Niks meer missen?
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Foto: Nuno Alberto (Unsplash)
opinie

Op z'n Duits | Docenten boven de 65 kunnen nog prima doceren

Linda Duits,
14 mei 2021 - 07:53

Om eerlijk te zijn geloof ik niet in pensioen. Ik denk simpelweg niet dat er in 2042 nog geld over is waardoor ik niet meer zou hoeven werken. Bovendien kan ik me niet voorstellen dat ik ooit zou willen stoppen. Dat ligt aan het beroep: nadenken houdt niet op als je 65 bent. Het is onzinnig mensen daartoe te dwingen.

Dat is wel wat er gebeurt bij filosofie. Docenten die al met pensioen zijn, geven daar met veel plezier nog les. Dat gebeurt onbezoldigd en tot grote vreugde van de studenten. ‘Deze docenten bieden iets heel specifieks aan. Zij zijn als het ware hun vak,’ zegt er een tegen Folia. Studenten blij, gepensioneerde docenten blij.

 

Helaas, het mag niet. Doorwerken na de AOW-leeftijd is niet de bedoeling. Nu zijn er allerlei situaties denkbaar waarbij dat een goed idee is. Zware beroepen bijvoorbeeld. Het is misschien niet zo handig om op je 66ste nog op een ladder te gaan staan om ramen te wassen. Ook zijn er een boel mensen die niet leuk oud worden. De directeur van een school waar ik ooit onderzoek deed hield veranderingen tegen. Pas nadat hij verplicht was weggebonjourd kon de school beter worden. Maar dat is bij filosofie nadrukkelijk niet aan de hand.

Het maakt niet uit dat je aanbiedt 1.600 keer op papier te zetten dat je geen vast dienstverband wenst de angst voor de Belastingdienst troeft iedere andere afspraak die partijen kunnen maken

De afdelingsvoorzitter verschuilt zich in Folia achter ‘algemeen beleid’ en ‘vernieuwing’. Natuurlijk is het belangrijk dat een nieuwe generatie de kans krijgt om een baan te vinden, maar we zitten niet in een situatie van een overschot aan arbeidskrachten. Er zijn er juist te weinig. Bovendien lijkt filosofie me bij uitstek een discipline waar oude kennis nooit irrelevant wordt. Een Kierkegaard-kenner is altijd handig om in huis te hebben.

 

Uiteindelijk blijkt de reden waarom deze docenten geen les meer mogen komen geven ordinair en voorspelbaar. Het mag niet vanwege mogelijk gevaar. De universiteit is bang dat er ‘financiële en fiscale risico’s’ kleven aan de constructie. Mógelijk kan een rechter oordelen dat de uni deze docenten alsnog weer een dienstverband zou moeten aanbieden. Mogelijk, want daartoe zouden deze gepensioneerden eerst een zaak moeten aanspannen, en dat willen ze dus niet.

Zolang je nog kunt nadenken, zou je gewoon mee moeten draaien

Zelf heb ik menigmaal in deze situatie gezeten, en niet alleen aan de UvA. Ook andere universiteiten opereren onder het juk van deze onzinnige dreiging. Het maakt niet uit dat je aanbiedt 1.600 keer op papier te zetten dat je geen vast dienstverband wenst – dat je als zzp’er wilt werken of in tijdelijke dienst – de angst voor de Belastingdienst troeft iedere andere afspraak die partijen kunnen maken. Ik ben geen fiscalist, maar iets zegt me dat dit soort regels hun doel voorbijschieten.

 

Het pensioen is een twintigste-eeuws verzinsel, dat toen hard nodig was. Ondertussen worden we steeds ouder en kwieker. De 65-jarige uit de jaren vijftig, toen de AOW werd ingevoerd, is op geen enkele manier te vergelijken met de huidige senioren. Het is onzinnig hen deelname aan de maatschappij te ontzeggen. Sterker, zolang je nog kunt nadenken, zou je gewoon mee moeten draaien. Niet zozeer vanwege de kosten, maar vanwege het signaal. Ouderen zijn niet automatisch obsoleet. 

 

(Let op: dit betekent niet dat je als CvB zulke mensen kunt vragen om gratis bij te springen omdat reguliere staf het werk niet aankan. Dat is namelijk beschamend.)

 

Linda Duits is een weggelopen wetenschapper, gespecialiseerd in populaire cultuur; in het bijzonder op het gebied van gender en seksualiteit.