’
Populariteit in golfbewegingen
De populariteit van drugs verloopt in golfbewegingen, volgens Nabben. ‘De populariteit hangt af van een combinatie van factoren. 4-FA, een upper, zagen we komen en weer verdwijnen. We wilden weten waarom. Het bleek dat mensen enige bedenkingen hadden over dit middel. Sommigen kregen zware hoofdpijn of bleven na afloop nog urenlang wakker. In een landelijke voorlichtingscampagne werd zelfs gewaarschuwd voor een vergrote kans op hersenbloedingen. Dit soort gezondheidsrisico’s heeft altijd een dempend effect op populariteit. Er werd gehoopt dat dit de nieuwe ecstasy zou zijn, maar dat was toch niet zo. Nadat 4-FA werd verboden, werd het aanbod minder, ook via internet in Nederland.’
Meer aandacht voor psychedelica
Zo zijn er niet alleen bedenkingen over 4-FA, er zijn eveneens voor- en tegenstanders bij andere drugs, zoals het verdovende middel GHB. Nabben: ‘GHB is een controversieel middel. Sommigen gaan hier slecht op en de sfeer wordt er niet beter op als mensen out gaan op een feest. Verder zijn nog veel meer mensen bang voor cocaïne, door de grote kans op verslaving. Deze drug is duur, 50 euro per gram, maar begint toch langzaamaan weer aan een opmars. Het zorgt wel voor lol en energie. Het wordt veel gecombineerd met alcohol, of ’s nachts tijdens het werk gebruikt. Veel mensen laten cocaïne thuis bezorgen, daardoor beginnen ze vaak al thuis met snuiven. Meestal willen ze niet nog drie dagen wachten tot een feestje. Ze gaan dan eerst eten met vrienden en daarna samen snuiven.’
Het hangt van de scene en de situatie af wat er wordt gebruikt, laat Nabben weten. ‘Gaat het om seks-/kinky-feesten, dan wordt er geëxperimenteerd met ecstasy, poppers, viagra en GHB. LSD en ketamine worden vaker gebruikt op psychedelische feesten en ook de technoscene raakt meer geïnteresseerd. De laatste jaren is er sowieso een groeiende aandacht voor psychedelica in het algemeen. Het microdoseren van LSD wordt bijvoorbeeld steeds bekender. Hierbij gaat het om hele kleine beetjes. Sommigen geloven dat dit hun leervermogen verbetert. Al deze ontwikkelingen zien we vroegtijdig in ons uitgaanspanel. Of ze uiteindelijk ook doorsijpelen naar de mainstream? De tijd zal het leren.’
Ton Nabben spreekt donderdag a.s. tijdens een lezing van het OLVG over drugs in het uitgaansleven. Helaas zijn er geen plekken meer beschikbaar, maar je kunt de lezing wel volgen via de livestream.
