Selectie zou moeten gaan om wat iemand bijdraagt aan de samenleving
De Tweede Kamer heeft deze week een wet aangenomen die het mogelijk maakt om aspirant-studenten te selecteren middels loting voor studies als geneeskunde, politicologie en Business Administration. Een goed moment voor álle numerus fixus studies van de UvA om de selectie voor deze studies te heroverwegen, zegt geneeskundestudent en studentenraadslid Maarten Krugers Dagneaux.
Op dit moment worden studenten geselecteerd op basis van minimaal twee criteria, waarvan cijfers, motivatie en vakkennis de meest gebruikte zijn. Binnen de UvA zijn er acht numerus fixus opleidingen en twee selectieve opleidingen, die zelf mogen bepalen met welke methode zij aankomende studenten selecteren. Aan de selectie wordt door de wet alleen de voorwaarde gesteld dat studenten worden geselecteerd op minstens twee kwalitatieve criteria. Opleidingen selecteren nu voornamelijk op bovengenoemde criteria, bedoeld om de beste studenten er uit te pikken. Maar is dat wel zo en is het eerlijk?
Zelfselectie
Bij tandheelkunde bijvoorbeeld moet je deelnemen aan een biomedische toets en cijfers en een motivatiebrief inleveren. Het doel van de selectie op basis van kwalitatieve criteria om studiesucces binnen de opleiding te voorspellen. Toch leidt het niet altijd tot de beste studenten. Selectie op basis van kwalitatieve criteria heeft mogelijk een aantal negatieve neveneffecten. Zo kan het leiden tot bewuste of onbewuste zelfselectie door aspirant-studenten. Sommige studenten sluiten zich op voorhand uit van deelname aan een studie, omdat ze denken dat ze niet door de selectie zullen komen. Bovendien blijkt uit onderzoek dat selectie op basis van kwalitatieve criteria niet tot betere studieresultaten leidt.
Diversiteit
Daarnaast zouden dit soort criteria minder moeten meespelen in de selectie van bijvoorbeeld studenten geneeskunde en tandheelkunde. Het doel zou niet moeten zijn zo goed mogelijke studenten te selecteren, maar om bij te dragen aan een zo goed mogelijk zorg. Onderzoek heeft aangetoond dat afdelingen met een diverse artsenpopulatie leidt tot betere zorg. Veel opleidingen selecteren nu op criteria die passen bij de term ‘studiesucces’, waarbij studenten worden geselecteerd op basis van criteria waarvan de opleiding denkt dat ze de grootste kans genereren om studenten binnen de nominale studietijd met succes door hun studie te loodsen.
Dit idee is ontstaan door de invoering in 2008 van het ‘studiesucces’ als beleidsinstrument. Sindsdien is de vergoeding die de universiteit ontvangt voor een belangrijke deel gekoppeld aan het behalen van studiepunten en diploma’s. Het loont dus voor opleidingen om te selecteren op deze criteria. Maar selectie van studenten zou moeten gaan om de vraag wat een student na zijn opleiding bijdraagt aan de samenleving. De huidige selectie leidt tot veel ongelijkheid. Bij handhaving van de bestaande criteria wordt het succes van de selectie mede bepaald door waar je wieg heeft gestaan. Bovendien worden studenten met een zekere culturele of sociaaleconomische achtergrond mogelijk bevoordeeld. Onderzoek heeft aangetoond dat numerus fixus opleidingen minder divers zijn dan andere opleidingen. Het maakt bovendien uit of je ouders hebt die training of bijles kunnen betalen en kunnen helpen met het schrijven van een motivatiebrief.
Bewustwording
Als lid van de centrale studentenraad heb ik de afgelopen periode, in samenwerking met Asva Studentenvakbond, geprobeerd faculteiten bewust te maken van dit onderwerp en geprobeerd hen ervan te overtuigen hun selectiemethode te evalueren en wellicht te herzien. Binnen de Faculteit der Geneeskunde gebeurt dit al: de faculteit heeft een onderzoek ingesteld naar haar selectiemethode en -criteria en heeft de wens uitgesproken de selectie aan te passen. Deze wetswijziging moet worden gezien als een kans, ook voor de UvA, om de selectiemethode bij numerus fixus-opleidingen te heroverwegen. Het selectieproces moet beter worden. Wil de UvA er zijn voor alle studenten?
