UvA’ers maken strip over onderzoek doen in autoritaire landen
Als onderzoeker in een land met een autoritair regime kun je het idee hebben dat je als spion wordt gezien en in de gaten wordt gehouden. Acht sociale wetenschappers van de UvA hebben een boek met bijbehorende strips gemaakt over hun ervaringen in het onderzoeksveld om deze gevoelens meer bespreekbaar te maken. ‘We willen een taboe doorbreken.’
De aanleiding voor het boek is een trieste gebeurtenis. Eind januari 2016 werd de 28-jarige Italiaan Giulio Regeni in Egypte vermoord. Hij was promovendus aan de Universiteit van Cambridge. Na zijn dood waren er veel aanwijzingen die wezen in de richting van de Egyptische veiligheidsdienst, die mogelijk dacht dat RegeniDe Egyptische overheid heeft officieel echter altijd betrokkenheid bij de moord ontkend. Lees hier meer over de zaak-Regeni. een spion of een extreem-linkse tegenstander van de staat was.
‘Mijn collega Adele Del Sordi kreeg hierna het idee om een gratis toegankelijk boek te schrijven over onze eigen ervaringen in autoritaire landen,’ vertelt hoogleraar politieke wetenschappen Marlies Glasius, één van de schrijvers van het boek. ‘Del Sordi wilde naast het boek een strip maken, omdat ze heel visueel is ingesteld.’
Word niet paranoïde
De eerste twee strips zijn nu uit. Met de andere strips zijn de schrijvers nog bezig. ‘Elke strip bevat een scenario uit de verschillende hoofdstukken van het boek,’ zegt junioronderzoeker Meta de Lange, een andere schrijver van het boek. De eerste strip bevat een scenario waarin de wetenschapper Alice heel goed voorbereid is op haar verblijf in een dictatuur. Iets te goed, want ze komt heel paranoïde het land binnen. ‘De boodschap van deze strip is: blijf op je hoede, maar overdrijf niet,’ legt Glasius uit. ‘Wees gewoon open over je werkzaamheden in een bepaald land.’
(Tekst loopt door onder de strip)
Bekeken
Glasius vertelt dat deze ervaring erg herkenbaar is voor haarzelf. ‘Ik heb weleens gehad dat ik in een land in mijn hotelkamer zat en mezelf begon af te vragen of andere mensen nu mijn e-mails aan het lezen waren. Maar toen dacht ik: waarom zouden ze dat doen? Zo belangrijk ben ik niet. Je moet ook bedenken dat als iemand dat wil, je daar toch niets aan kunt doen.’
In de tweede strip heeft onderzoeker Alice twijfels over haar veiligheid tijdens haar onderzoek in een land met een autoritair regime. Ze besluit om het zekere voor het onzekere te nemen.
(Tekst loopt door onder de strip)
Mentale impact
De bedoeling is dat er om de drie weken een strip uit komt. De schrijvers willen met de strips een breder publiek aantrekken. ‘We willen de strips intern binnen de UvA verspreiden,’ geeft De Lange aan. ‘De beschreven ervaringen zijn namelijk interessant voor alle promovendi die veldwerk in autoritaire landen doen.’
De strips en het boek zijn in eerste instantie geschreven om onderzoekers voor te bereiden op de mentale impact die dit soort veldwerk met zich meebrengt. Een ander doel is om kwalitatief onderzoek meer onder de aandacht te brengen. ‘De meeste mensen denken bij onderzoekmethodes gelijk aan statistiek, maar dat is niet de enige methode die wij bij sociale wetenschappen gebruiken,’ bespreekt Glasius. ‘Het is goed om te laten weten dat wij niet zomaar een vliegtuig pakken naar een ander land om daar wat rond te kijken, maar dat sociaal wetenschappelijk veldwerk veel verder gaat.’
De andere strips zijn straks te vinden op de website van de onderzoekers.
