Op z’n Duits | Veiligheid kun je niet overlaten aan een anoniem Insta-account
Het zou een meesterlijke zet zijn en een groot schandaal. Deze week grapte iemand op het instagramaccount @UvAHappenings: ‘Er is geen admin. De VU heeft deze pagina gemaakt om meer studenten te trekken.’ Het account is inderdaad geen reclame voor onze universiteit. Ideologische verwijten vliegen over en weer, met daartussenin zorgwekkende berichten over eenzaamheid en seksueel geweld. Welkom op de UvA.
Al maanden ben ik gefascineerd door het account, dat in oktober 2020 bedacht werd door een internationale student die anoniem wil blijven. Iedereen kan een bericht insturen, eveneens anoniem. In een interview met Folia zegt de bedenker dat het account bedoeld is om een gemeenschap te bieden waar iedereen zich thuis voelt, ‘I wanted to create a platform where students can interact with each other and experience student life even from a distance’.
Maar het studentenleven dat je kunt beleven op @UvAHappenings is verre van prettig. Er zijn duidelijke woke posters en duidelijke anti-woke posters. Er zijn oproepjes tot seks maar vooral veel uitingen van haat, naar andere nationaliteiten, naar andere studies en naar mensen die het vermeend beter hebben dan de poster. In die zin is het niet anders dan de cultuur van een platform als 9GAG.
Her en der vraagt iemand om boeken of een maatje om samen mee op dansles te gaan, of advies over hoe iets werkt aan de UvA. Daarnaast kampen veel posters met psychische problemen. De bedenker van het account maakt zich daar zorgen om en het is een van de doelstellingen om een veilige plek te bieden waar psychische problemen besproken kunnen worden. Wie op de link-in-bio klikt komt uit op een pagina waar ook verwezen wordt naar zelfmoordpreventielijnen.
Als doorgewinterde twitteraar denk ik niet dat een account als @UvAHappenings die veilige ruimte kan bieden. Anonimiteit haalt nou eenmaal niet het beste in de mens naar boven, zoals ook wetenschappers weten van blind peerreviews. Dat zo’n veilige ruimte nodig is wordt evident als je door de posts scrolt. De universiteit kan het zich niet veroorloven niet naar dat signaal te luisteren.
Het welzijn van studenten was inderdaad een thema tijdens de opening van het academisch jaar deze week. Bestuursvoorzitter Geert ten Dam sprak over de problemen waar studenten mee zitten, maar ze legde de verantwoordelijkheid daarvoor bij de student zelf. Haar antwoord op kwetsbaarheid is veerkracht en wendbaarheid. Tussen de regels door beschuldigde ze studenten van aanstelleritis:
‘Wat kan de universiteit doen los van het bieden van psychosociale hulp? De reflex is om meer veiligheid en bescherming te bieden. We moeten echter waken voor een vicieuze cirkel. Hoe meer problemen studenten ervaren, hoe groter de reflex om ze te beschermen waardoor ze nog kwetsbaarder worden.’
Hierop volgde een betoog over ruimte voor het vrije woord en onwelgevallige perspectieven. Ten Dam kiest daarmee de kant van de anti-woke posters op @UvAHappenings, een politieke stellingname die opmerkelijk is maar haar uiteraard is toegestaan. Maar hoe zit het nou met die psychosociale hulp?
Volgens Ten Dam ligt de oplossing bij goede relaties tussen docent en student, want die versterken volgens haar het welzijn van studenten. ‘We blijven hulp bieden’, zei Ten Dam, maar ze zweeg vervolgens over hoe die hulp tegemoet komt aan de gestegen vraag van studenten. Niets dus over uitbreiding van bijvoorbeeld de studentenpsychologen waar grote behoefte aan is.
Niets ook over nieuw beleid op seksueel geweld, dat dringend nodig is zoals de ‘incidenten‘ van de afgelopen jaren hebben laten zien. Ten Dam herhaalde simpelweg de leugen dat disrespect en grensoverschrijdend gedrag niet getolereerd worden. Door gevoelens van onveiligheid weg te zetten als kinderlijke beschermingszucht maakt ze problemen bovendien verder onbespreekbaar. Ze laat de studenten in de kou staan. Hen rest slechts @UvAHappenings.
Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.
