Gestrand in Saint Andrews: Veerle studeert in het buitenland en kan niet meer terug
Veerle Schyns begint na een UvA-studie vol goede moed aan een master in het Schotse Saint Andrews. Een dag na haar aankomst annuleert de universiteit echter al haar fysieke onderwijs. Na de uitbraak van de Britse coronavariant zit ze zelfs vast in Schotland. ‘Met de studenten die hier nog zijn proberen we er zo goed en zo kwaad als het gaat een leuke tijd van te maken.’
Een jongen van een jaar of 20, grote zonnebril, keurig geföhnd kapsel, parkeert zijn glimmende Range Rover in de hoofdstraat. Met zijn studieboeken onder de arm loopt hij richting de economiefaculteit, een paleisachtig gebouw met zeezicht. Voor de kathedraal poseert een groepje studenten in traditionele gowns, lange Harry Pottermantels die hier nog steeds gedragen worden bij formele gelegenheden.
Prins William
Dit is het St. Andrews van voor de pandemie. Ik ben er in oktober 2019 als toerist en tref een statig studentenstadje. Het is het Schotse equivalent van Oxford en geliefd bij de internationale elite. Prins William, die hier aardrijkskunde studeerde, ontmoette hier zijn Kate. Kroonjuweel van het St. Andrewse studentenleven is, geheel in stijl, een jaarlijks polotoernooi.
Nieuwsgierig naar deze bijzondere studentencultuur meld ik mij aan voor de masteropleiding Middle East, Caucasus and Central Asian Security Studies. Tot mijn verbazing ben ik ondanks de dan al geldende coronamaatregelen welkom in St. Andrews in september 2020. Vertrouwend op de beloftes van de zomer begin ik hoopvol aan dit avontuur.
Helaas blijkt de universiteitsgarantie van fysieke werkgroepen naast de online colleges al snel niet tegen de impact van het virus bestand. Eén dag na mijn aankomst zet de universiteit een streep door vrijwel al het fysieke onderwijs. Er zijn, gelukkig voor mij, een paar uitzonderingen voor masterstudenten. In dezelfde week bepaalt de Schotse overheid dat thuis gasten ontvangen niet langer mag. De horeca blijft zeer beperkt open. In vergelijking met de huidige maatregelen klinkt dit niet eens zo streng, maar in september maakt het mij al snel moedeloos. Hoe kan ik zo een sociaal leven opbouwen, in dit stadje waar ik nog niemand ken?
Chinese huisgenoten
Een vliegende sociale start kan ik vergeten als ik terechtkom in een huis met drie Chinese promovendi die zo’n acht jaar ouder zijn dan ik. Ik zie mijn huisgenoten bijna nooit. Ze verschijnen rond etenstijd om te koken, maar daarna trekken ze de deur van hun kamer weer achter zich dicht. Heel af en toe kijken ze het Chinese nieuws samen, verder blijven de gedeelde keuken en woonkamer verlaten. Dit maakt mijn quarantaine vrij eenzaam. Ik neem me voor de tijd efficiënt aan mijn studie te besteden en zoek in het begin nog enthousiast naar doe-het-zelf-sportfilmpjes op YouTube, maar al gauw breng ik de uren vooral Netflixend en slapend door. Na veertien lange dagen blijkt gelukkig binnen mijn studiegroep iedereen in hetzelfde schuitje te zitten. We hebben allemaal behoefte aan contact.
Door enthousiastelingen worden online borrel- en filmavonden georganiseerd. De fysieke werkgroep die elke twee weken plaatsvindt in het lokale theater is het absolute sociale hoogtepunt. Nadat we binnen bemondkapte discussies hebben gevoerd, blijkt buiten de behoefte aan gezelschap groter dan de angst voor het virus. Gelukkig kunnen we nog wel naar het strand. Dik ingepakt leren we elkaar beter kennen in het zand.
