'India en China gaan het Westen voorbijstreven'
Promovendus Sandhya Krishnan (internationale ontwikkelingsstudies) doet onderzoek naar hoe offshore-bedrijven in India, zoals westerse callcenters, bijdragen aan de groeiende Indiase middenklasse. Op 6 december promoveert ze. ‘De offshore-industrie leidt tot de vergroting van economische en sociale ongelijkheid.’
Wat heeft u onderzocht?
‘Veel bedrijven in ontwikkelde landen verplaatsen werk naar ontwikkelingslanden. Daar zijn veel werknemers beschikbaar, tegen lage kosten. Tegenwoordig gaat het ook om klantenservice, data entry, accounting, webdesign et cetera: de “offshore-serviceindustrie”. India heeft er baat bij, want het beïnvloedt de middenklasse. Meer dan 50 procent van India ziet zichzelf nu als middenklasse. Een aanzienlijk deel daarvan komt uit lagere kaste, heeft alleen middelbare school gedaan en werkt in de informele industrie. Een klein deel werkt in de offshore-serviceindustrie: zij komen uit families die goed Engels spreken en een stedelijke cultuur hebben. Ik ontdekte dat de offshore-serviceindustrie dus maar voor een klein, bevoorrecht deel van de middenklasse toegankelijk is.’
Dus de rest van de middenklasse heeft niks aan die industrie.
‘Toch wel. Kwalitatief heeft die kleine groep die in de offshore-serviceindustrie werkt veel effect. Zij worden blootgesteld aan wereldse cultuur, wat hun levenswijze beïnvloed. Ze verdienen ook meer, en verschijnen dus ten tonele als een nieuwe, wereldse sociale klasse met meer koopkracht. Zie de Indiase middenklasse dus als een sociale groep met grote verschillen: bovenaan een kleine, verrijkte hogere middenklasse, en onderin een grote lage middenklasse die de levensstijl van de hogere middenklasse wil bereiken.’
Wat betekenen deze conclusies voor India?
‘De offshore-serviceindustrie biedt maar kansen voor een klein deel. Door de hoge lonen in deze industrie vergroot het de economische en sociale ongelijkheid. De serviceindustrie vraagt om universitaire opleiding en Engelse taalkennis, wat maar een klein deel van de samenleving heeft. De rest kan geen toegang tot onderwijs krijgen en is dus uitgesloten. Dit is een belangrijke les voor het onderwijssysteem in India, waar goed basisschoolonderwijs duur is.’
Ziet u positieve ontwikkelingen in de toekomst?
‘In de toekomst zet globalisering door en zullen landen zoals India en China het Westen voorbijstreven in termen van groei en vraag van consumenten. Maar deze ontwikkelingslanden moeten moeite doen om hun groeimomentum te behouden. Zoals mijn onderzoek aantoont: een groot deel van de nieuwe middenklasse in een land als India loopt het risico terug te vallen in armoede als de economische groei afzwakt. Dan is het idee van de “verrijzing van een nieuwe middenklasse” wat ontmoedigend. Wel is het zo dat mijn onderzoek uitwijst dat bedrijven die betaalbare consumentengoederen ontwikkelen grote winst kunnen maken in een land als India, door het bestaan van een uitdijende middenklasse.’
Wat vond u leuk aan uw onderzoek?
‘Het leukste was dat ik met werknemers in de offshore-serviceindustrie kon praten en hun levens kon proberen te begrijpen. Ik vond het ook leuk om door verschillende landen te reizen in mijn PhD-jaren. Mijn project was een samenwerking tussen de UvA in Nederland, Mumbai Universiteit in India en de Filippijnse Universiteit in de Filippijnen. Het was een zeer genoegdoenende leerervaring.’
Waren er moeilijke kanten?
‘Het moeilijkste was om mensen te vinden om te interviewen. De offshore-serviceindustrie in India houdt buitenstaanders af, omdat er gewerkt wordt met privégegevens van cliënten. Ook hebben de werknemers hectische agenda’s en weinig tijd om met een onderzoeker te praten.’
De promotie vind plaats op woensdag 6 december om 12.00 uur in de Agnietenkapel aan de Oudezijds Voorburgwal 229-231 in Amsterdam. Toegang is gratis.
