Pepijn Stoop | Winter is coming
Nog twee weken tot de zomervakantie en nu al een hittegolf: het is behoorlijk zomer. Je denkt vast nog niet aan de winter, maar ik wil er toch alvast over beginnen. Want we zitten ook in een AI-zomer. De hype rond artificial intelligence is ongeveer zes maanden aan de gang en het optimisme lijkt eindeloos, maar de winter ligt op de loer.
Het weer, de economie en AI hebben een belangrijke overeenkomst: ze ervaren pieken en dalen. Zoals de economie groei en recessies kent, heeft AI zomers en winters. We zitten nu in een AI-zomer: er wordt veel geïnvesteerd in AI, technieken volgen elkaar razendsnel op (ChatGPT werd GPT-4) en the sky is the limit: iedereen, ook de wetenschap, is hoopvol en wil er zijn zegje over doen.
Op zich is die positiviteit niet onterecht, want de AI-ontwikkelingen van alleen al het afgelopen jaar zijn enorm en meer mensen dan ooit gebruiken het in hun dagelijks leven.
Wat ik minder goed vind, is het verwachtingsmanagement. AI bestaat al sinds de jaren vijftig en heeft doorbraken gekend, maar ook tijden waarin de technieken de beloftes niet waar konden maken en investeringen opdroogden: AI-winters. Dit gebeurde zowel in de jaren zeventig als in de jaren negentig. Beide keren was het vooruitzicht op general intelligence, AI die op menselijk niveau presteert, zo overtuigend dat de wetenschap, de media en het publiek het zeker wisten: dit was ‘het’!
En toch liepen we tegen beperkingen van het model aan. Die konden we niet oplossen met dezelfde techniek, dus de bubbel knapte en de interesse in AI verdween. Het duurde telkens tien jaar voordat door nieuwe AI-techniek en frisse hoop het weer ‘lente’ werd.
De situatie van nu is niet helemaal vergelijkbaar met toen: er wordt meer geïnvesteerd in AI en het is zo’n onderdeel van ons leven dat volledige stilstand naar mijn mening niet realistisch is. Maar ik erger me aan de zoveelste blog over dat we dankzij AI studenten niet meer hoeven te leren schrijven, aan de marketingyup die ooit ChatGPT heeft gebruikt en het op een huisfeestje nodig vindt om AI aan mij te mansplainen (je weet wie je bent) en aan alle miljonairs die beweren dat AI ons alleen maar rijker en gelukkiger gaat maken door al onze problemen op te lossen. Dit terwijl de kritiek op de huidige Deep Learning techniek-groeit, zeker als het gaat om het gebrek aan transparantie en privacy.
De AI Act waarover ik vorige maand schreef, zal grootschalige beperkingen opleggen aan commerciële AI-systemen. Er verschijnen onweerswolken voor de zon, en er is geen enkele garantie dat die bui niet gaat vallen. Misschien leidt het niet tot een heftige winter, maar het zal wel de zomer flink kunnen plensen.
We mogen best genieten van de AI-zomer en alle mogelijkheden die het ons brengt, maar we moeten niet vergeten dat een winter nooit uit te sluiten valt. Dus genieten van de zon, maar wel de regenjas meenemen. Gewoon voor de zekerheid.
Pepijn Stoop is student kunstmatige intelligentie aan de UvA.
