Kun je op een duurzame manier aan Black Friday doen? Dat is een dilemma waar bedrijven en consumenten die zich bekommeren om duurzaamheid mee worstelen, ziet columnist Willemijn van Dolen. ‘De Black Friday-periode is één grote marketingactie.’
Hoewel het officieel om één dag gaat, dit jaar vrijdag 24 november, hebben we het feitelijk over kortingsweken, beginnend in de week vóór Black Friday tot en met ‘Cyber Monday’. Het zijn dagen waarop bedrijven reclame maken met fikse kortingen op allerlei producten. De Black Friday-periode is dus één grote marketingactie.
Je zou kunnen zeggen dat de meest duurzame manier om als ondernemer aan Black Friday mee te doen, is om er niet aan mee te doen. Er zijn steeds meer merken en winkels die dat doen, zoals Dille en Kamille. Ze sluiten op 24 november de deuren van al hun winkels in Nederland, België en Duitsland en de webshops. En dat niet alleen, ze gaan met de medewerkers helpen met de aanplant van 16 voedselbossen in Nederland. Dit is trouwens natuurlijk ook gewoon marketing; met deze actie gericht op duurzaamheid vestig je de aandacht op jezelf als merk en op, in dit geval, de natuur. Zij noemen het dan ook ‘Green Friday’.
Bever doet het weer anders. Zij noemen het ‘For Future Fridays’. In plaats van kortingen op producten te geven, kunnen mensen naar Bever gaan voor een uitgebreide check en een gratis onderhoudsbeurt van hun wandelschoenen. Men kan deelnemen aan workshops waarin wordt geleerd hoe je het beste voor je spullen kunt zorgen, zoals het plakken van gaatjes in outdoorjassen. Tot slot geven ze korting; niet op nieuwe spullen maar op reparaties. Met deze acties zetten ze in op bewustwording en gedragsverandering bij de consument.
Consumenten die een duurzamere levensstijl nastreven, worstelen met de vraag wat ze moeten doen op Black Friday. Ook voor hen geldt dat ‘niet shoppen’ de meest duurzame actie is, want niets kopen is altijd beter qua duurzaamheid dan ‘groen’ of ‘duurzaam’ kopen.
Tegelijkertijd hoeft gericht kopen geen probleem te zijn. Als je iets toch al nodig had, kan een korting uitkomst bieden. Wellicht is het dan wel goed om je voor te bereiden vóór je de (digitale) stad in gaat. Want we veranderen in andere mensen als we gaan shoppen. Onderzoek toont aan dat we vóór het shoppen in een secure overwegingsmindset zitten. Hierbij worden voor- en nadelen van een aankoop zorgvuldig afgewogen. Maar zodra we op pad gaan, de winkel in of online, komen we in wat genoemd wordt het “shopping momentum”, en doen we vanaf dat moment gemakkelijker aankopen. Weg ratio.
Verder is een hele dag jagen op Black Friday vermoeiend. En we weten dat als we “uitgeput” raken, we nog minder rationeel zijn. Er is dan gewoon niet meer de wilskracht om verleiding te weerstaan of om goede beslissingen te nemen. Uit onderzoek weten we ook dat het pijn doet om geld uit te geven. Maar na het uitgeven van een groot gepland bedrag op Black Friday, bijvoorbeeld voor een game of een laptop, voelen alle andere aankopen als peanuts en blijft de “pijn van het betalen” uit.
Verder wil niemand de boot missen en FOMO, fear of missing out, kan opspelen op Black Friday. En als iedereen er aan mee doet, zo lijkt het, gaat schuldgevoel gauw aan de kant.
We denken vaak overigens ten onrechte dat elke deal een goede deal is. De Consumentenbond toonde aan dat veel Black Friday-deals nauwelijks beter waren dan in de rest van het jaar. Zeker online moet de consument oppassen. Als het toch niet veel uitmaakt, kan je het aan je voorbij laten gaan, zonder FOMO. En als je wel gaat maar geen onnodige aankopen wilt doen, maak dan met jezelf een afspraak alleen dat te kopen dat je toch al van plan was. Eventueel instrueer je iemand om je daaraan te herinneren, op het moment dat je je in het koopgedruis stort. Succes!