‘Maak rente op de studieschuld fiscaal aftrekbaar’
Door de verkorte terugbetalingstermijn van de studieschuld, zag oud-student Frans Wiggers zijn maandlasten verdubbelen. Waarom geldt er eigenlijk geen renteaftrek voor studieschuld, vraagt hij zich af.
Met een oliebol in de slokdarm, achtervolgd door een teug champagne, controleerde ik of ik misschien wel een van de gelukkigen was: winnaar van de Staatsloterij. Helaas was dat niet zo. Bleek dat ik zelfs niets gewonnen had. Niet veel later kreeg ik een melding. Meldingen rond nieuwjaar zijn altijd goed, dat dacht ik althans. Mensen die je het beste wensen, ze wensen je alle goeds.
Dit bericht kwam niet van een mens. Dit bericht kwam van een programma, DUO ditmaal. Stom genoeg opende ik het bericht en zag daar mijn termijnbedrag staan. Ja hoor, 2023 is het jaar dat ik mag beginnen met het aflossen van mijn studieschuld. Dat wist ik wel, maar dat mijn termijnbedrag zo ontzettend hoog zou zijn, liet me schrikken.
Sinds jaar en dag hoorde ik mensen zeggen, ook reclames meen ik, dat je je als student geen zorgen hoeft te maken. Je hebt toch dertig jaar om het hele zaakje terug te betalen. Meer dan genoeg tijd. Wat blijkt? Ik heb geen dertig jaar, maar de helft daarvan, vijftien. Dat betekent in mijn geval dat ik het dubbele aan maandlasten moet lappen. Het dubbele van wat ik maandelijks had begroot.
Ik wil geenszins zielig doen, echt niet. Het is ook een beetje mijn fout. Een beetje. Ik heb kortgeleden een bericht gekregen dat ik voor het stelsel van 2018 kon kiezen. Dat stelsel heeft een terugbetalingstermijn van 35 jaar! Dat betekent niet alleen een veel lager termijnbedrag, maar ook nog eens een lagere rente van 0,46 procent. En dat in tegenstelling tot ‘mijn’ rente van 1,78 procent. Ik ben zelf in 2020 afgestudeerd en dacht wel onder het nieuwe ingedeeld te worden. Niet dus. Let wel, ik las dit op 1 januari 2023 en was daarmee precies anderhalf uur te laat. Die anderhalf uur doet het ’m, geen weg meer terug.
Het is werkelijk onmogelijk die keuze in het systeem aan te passen… Zelfs wanneer de eerste betaaldatum pas 25 januari voor de deur staat. Dat alles zeg ik ietwat cynisch. Ik schrok er gewoon van en baal dat het niet kan worden aangepast. Toch hoop ik dat het goed komt. Misschien is het enige voordeel dat ik het zo binnen vijftien jaar aflos en dan, als ik 41 ben, misschien ergens een huis kan kopen.
Helaas blijft het concept van de studieschuld me wel storen. Je volgt een opleiding en leent geld, als dat nodig is, om die te bekostigen. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik ook wel wat heb verbrast – laat ik het ruim nemen, 20 procent van het totaal – maar dan nog. Het blijft vreemd dat de overheid stimuleert om te gaan studeren, maar dat er van die schuld fiscaal niets wordt gefaciliteerd. Iets als de renteaftrek schiet dan door het hoofd.
Ik vergelijk het graag met een hypotheek waar je vermogen opbouwt met vreemd vermogen en die rente ook nog eens van je inkomsten in aftrek mag brengen. Met de rente op een studieschuld, die ik over twee jaar zal betalen (1,78 procent), mag dat niet.
Nou goed, ik houd op met klagen. Nergens voor nodig ook. Het was een mooie jaarwisseling en ik moet goed plannen hoe ik deze financiële strop mentaal kan verwerken. Let wel, ik heb geen jackpot gewonnen én moet maandelijks meer terugbetalen dan verwacht. Dat doet dubbel zeer.
Ergens verbind ik de twee met elkaar. Zowel DUO als de Staatsloterij is een juridische entiteit die wordt bestuurd door de overheid. Misschien maakt dat een mooi voornemen. Ik zeg mijn abonnement op de Staatsloterij op, dat bespaart al 17,50 euro per maand. De rest moet ik nog even bedenken.
Frans Wiggers is oud-student belastingrecht aan de Universiteit Leiden en werkzaam bij de Belastingdienst. Zijn opinie, die eerder in de Volkskrant verscheen, is licht aangepast voor Folia.
