Studerend Vlaanderen zit al weken te zweten op examens. Maar in tegenstelling tot hun Nederlandse collega’s buigen Vlaamse studenten zich vaak niet over een blad wit papier, of een vel vol witte bolletjes; de Vlaming neemt plaats tegenover zijn professor en legt mondeling examen af.
Nederlanders die aankomen aan een Vlaamse universiteit schrikken meestal van de mondelinge examencultuur. Ikzelf ook: hoe kan dat nu objectief zijn? En wat was het stressvol: met al die nieuwe studentjes zitten wachten, in de gang voor het kantoor van ‘de prof’. Sommige studiegenoten vinden het nodig om op zo’n moment heel het boek hardop te herhalen terwijl de rest overlegt wie er eerst wil gaan. ‘Ik niet, ik moet hoofdstuk 9 nog helemaal lezen.’ ‘Ik ook niet hoor, ik ben echt te zenuwachtig.’
Huilt-ie nou?
Het eerste slachtoffer gaat naar binnen. Buiten lijkt het examen een eeuwigheid te duren. Een enkeling probeert aan de deur te luisteren. Meer dan gemompel hoor je nooit, maar het gaat om het idee. Wie weet vang je een vraag op, of hoor je gelach?
Dan gaat deur open. Huilt-ie? Viel het mee? Hoe was het? Wat waren je vragen? Geeft-ie je je cijfer meteen? Alsof je nog niet genoeg vragen hebt gekregen, storten je medestudenten er nog tien keer zoveel over je uit.
Het is een ritueel waar ook ik aan heb moeten meedoen. Een ritueel dat uitsterft ook: een aantal jaar geleden stelde de krant De Morgen al vast dat universiteiten het mondeling steeds vaker vervangen door schriftelijke examens of een paper. Studenten zijn daar zelf vaak vragende partij voor: zij willen beter kunnen controleren waarom ze welk cijfer gekregen hebben. Voor universiteiten is het bovendien een middel om zichzelf te wapenen tegen bezwaren en rechtszaken van gezakte studenten. En het bespaart tijd: een mondeling organiseren voor een grote groep studenten, dat kost weken. Dan kan je ze beter op één dag in een grote aula opsluiten.
Alleen in een kamertje
Eerlijk is eerlijk: vroeger dacht ik er ook zo over. Ik vond het maar vreemd, dat mondeling. Gedrild als ik was door het centraal schriftelijk, verwachtte ik ook aan de universiteit absolute objectiviteit als ik examen moest afleggen en controlemogelijkheden achteraf. Een paar vragen beantwoorden in een kamertje met een professor, dat was het toch niet helemaal.
Maar in de loop van mijn studententijd ben ik volledig bijgedraaid. Een mondeling examen is in sommige gevallen juist een heel geschikte examenvorm. Ik heb veel bijgeleerd tijdens examens, omdat ik dan een-op-een met professoren over de stof kon filosoferen. Als je simpelweg je leerstof herkauwt - waar je op een schriftelijk nogal eens mee wegkomt - val je op een mondeling direct door de mand. Andersom kunnen professoren je corrigeren als je op een dwaalspoor zit. Zo merken ze snel of het een domme vergissing of een gebrek aan kennis was.
Het is dan ook jammer dat het mondeling ook in Vlaanderen een bedreigde examensoort aan het worden is. Natuurlijk is het niet voor elke toets de beste vorm, maar wat eerherstel voor het mondeling zou wel mogen. Want ondanks de verhoogde dosis stress, heb ik er de beste herinneringen aan.
Nederlanders die aankomen aan een Vlaamse universiteit schrikken meestal van de mondelinge examencultuur. Ikzelf ook: hoe kan dat nu objectief zijn? En wat was het stressvol: met al die nieuwe studentjes zitten wachten, in de gang voor het kantoor van ‘de prof’. Sommige studiegenoten vinden het nodig om op zo’n moment heel het boek hardop te herhalen terwijl de rest overlegt wie er eerst wil gaan. ‘Ik niet, ik moet hoofdstuk 9 nog helemaal lezen.’ ‘Ik ook niet hoor, ik ben echt te zenuwachtig.’
Huilt-ie nou?
Het eerste slachtoffer gaat naar binnen. Buiten lijkt het examen een eeuwigheid te duren. Een enkeling probeert aan de deur te luisteren. Meer dan gemompel hoor je nooit, maar het gaat om het idee. Wie weet vang je een vraag op, of hoor je gelach?
Dan gaat deur open. Huilt-ie? Viel het mee? Hoe was het? Wat waren je vragen? Geeft-ie je je cijfer meteen? Alsof je nog niet genoeg vragen hebt gekregen, storten je medestudenten er nog tien keer zoveel over je uit.
Het is een ritueel waar ook ik aan heb moeten meedoen. Een ritueel dat uitsterft ook: een aantal jaar geleden stelde de krant De Morgen al vast dat universiteiten het mondeling steeds vaker vervangen door schriftelijke examens of een paper. Studenten zijn daar zelf vaak vragende partij voor: zij willen beter kunnen controleren waarom ze welk cijfer gekregen hebben. Voor universiteiten is het bovendien een middel om zichzelf te wapenen tegen bezwaren en rechtszaken van gezakte studenten. En het bespaart tijd: een mondeling organiseren voor een grote groep studenten, dat kost weken. Dan kan je ze beter op één dag in een grote aula opsluiten.
Alleen in een kamertje
Eerlijk is eerlijk: vroeger dacht ik er ook zo over. Ik vond het maar vreemd, dat mondeling. Gedrild als ik was door het centraal schriftelijk, verwachtte ik ook aan de universiteit absolute objectiviteit als ik examen moest afleggen en controlemogelijkheden achteraf. Een paar vragen beantwoorden in een kamertje met een professor, dat was het toch niet helemaal.
Maar in de loop van mijn studententijd ben ik volledig bijgedraaid. Een mondeling examen is in sommige gevallen juist een heel geschikte examenvorm. Ik heb veel bijgeleerd tijdens examens, omdat ik dan een-op-een met professoren over de stof kon filosoferen. Als je simpelweg je leerstof herkauwt - waar je op een schriftelijk nogal eens mee wegkomt - val je op een mondeling direct door de mand. Andersom kunnen professoren je corrigeren als je op een dwaalspoor zit. Zo merken ze snel of het een domme vergissing of een gebrek aan kennis was.
Het is dan ook jammer dat het mondeling ook in Vlaanderen een bedreigde examensoort aan het worden is. Natuurlijk is het niet voor elke toets de beste vorm, maar wat eerherstel voor het mondeling zou wel mogen. Want ondanks de verhoogde dosis stress, heb ik er de beste herinneringen aan.
