Han van der Maas | Leve de onechte mensen
Mona Keijzer, onze toekomstige premier, wil echte oplossingen voor echte mensen. Dat ‘echte mensen’ fascineert me. Wie zijn de onechte mensen? In het beste geval doelt Mona op de gemiddelde mens die alleen voorkomt in statistieken. Die gaat er in onechte oplossingen op vooruit, terwijl alle andere, echte, mensen er op achteruit gaan.
Ik vrees dat ik ook tot de onechte mensen behoor. Ik woon in Amsterdam, werk aan de UvA en ik stem op de verkeerde partij: echte mensen stemmen rechts.
Ik ben bijvoorbeeld ook geen echte Achterhoeker, al ben ik er getogen. Mijn ouders kwamen uit het westen, ik spreek geen Achterhoeks en ik lust geen bier. Ik ben ook geen echte Amsterdammer want ik kwam hier pas op mijn 18e. Na hoeveel generaties ben je eigenlijk wel echt? Zijn mijn kinderen echte Amsterdammers?
Ik raak ook steeds in de war over het begrip oorspronkelijke bevolking. Ik wil de misdaden van onze koloniale voorouders (wel echte mensen volgens Mona, vermoed ik) niet vergoelijken, maar wanneer is een bevolking oorspronkelijk? Het beeld van een oorspronkelijke bevolking die daar sinds de tijd van Adam en Eva in vrede en in harmonie met de natuur leeft, is, vrees ik, een linkse hersenschim, in de categorie vroeger was alles beter, een categorie waar rechts verder het patent op heeft. Vrijwel elke dominante bevolkingsgroep, waar ook ter wereld, is dat omdat ze andere groepen hebben verdrongen, doorgaans met veel geweld. Als dat maar lang genoeg geleden is en/of zo genadeloos is aangepakt dat de ‘echte’ oorspronkelijke bevolking is uitgeroeid, dan krijg je de status oorspronkelijke bevolking.
Een verwante conceptuele kwestie is die van de exoten of uitheemse soorten. Amsterdam gaat gebukt onder de overlast van halsbandparkieten, de Japanse duizendknoop en de Amerikaanse rivierkreeft. Ik lees dat het verschil tussen een inheemse en een uitheemse soort helder is aan te geven: inheems als deze hier van nature voorkomt. Maar dat is toch weer een Adam-en-Eva-definitie.
Ik lees ook dat we ons met name zorgen moeten maken over invasieve uitheemsen. Dat is wel verhelderend. Invasief is fout. Kolonisten zijn invasieve uitheemsen. Of invasief gedrag nu is voorbehouden aan uitheemsen valt te betwijfelen. Aan het tempo waarmee de meest echte Nederlander, gespecialiseerd in de export van vlees, de natuur vernietigt kan geen exoot tippen.
Maar invasief of niet, als halsbandparkiet wil je toch weten na hoeveel generaties Oosterpark je een echte Hollandse vogel bent geworden, we moeten wel een beetje perspectief bieden. Dat geldt ook voor de onechte mensen in Nederland, de non-binairen, de asielzoekers, de Marokkaanse hosselaars, de klimaatactivisten, en niet te vergeten de expats met hun rare fietshelmpjes.
Hoe word je een echte Nederlander volgens Mona? Hoeveel oude afleveringen van ‘Te land, ter zee en in de lucht’ moet je terugkijken? Moet je vóór Zwarte Piet zijn, varkens houden en elke verkiezing op een nieuwe populistische politicus stemmen?
Dan maar liever onecht. Onechte mensen van Nederland: verenigt u tegen de invasieve inheemsen. Stem links!
Han van der Maas is hoogleraar methoden van psychologisch onderzoek. Hij schrijft op deze plek elke maand een column.
