Op z’n Duits | Avondklok absoluut dieptepunt: meer seksueel geweld, meer wanhoop
Het is moeilijk te bevatten dit we dit echt hebben meegemaakt: begin dit jaar leefden we 95 dagen lang onder een avondklok. De schadelijke gevolgen waren toen onzichtbaar, maar worden nu duidelijk na onderzoek. Kenniscentrum Rutgers laat zien dat seksueel geweld onder jongeren toenam. In die periode voelden zij zich ook eenzamer, somberder, waardelozer en hopelozer dan tijdens andere periodes in de coronatijd.
Rutgers monitort sinds het begin van de pandemie de seksuele gezondheid van jongeren. Vorig jaar schreef ik hier over de resultaten van het eerste onderzoek, inmiddels is er voor de leeftijdsgroepen 16-20 jaar en 21-24 jaar data over zes periodes: 1. voor de coronacrisis, 2. de eerste lockdown, 3. zomer 2020, 4. de tweede lockdown, 5. de avondklok en 6. zomer 2021. Het meest recente onderzoek gaat over die laatste twee tijdvakken, gebaseerd op een niet-representatieve steekproef van 2464 respondenten.
Uiterst zorgwekkend is de stijging van seksueel geweld tijdens de avondklok van januari tot eind april 2021. Het gaat om manuele-, orale-, anale seks of geslachtsgemeenschap tegen de wil; anders vormen van grensoverschrijding zoals ongewenst zoenen en aanraken vallen hier dus nog buiten. In de zomer van 2020 was 1 procent van de jongens en 5 procent van de meisjes in de jonge leeftijdsgroep slachtoffer, tijdens de avondklok steeg dit naar respectievelijk 3 procent en 8 procent. In de groep van 21-24 steeg het percentage jongens van 1 naar 2 procent; bij de meisjes ging het van 2 naar 6 procent. Volgens Rutgers komt dit omdat het binnen minder veilig is: zulk seksueel geweld vindt vooral thuis plaats, bij het slachtoffer of de dader. De avondklok maakte dat je nergens anders mocht zijn. Tegelijkertijd nam ook online seksuele grensoverschrijding toe.’
Jongeren voelden zich tijdens geen enkele andere periode zo slecht, zeven op tien was somber. Tijdens de avondklok piekten negatieve gevoelens van eenzaamheid en waardeloosheid, onder beide leeftijdsgroepen. Afgelopen zomer trok dat direct bij: de versoepelingen maakten dat jongeren zich het beste voelden van deze tijdsperiodes. Het laat het effect van binnen moeten zitten goed zien, maar ook hoe veerkrachtig jongeren zijn. We zijn er nog niet, want jongeren zijn nog steeds somberder en eenzamer dan voor intrede van corona. Bovendien hangt een nieuwe lockdown boven ons hoofd.
(Tekst loopt door onder de graphic)
Het mooie aan deze studies is dat ze goed de verschillen door de tijd laten zien en daarmee de impact van deze maatregel. De avondklok was een instrument dat beperkt zou worden ingezet, maar dat zonder rechtvaardiging maandenlang werd gebruikt. Voor mogelijk schadelijke effecten was nauwelijks oor. Dit moet meegenomen worden in de parlementaire enquête naar het coronabeleid van het – toen al demissionaire – kabinet.
Ondertussen is het te hopen dat hetzelfde kabinet deze inzichten betrekt bij de keuze voor onvermijdelijke nieuwe maatregelen nu het virus opleeft en de zorg overbelast is. De effectiviteit van de avondklok op het aantal besmettingen is nooit aangetoond. Nu wel duidelijk blijkt wat de gevolgen waren op veiligheid en welzijn, moet de avondklok als instrument voor altijd naar de prullenbak verwezen worden.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
