Alcoholverslaving te lijf met een joystick

Den Uyl legt uit: ‘Ik heb twee bestaande behandelingen - hersenstimulatie en cognitieve training - gecombineerd in één onderzoek. Dat hield in dat patiënten op een computerscherm plaatjes van alcohol te zien kregen die ze vervolgens weg konden duwen of naar zich toe konden trekken met een joystick. Tegelijkertijd werden hun hersenen gestimuleerd met elektroden.’

In de kroeg

Het achterliggende idee is dat patiënten minder snel terug vallen in hun verslaving als ze in sessies van twintig minuten zo’n therapie krijgen. Den Uyl: ‘Door de joystick te bedienen simuleren ze de handeling waarbij ze alcohol fysiek van zich afduwen. Ze kregen bijvoorbeeld een plaatje van een biertje te zien dat ze met behulp van de joystick groter kunnen maken (naar zich toe trekken) of kleiner (wegduwen)’

‘Tegelijkertijd werden met elektroden bepaalde hersengebieden – en dus cognitieve processen – geactiveerd die met deze afwijsreactie te maken hebben,’ vertelt Den Uyl.‘Als oud-patiënten na de behandeling in de kroeg zitten en bijvoorbeeld een biertje toegeschoven krijgen, zijn de hersenen al getraind in het wegduwen ervan en wordt het dus makkelijker,’ zo ontdekte ze.

Spijt
Proefpersonen vinden viel nog niet mee, vertelt Den Uyl. ‘Uiteindelijk is dat gelukt doordat ik samen kon werken met verslavingsklinieken. Ook studenten heb ik benaderd voor dit onderzoek. Die vallen vaak in de categorie zware drinkers maar zijn geen verslaafden. We selecteerden die laatste groep op de hoeveelheid die ze dronken en hoe vaak ze dat deden, maar ook of ze er achteraf spijt van hadden.’ 

Maar is de gecombineerde methode ook echt effectief gebleken? Den Uyl: ‘In andere studies hebben de technieken apart positieve resultaten gegeven, maar ook niet altijd. De specifieke combinatie was op de korte termijn niet effectief, maar dat kon ook liggen aan problemen met de meetmethodes. In één studie vonden we wel een potentieel positief effect maar daar moeten we nog wachten op resultaten van de tweede studie. Pas dan kunnen we deze methode als echt effectief bestempelen.’