(Lees verder onder de afbeelding)
Toch blijft het opbouwen van vriendschappen lastig. Dat proces kost tijd en komt normaal in een stroomversnelling door introductieweken, feesten en borrels. Nu ontmoet je elkaar noodgedwongen een-op-een, wandelend of op het koude strand. Dat schiet niet op. Ik kijk reikhalzend uit naar elke afspraak, maar besteed nog steeds veel tijd alleen op mijn studentenkamer, waar ik geconfronteerd word met de uitzichtloosheid en teleurstellingen waar vrijwel alle studenten nu mee worstelen, maar dan op honderden kilometers afstand van het vertrouwde. Ik ben blij om met kerst weer even terug in Nederland te zijn.
Ik heb het volste vertrouwen in het tweede semester. Het nieuwe jaar draagt de belofte van sociale activiteiten, het verkennen van de omgeving en, als het echt meezit, misschien wel een bal in de St. Andrews-stijl. Mijn huissituatie zit ook in de lift: via Facebook heb ik een kamer geregeld bij een Nederlandse studente in huis. Maar dan duikt de Britse coronavariant op. Te midden van deze nieuwe onzekerheid en de schokkende beelden uit Londen, worstel ik met het dilemma: wel of niet teruggaan? In Nederland blijven is de veilige keuze, maar voelt ook alsof ik een kans onbenut laat. Half januari stap ik toch in het vliegtuig.
Het laatste vliegtuig
Het laatste, zo blijkt later. De volgende dag wordt een reisverbod vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Nederland ingesteld, een verbod dat in de praktijk ook reizen de andere kant op verhindert, omdat vliegtuigmaatschappijen niet leeg terug willen vliegen. Mijn Nederlandse huisgenote, die een paar dagen later zou vliegen, zit vast in Nederland. De genadeklap volgt half februari, als de universiteit besluit fysiek onderwijs voor de rest van het semester te schrappen en studenten actief te ontmoedigen nog terug te keren naar St. Andrews. Tegelijkertijd stelt de overheid een verplichte hotelquarantaine in voor alle inkomende reizigers, een verblijf dat 1.750 pond kost. De terugkeer van mijn huisgenote en veel studiegenoten is hierdoor vrijwel onmogelijk.
(Lees verder onder de afbeelding)
Hopen op versoepelingen
Ik kan hier voorlopig niet weg, al twijfel ik wat ik zou doen als er wel vliegverkeer zou zijn. Nederland lonkt vanwege de vertrouwdheid van familie en vrienden, maar ik wil het hier ook graag afmaken. Met de studiegenoten die ‘op tijd’ zijn teruggekeerd, ongeveer de helft van de 24, proberen we er zo goed en zo kwaad als het gaat een leuke tijd van te maken. We maken wandelingen, eten samen en slepen elkaar erdoorheen. Het winterweer bracht hier, net als in Nederland, een welkome afleiding. Ondertussen blijf ik, een tikkeltje naïef, hopen op versoepelingen voor het einde van het studiejaar, om deze ervaring in verruimde vrijheid af te sluiten.
Mijn buitenlandervaring gaat niet de boeken in als het jaar van de feesten, de reizen en de ontmoetingen. De chique studentencultuur van St. Andrews, compleet met unieke ontgroeningsrituelen en het polotoernooi, heb ik niet meegekregen. Toch zit ik hier mooi wel en ben ik in dit ingewikkelde jaar wel aan een nieuw avontuur begonnen. Het is niet altijd leuk en zeker niet makkelijk, maar voor mijn doorzettingsvermogen en zelfredzaamheid is het een leerzaam jaar. Dat is ook iets om trots op terug te kijken. Ik maak er hier het beste van, al kan ik ook niet wachten om deze zomer weer terug in Amsterdam te zijn.
Veerle Schyns studeerde voordat ze naar Schotland ging Politics, Psychology, Law & Economics (PPLE) aan de UvA. Volgend jaar hoopt ze op de UvA een master te volgen.
